^{#smrgKİTABEVİ} Bektaşiliğin Doğuşu: Hacı Bektaş Veli'den Balım Sultan'a - 2021

Birbirine taban tabana zıt görünen bu iki işlev aynı tarikatta nasıl bir araya geldi? Bektaşi Tarikatı, bir yandan Osmanlı sisteminin dışladığı gayrimüteşerri [şeriat dışı] derviş dindarlığının birleşme ve kaynaşma platformu haline gelirken diğer yandan nasıl sistemin çekirdeği olan Yeniçeri ordusunun resmî tarikatı olabildi?”

Bektaşi Tarikatı'nın, Hacı Bektaş'tan başlayıp Balım Sultan'a kadar uzanan yaklaşık iki yüz elli yıllık oluşum serüvenini anlatan bir kitap... “Bektaşi Yolu'nun kurucuları olan Abdal Musa, Kızıldeli ve tabii Hacı Bektaş Veli'nin tarihsel kişilikleri ve hikâyeleri etrafında anlatılan söylenceler... Anadolu'da Hacı Bektaş Dergâhı, Rumeli'nde Kızıldeli Dergâhı, Rum Abdalları ve Çelebi Ailesi arasındaki karmaşık ilişkiler... Balım Sultan ve Tarikat'ın kuruluşu...Tarikatın kapatılmasından sonraki gelişmeler; Kızılbaşlar'ın Hacı Bektaş Ocağı'na bağlanması ve “Tarık-Pençe” ayrışması...

Rıza Yıldırım, Alevilik tarihi üzerine incelemelerinin bu halkasında, Bektaşiliğin tarihsel oluşumuna ve tasavvur dünyasına ışık tuttuğu gibi, genel olarak Ortaçağ Anadolusu'nda dinî hayat hakkında son derece canlı bir tablo çiziyor.

YAZAR Rıza Yıldırım Bilkent Üniversitesi Fizik Bölümü'nden 1998 yılında mezun oldu. Aynı üniversitenin Tarih Bölümü'nde “Erken Dönem Osmanlı Toplum ve Siyasetinde Dervişler” konulu yüksek lisans tezini 2001 yılında yayımladıktan sonra yine aynı bölümde “İki İmparatorluk Arasında Türkmenler: Anadolu'da Kızılbaş Kimliğinin Kökenleri, 1447-1514” başlıklı doktora tezini 2008'de tamamladı. Harvard Üniversitesi'de bir buçuk yıl doktora sonrası araştırmalar yaptıktan sonra 2009 yılı başında TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Tarih Bölümü'nde öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı. Alevi tarihi üzerine bir dizi araştırma ve yayından sonra, Aleviliğin inanç yapısı, ritüelleri ve toplumsal örgütlenmesi üzerine yoğunlaşmaya başladı. 2015-2016 yıllarında Fulbright bursiyeri olarak Boston Üniversitesi Din Çalışmaları Bölümü'nde “cem ve cemevi” üzerine araştırmalar yaptı. Akademik çalışmalarını derinleştirmek için antropoloji ve din çalışmaları alanlarında formal bir eğitim almaya karar verdi ve bu amaçla 2016 yılında Emory Üniversitesi Din Çalışmaları Bölümü'nde ikinci doktoraya başladı. Alevilik ve Bektaşilik üzerine Türkçe ve İngilizce çok sayıda yayını vardır. İletişim'den 2017'de Aleviliğin Doğuşu, 2018'de Geleneksel Alevilik adlı kitapları yayımlandı.