Hüdâ yâver kader rehber felek çâker melek dâye
Kânî
Divan şiirinin temsilcilerinden Tokatlı Ebû Bekir Kânî, 1711-1791 yılları arasında yaşamış ve aynı zamanda çağının mizah ustalarından birisidir. Kânî'nin klâsik şiir anlayışına uygun divânı yanında, manzum ve mensur letaifnâmesi ve hezliyyâtı ile çeşitli mektupları da bulunmaktadır.
Kânî Dîvânı ve Tahlîli isimli elinizdeki kitap ile şâirin yaşadığı dönem, biyografisi, eserleri, edebî yönü bilimsel açıdan değerlendirilerek Dîvân'ı ile ilgili yapılmış olan kapsamlı bir çalışma sahaya ilgi duyan araştırmacılara sunulmaktadır.
Bu kitap, XVIII. yüzyıl Divan şiirinin tarihi gelişimi, şiir anlayışı, dili, üslûbu ve söz dağarcığı gibi hususların tespit ve değerlendirilmesine yönelik katkısı yanında, Kânî'nin üdebâ arasındaki konumunu da ortaya koymaktadır.
İçindekiler
Kısaltmalar
ÖN SÖZ
GİRİŞ
A. XVIII. Yüzyılın Siyâsî ve Sosyal Görünümü
B. XVIII. Yüzyılın Edebî Görünümü
BİRİNCİ BÖLÜM
KÂNÎ'NİN HAYATI, EDEBÎ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
A. Hayatı
B. Edebî Kişiliği
C. Eserleri
1. Dîvân
2. Münşeât
3. Letâif-nâme
4. Be-nâm-ı Havâriyyûn-ı Bürûc-ı Fünûn
İKİNCİ BÖLÜM KÂNÎ DÎVÂNI'NIN İNCELENMESİ
A. Şekil Özellikleri
1. Tertip Şekli
2. Nazım Biçimleri ve Türleri
3. Vezin
4. Kafiye
5. Redif
B. Dil ve Üslûp Özellikleri
1. Dil Özellikleri
2. Üslûp Özellikleri
a. Edebî Sanatlar
b. Mahallî Unsurlar
c. Atasözleri ve Deyimler
d. Arapça ve Farsça Unsurlar
3. Muhteva Özellikleri
a. Dinî Unsurlar
Allah
Melekler
Cebrâil
Mikâil
İsrâfil
Azrâil
Kirâmen Kâtibîn
Kitaplar
Kur'an
Âyetler
Peygamberler
Hz. Âdem
Hz. Şid
Hz. Nuh
Hz. İbrahim
Hz. Yusuf
Hz. Eyyûb
Hz. İlyas ve Hz. Hızır
Hz. Süleyman
Hz. Zekeriya
Hz. İsa
Hz. Muhammed
Âhiret ve Âhiret ile İlgili Kavramlar
Âhiret
Kıyamet ve Mahşer
Cennet
Cehennem
Kazâ ve Kader
İbâdet ile ilgili Unsurlar
Namaz
Üç Aylar ve Oruç
Zekât
Hacc
Tevbe
Günah
Kıble ve Ka'be
Diğer Dînî Unsurlar
Îmân
Küfür
Ölüm
Rûh
Peri
Şeytan
b. Ahlâkî ve Hikemî Unsurlar
c. Duygu ve Hayâl Unsurları
Aşk
Rindlik
Gam, Keder, Belâ
Yalnızlık
Gurbet
Fânilik
İstiğna
d. Toplum ve Kültürle İlgili Unsurlar
1. Kişiler
Dînî ve Tasavvufî Kişiler
Dört Halife
Ehl-i Beyt
Oniki İmam
Mezhep İmamları
Hallâc-ı Mansûr
Abdülkâdir-i Geylânî
Mevlâna Celâleddin-i Rûmî
Şems-i Tebrizi
Hacı Bektâş-ı Velî
İmam-ı Nakşbend
Hacı Bayrâm-ı Velî
Niyâzî-i Mısrî
Tarihî ve Efsanevî Kişiler
Platon (Eflâtun/ Felâtun)
İskender
Cem, Neriman, Zâl, Rüstem ve Kahraman
Mânî ve Bih-zâd
Ebrehe
Necâşî
Timur
Hasan Mellâh
Leyla ile Mecnûn
Ferhad ile Şirin
Arzu ile Kamber
Yusuf ile Züleyha
Pâdişahlar
Yıldırım Bayezid
Yavuz Sultan Selim
I.Abdülhamid
III.Selim
II.Mahmud
Diğer Kişiler
2. Kavim Adları
3. Terimler
Denizcilik ile İlgili Kavramlar ve Terimler
Satranç ile İlgili Kavramlar ve Terimler
Mevlevîlik ile İlgili Kavramlar ve Terimler
4. Coğrafî Unsurlar
Bölgeler, Ülkeler ve Şehirler
Nehirler
Dağlar
5. Toplumsal Yaşam ve Eleştiri
Eğlence Hayatı
Toplumsal Eleştiri
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KÂNÎ DÎVÂNI'NIN TENKİTLİ METNİ
A. Metin Tespitiyle İlgili Hususlar
a. Nüsha Tavsifleri
b. Nüshaların Değerlendirilmesi ve Tenkitli Metnin Hazırlanmasında İzlenen Yöntem
B. Transkripsiyon İşaretleri
C. Tenkidli Metin
Kasîdeler
Musammatlar
Tarihler
Gazeller
Kıt'alar
Beyitler
Mısra'lar
SONUÇ
BİBLİYOGRAFYA
EKLER
Hüdâ yâver kader rehber felek çâker melek dâye
Kânî
Divan şiirinin temsilcilerinden Tokatlı Ebû Bekir Kânî, 1711-1791 yılları arasında yaşamış ve aynı zamanda çağının mizah ustalarından birisidir. Kânî'nin klâsik şiir anlayışına uygun divânı yanında, manzum ve mensur letaifnâmesi ve hezliyyâtı ile çeşitli mektupları da bulunmaktadır.
Kânî Dîvânı ve Tahlîli isimli elinizdeki kitap ile şâirin yaşadığı dönem, biyografisi, eserleri, edebî yönü bilimsel açıdan değerlendirilerek Dîvân'ı ile ilgili yapılmış olan kapsamlı bir çalışma sahaya ilgi duyan araştırmacılara sunulmaktadır.
Bu kitap, XVIII. yüzyıl Divan şiirinin tarihi gelişimi, şiir anlayışı, dili, üslûbu ve söz dağarcığı gibi hususların tespit ve değerlendirilmesine yönelik katkısı yanında, Kânî'nin üdebâ arasındaki konumunu da ortaya koymaktadır.
İçindekiler
Kısaltmalar
ÖN SÖZ
GİRİŞ
A. XVIII. Yüzyılın Siyâsî ve Sosyal Görünümü
B. XVIII. Yüzyılın Edebî Görünümü
BİRİNCİ BÖLÜM
KÂNÎ'NİN HAYATI, EDEBÎ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
A. Hayatı
B. Edebî Kişiliği
C. Eserleri
1. Dîvân
2. Münşeât
3. Letâif-nâme
4. Be-nâm-ı Havâriyyûn-ı Bürûc-ı Fünûn
İKİNCİ BÖLÜM KÂNÎ DÎVÂNI'NIN İNCELENMESİ
A. Şekil Özellikleri
1. Tertip Şekli
2. Nazım Biçimleri ve Türleri
3. Vezin
4. Kafiye
5. Redif
B. Dil ve Üslûp Özellikleri
1. Dil Özellikleri
2. Üslûp Özellikleri
a. Edebî Sanatlar
b. Mahallî Unsurlar
c. Atasözleri ve Deyimler
d. Arapça ve Farsça Unsurlar
3. Muhteva Özellikleri
a. Dinî Unsurlar
Allah
Melekler
Cebrâil
Mikâil
İsrâfil
Azrâil
Kirâmen Kâtibîn
Kitaplar
Kur'an
Âyetler
Peygamberler
Hz. Âdem
Hz. Şid
Hz. Nuh
Hz. İbrahim
Hz. Yusuf
Hz. Eyyûb
Hz. İlyas ve Hz. Hızır
Hz. Süleyman
Hz. Zekeriya
Hz. İsa
Hz. Muhammed
Âhiret ve Âhiret ile İlgili Kavramlar
Âhiret
Kıyamet ve Mahşer
Cennet
Cehennem
Kazâ ve Kader
İbâdet ile ilgili Unsurlar
Namaz
Üç Aylar ve Oruç
Zekât
Hacc
Tevbe
Günah
Kıble ve Ka'be
Diğer Dînî Unsurlar
Îmân
Küfür
Ölüm
Rûh
Peri
Şeytan
b. Ahlâkî ve Hikemî Unsurlar
c. Duygu ve Hayâl Unsurları
Aşk
Rindlik
Gam, Keder, Belâ
Yalnızlık
Gurbet
Fânilik
İstiğna
d. Toplum ve Kültürle İlgili Unsurlar
1. Kişiler
Dînî ve Tasavvufî Kişiler
Dört Halife
Ehl-i Beyt
Oniki İmam
Mezhep İmamları
Hallâc-ı Mansûr
Abdülkâdir-i Geylânî
Mevlâna Celâleddin-i Rûmî
Şems-i Tebrizi
Hacı Bektâş-ı Velî
İmam-ı Nakşbend
Hacı Bayrâm-ı Velî
Niyâzî-i Mısrî
Tarihî ve Efsanevî Kişiler
Platon (Eflâtun/ Felâtun)
İskender
Cem, Neriman, Zâl, Rüstem ve Kahraman
Mânî ve Bih-zâd
Ebrehe
Necâşî
Timur
Hasan Mellâh
Leyla ile Mecnûn
Ferhad ile Şirin
Arzu ile Kamber
Yusuf ile Züleyha
Pâdişahlar
Yıldırım Bayezid
Yavuz Sultan Selim
I.Abdülhamid
III.Selim
II.Mahmud
Diğer Kişiler
2. Kavim Adları
3. Terimler
Denizcilik ile İlgili Kavramlar ve Terimler
Satranç ile İlgili Kavramlar ve Terimler
Mevlevîlik ile İlgili Kavramlar ve Terimler
4. Coğrafî Unsurlar
Bölgeler, Ülkeler ve Şehirler
Nehirler
Dağlar
5. Toplumsal Yaşam ve Eleştiri
Eğlence Hayatı
Toplumsal Eleştiri
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KÂNÎ DÎVÂNI'NIN TENKİTLİ METNİ
A. Metin Tespitiyle İlgili Hususlar
a. Nüsha Tavsifleri
b. Nüshaların Değerlendirilmesi ve Tenkitli Metnin Hazırlanmasında İzlenen Yöntem
B. Transkripsiyon İşaretleri
C. Tenkidli Metin
Kasîdeler
Musammatlar
Tarihler
Gazeller
Kıt'alar
Beyitler
Mısra'lar
SONUÇ
BİBLİYOGRAFYA
EKLER