^#smrgSAHAF Büyük Dönüşüm: Çağımızın Sosyal ve Ekonomik Kökenleri -

İlk kez 1944'te 'vahşi kapitalizm'in kalesi Amerika'da yayımlanan Büyük Dönüşüm şu cümleyle başlar: 'Ondokuzuncu yüzyıl uygarlığı çöktü.' Karl Polanyi'nin çöktüğünü ilan ettiği ondokuzuncu yüzyıl uygarlığının can damarı ve temel biçimlendiricisi, kendi kurallarına göre işleyen piyasaydı; emek, toprak ve parayı metalar haline getiren ve insan toplumlarını uluslararası düzeyde eşi görülmemiş bir kurumsal tekdüzeleşme içinde kendine kayıtsız şartsız bağımlı kılan piyasa sistemi… Polanyi'ye göre çöküş kaçınılmazdı, çünkü kendi kurallarına göre işleyen piyasa sistemi insan toplumuyla bağdaşması imkânsız bir şeydi. Büyük Dönüşüm, bu bağdaşmazlığın ve kaçınılmaz çöküşün hikâyesi. Yani hem ekonomik liberalizmin hem de ona karşı kaçınılmaz alternatifler olarak ortaya çıkan faşizm ve sosyalizmin hikayesi… Büyük Dönüşüm'ün 80'lerde, yani Polanyi'nin 'insan doğasına aykırı' dediği piyasa toplumunun, insanlık tarihinin son aşaması olarak bütün dünyaya dayatıldığı, ekonomik liberalizmi eleştirmeye kalkanların geri kafalı cahiller ile korumacılık önlemlerinin sağladığı rantları elden kaçırmamaya çalışan çıkar gruplarıyla onlara hizmet eden popülist politikacılar olarak görüldüğü, sosyalizmden ise neredeyse bütünüyle ümit kesildiği bir dönemde gündeme gelmesi ayrıca kaydadeğer. Ayşe Buğra

Biyografi 1886 yılında Macaristan'da doğdu. 1920'lerde Viyana'ya yerleşti ve burada gazeteci olarak çalışmaya başladı. 1922'den itibaren ekonomik liberalizme ve anti-komunizme karşı yazılar yayımlamaya başladı. 1930'larda Sovyet sosyalizmine karşı takınılan uzlaşmaz tavırlara karşı çıktı. 1930'larda faşizmin yükselişi sırasında ailesiyle İngiltere'ye yerleşti. Oxford ve Londra üniversitelerince düzenlenen işçi eğitim programlarında görev aldı. 1946'dan itibaren Columbia Üniversitesi'nde iktisat tarihi dersleri verdi. 1953'te, 66 yaşındayken emekliye ayrılıp Kanada'ya yerleşti. Bu dönemde kapitalizm öncesi toplumlar ve ilk çağ ekonomileri üzerine çalışmalarını sürdürdü. 1957'de Eski İmparatorluklarda Ticaret ve Piyasa (Trade and Market in the Early Empires) adlı derlemesi yayımlandı. Karısıyla beraber Macar edebiyatından derledikleri Saban ve Kalim (The Plough and the Pen) 1963'te yayımlandı. Ölümünden sonra yayımlanan çalışmaları arasında Dahomey ve Köle Ticareti (Dahomey and the Slave Trade), G. Dalton tarafından İlkel, Arkaik ve Modern Ekonomiler (Primitive, Arcaic and Modern Economies) adıyla derlenen makaleleri ve H. Pearson tarafından yayıma hazırlanan İnsanın Geçimi (The Livelihood of Man) bulunuyor.