^#smrgSAHAF Galatasaray Mektebi Sultanisi'nin Kuruluşu ve İlk Eğitim Yılları 1868 - 1871 - 1989

Toplumumuzun düşünce, sanat ve bilim hayatında önemli bir yere sahip Galatasaray Lisesi'nin oldukça eskiye uzanan bir geçmişi vardır. Dolayısıyla hakkında birçok kitaplar, makaleler yazılmıştır. Bunların başında Fethi İsfendiyaroğlu'nun 4 cilt halinde yazmayı düşündüğü, fakat 1952'de İstantanbul'da 1. cildini çıkarabildiği Galatasaray Lisesi Tarihi gelmektedir. Eserde mektebin ilk olarak 1481 yılında II. Beyazıt tarafından Galatasaray'ı Mektebi adıyla kuruluşundan 1868. yılıma kadarki tarihi ele alınmıştır. 1 Eylül 1868'de açılan Galatasaray Mekteb-i Sultanîsi ile ilgili olarak da İhsan Sungu'nun Belletin'in 28. sayısında yer alan "Galatasaray Lisesi'nin Kuruluşu" başlıklı malkallesi bulunmaktadır.

Bu araştırma daha ziyade Lisenin ilk müdürü Ernest de Salve'in mektebin kuruluşu hakkında 15 Ekim 1874 tarihli Revue de Deux Mondes mecmuasında yer alan «L'Ensıeignement en Turquie.» isimli makalesine dayanmaktadır. De Salve'in sözkonusu makalesinin bir kısmının 19l8'de Mekteb-i Sultâni'nin kuruluşunun ellinci senesi münasebetiyle neşrolunan kitapta Dar'ül-muallimîn tatbikat mektebi müdürü İhsan tarafından yapılan tercümesi, fransızcası ile birlikte yer almaktadır. Mektebin 100. yıldönümü dolayısıyla neşredilen «Galatasaray Lisesi Mekteb-i Sultanî» başlıklı kitap ve konu ile ilgili diğer yazılanlar da bu eserleri kaynak olarak kullanmışlardır.

Ayrıca Züyad Ebüzziya-Sahir Kozikoğlu'nun birlikte hazırlayıp 1987'de yayınladıkları 1921-1933 Galatasaray Tarihçesi 1932/33 mezunları ve 50 Yılkın Lisenin o yıllardaki mezunlarının aile secereleri ve Galatasaray'da bulunmuş ve 'bulunan yakınları hakkında biyografik bilgiler vermektedir.

Paris ve İstanbul arşivlerinde incelemeler yaparak hazırlamaya çalıştığımız Galatasaray Mekteb-i Sultanisi'nin kuruluşu ve 1868-1871 yılları arasındaki eğitim durumunu ihtiva eden bu eserimizin Galatasaray Lisesi tarihinin olduğu kadar aynı zamanda Türk Milli Eğitim Tarihinin de bir bölümünü aydınlatacağı ümidi içindeyiz.
Bu arada İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yönetim Kuruluna ve Basımevi Personeline değerli katkılarından dolayı şükranlarımı sunarım. - Adnan Şişman