^{#smrgKİTABEVİ} Afet ve İnsan: 1999 Marmara Depreminin Yansımaları -

Merkez üssü Gölcük olan, Richter ölçeğiyle 7,4 büyüklüğündeki 17 Ağustos 1999 Marmara depremi, Bolu-İstanbul arasında 41.000 km²'den fazla bir alanı etkiledi. Deprem; halkı, hükümeti ve resmi kuruluşları hazırlıksız yakaladı. Pek çok insan hayatını kaybetti, pek çoğu da fiziksel ve psikolojik bir travma yaşadı. 17.000 üzerinde insan hayatını kaybetti, yaklaşık 44.000 kişi ise çeşitli hastanelerde tedavi gördü. Devlet Planlama Teşkilatı, tahmini maddi kaybı, yaklaşık 9-13 milyar Amerikan doları olarak açıkladı. 1999 Marmara depreminin İstanbul üzerinde ortalama bir etkisi olsa da, şehir Kuzey Anadolu fay hattının batı kısmında bulunması sebebiyle daha büyük bir risk altında. 1999 Marmara depremi yakın bir gelecekte İstanbul'da büyük bir deprem olacağı kaygısını artırdı.

Devletin gelecekteki afetler için gerekli önlemleri almasını bir insan hakkı olduğunu savunan bu kitap, özellikle 1999 Marmara depremi ve İstanbul'da beklenen büyük depremle ilgili görüşler çerçevesinde afetlerin insani boyutunu incelemektir. Buradaki çalışmaların iki amacı vardır: Birincisi 1999 Marmara depremi sonrasında depremzedelerin psikolojik tepkilerinin, depreme ilişkin bilgi ve değerlendirmelerinin, depremle ilgili bilgi veren farklı kaynaklara olan güvenlerinin, risk algılarının ve Marmara depreminden sonra edindikleri zarar azaltma davranışlarının portresini çıkarmaktır. Diğer bir amaç ise afet yönetiminin kurumsal boyutunu tartışmak ve Türkiye'deki sistemin eleştirel bir değerlendirmesini yapmak, afete dirençli bir toplumun gelişmesi ve afetlerle başa çıkabilmek için lider ve sorumlulara karşı güven konularının ele almaktır.

Prof Dr. Hayat Kabasakal, Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü'nde öğretim üyesi, B.Ü. Afet Yönetim Merkezi yönetim kurulu üyesidir. 1999 depreminden sonra Gölcük'te okulların eğitime devam edebilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen projede araştırmacı olarak görev aldı. Osmaniye ve Marmara depremleri üzerinde çalıştı ve İstanbul Deprem Master Planının organizasyon bölümünde koordinatörlük görevi üstlendi.

Prof. Dr. Güler Okman Fişek, Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nde öğretim üyesi ve B.Ü. Psikoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (BUPAM) müdürü. Klinik psikolog. B.Ü. Afet Yönetim Merkezi üyesi. 1999 depreminden sonra Yalova'da yapılan psikolojik destek çalışmalarına danışmanlık yaptı, 1993'te İstanbul'daki bombalamalardan sonra BUPAM ekibi ile psikolojik ilk yardım çalışmalarına katıldı. CENDIM bünyesinde, İstanbul Deprem Master Planı başta olmak üzere, Marmara ve Osmaniye depremleri üzerinde çalıştı ve çeşitli konferanslarda yer aldı.