^{#smrgKİTABEVİ} Ermeni Harfli Türkçe Kelile ve Dinme - 2024

Sadece 1000 adet olarak bastığımız unik bir yazma nüshanın latinize edilmiş halini Sayın Zehra Hamarat Yardımcı ve M. Sabri Koz hazırladı. Kaynağını Hint edebiyatından alan Kelile ve Dimne, geniş bir coğrafyaya yayılmış ve pek çok dile çevrilmiştir. Çevrildiği her dilin sahip olduğu kültür, bu muazzam eserden hem beslenmiş hem de bu eseri beslemiştir. Türk edebiyatında da Kelile ve Dimne büyük ilgi görmüş ve pek çok defa çevrilmiştir. Kelile ve Dimne'nin Türk edebiyatında üç önemli çeviri dairesinden bahsedebiliriz. Bu çeviri dairelerinden ilki Nasrullah'ın Farsça Kelile ve Dimne'sine dayanmaktadır. Bu çeviri dairesinin en dikkat çekici örneğı Mesud'un Türkçe Kelile ve Dimne'sidir. İkinci çeviri dairesi ise Kaşifi'nin Farsça Envar-ı Süheyli adlı eserine dayanmaktadır. Türk edebiyatına Enver-ı Süheyli'nin en başarılı çevirisini Ali Çelebi'nin yaptığı kabul edilmektedir. Ali Çelebi bu çevirisine Hümayunname adını vermiştir. Kelile ve Dimne'nin Türk edebiyatındaki diğer çeviri dairesi ise İbn Mukaffa'nın metninin ilk olarak 15. yüzyılda çevrildiği tahmin edilmektedir. Bu çevirinin çok eksik bir nüshası Türk Dil Kurumu Kütüphanesi'nde yer almaktadır. İkinci nüsha ise Ali Emiri Koleksiyonu'nda bulunmaktadır ve bu nüsha 12 bab olarak yazılmıştır, dolayısıyla bu nüshanın da eksik olduğunu söylemek gerekir. Tam bu noktada elimizdeki kitabın önemi ortaya çıkmaktadır. Bu kitap, Ermeni harfleri ile Türkçe yazılmış bir Kelile ve Dimne nüshasını konu almaktadır. Üçüncü çeviri dairesinin en dikkat çekici örneği olan bu “yegana “ nüsha, Türk edebiyatına İbn Mukaffa'nın Arapça metninden yapılan çevirinin şimdilik tek eksiksiz örneğidir. Kaynağını Arap harfli bir nüshadan aldığını düşündüğümüz bu yazma, Ermeni harfli Türkçe metinleri Türk edebiyatı içinde konumlandırma adına da oldukça önemlidir. Osmanlı döneminde farklı alfabeleri kullanmış olsalar da Türklerin, Ermenilerin ve Rumların aynı/benzer edebiyat çevresinde beslendiğini ve bu birikimle Türk edebiyatında önemli eserler ortaya koyduklarını söylemek ve kabul etmek gerekir.