^#smrgSAHAF MÜSİAD: Anadolu Sermayesinin Dönüşümü ve Türk Modernleşmesinin Derinleşmesi -

Çalışmada 'Müslüman Çalışma Etiğinin Dönüşümü' başlığı altında incelenen kültürel dönüşümü temsilen MÜSİAD'lı işadamları, İslami olsalar dahi, hatta tam da bu nedenle eski ile yeni arasına sıkışmışlığı temsil etmektedirler: Pek çoğu yeni kentli, eğitimli, genç, ülkenin hem çevresi hem de merkeziyle (ve ülke dışı ile) canlı ilişkilere sahip bu kişiler için yaşamlarının hemen hemen her alanında Weber'in anlamlı düşünme ('meaningfull thinking') dediği şey geçerlidir. Büyük çoğunluğu buna yazgılı / mecbur olduklarını da biliyorlar üstelik: Bilinçli insan/Müslüman olma vb. terimlerle ifade edilen bu farkındalık hali, gerçek mümin olmanın atadan dededen görülerek öğrenilmiş, rutin bazı dinsel ibadetlerin yerine getirilmesiyle mümkün olamayacağı türünden saptamaları beraberinde getirmiştir. Bu yeniliklere karşın eskiyle devamlılık durumuna bir örnek olarak belirtilmelidir ki, 'gerçek mümin' olmanın bu zorlayıcı şartlara bağlanması işadamlarının çoğu için bir tür elitizme vardırılmamakta hatta bu konuda özel bir hassasiyet gösterilmektedir. Bu İslam dinine atfedilen "denge ve orta yol" kabüllerine paralel olarak sahip çıkılan ve vurgulanan bir gerçekliktir. Bu çalışmanın ortaya koyduğu gerçek, bu sürecin, ülkedeki laik ve İslami güçler arasındaki karşıtlık bağlamında ifade edilecek olursa, birbirine alternatif, ama bilişsel olarak görece benzer eğitim süreçlerinden geçmiş, dolayısıyla da aynı dilden konuşan (batılı rasyonel akla dayalı olarak) güçler arasında geçecek bir mücadele olacağıdır. Bu çalışma toplumsal ve ideolojik çeşitlilik açısından eşzamanlı olarak deneyimlenen homojenleştirici dinamikler (yapısal ve kültürel) kapitalistleşme ve modernleşmenin izlerini bu kesimde sürebilmek bakımından özellikle önemlidir.