İlmî araştırmaların en basit şekli olan TAHLİL: vak'aları, bu vak'aların hangi şartlar dahilinde cereyan ettiklerini, vak'alar ile cereyan şartları aralarındaki münasebetleri meydana çıkarır. Her tarihçinin kullandığı en kolay usuldür. Verdiği neticelerin hepsi faydal:dır : vak'aların cereyan tarzı bile....
TERKİB tarzı ile daha yüksek bilgilere erişilir : Büyük bir harp adamının sevk ve idare sistemine genel bir bakış, geçmiş vak'alardan bugün ve yarın için bereketli esaslar çıkarmak gibi yüksek neticeler ancak terkibî araştırmalar ile mümkündür. Meselâ: Emniyet ihtiyacının NAPOLEON'un harekâtına ne gibi tesirler yaptığını araştırmak, bu ihtiyacın 1805 seferinden 1812 seferine geçerken ne suretle değiştiğini görmek çok faydalıdır.
Çok dikkat ile yapılması icab eden terkibî etüdler, tahlil ile elde edilmiş zengin unsurlara, esaslı tetkik usullerine dayanırlar. Nekadar güç olursa olsun, tarih, terkib usulinden vazgeçemez; çünkü verdiği neticeler çok parlaktır... (Mukaddime'den)
İlmî araştırmaların en basit şekli olan TAHLİL: vak'aları, bu vak'aların hangi şartlar dahilinde cereyan ettiklerini, vak'alar ile cereyan şartları aralarındaki münasebetleri meydana çıkarır. Her tarihçinin kullandığı en kolay usuldür. Verdiği neticelerin hepsi faydal:dır : vak'aların cereyan tarzı bile....
TERKİB tarzı ile daha yüksek bilgilere erişilir : Büyük bir harp adamının sevk ve idare sistemine genel bir bakış, geçmiş vak'alardan bugün ve yarın için bereketli esaslar çıkarmak gibi yüksek neticeler ancak terkibî araştırmalar ile mümkündür. Meselâ: Emniyet ihtiyacının NAPOLEON'un harekâtına ne gibi tesirler yaptığını araştırmak, bu ihtiyacın 1805 seferinden 1812 seferine geçerken ne suretle değiştiğini görmek çok faydalıdır.
Çok dikkat ile yapılması icab eden terkibî etüdler, tahlil ile elde edilmiş zengin unsurlara, esaslı tetkik usullerine dayanırlar. Nekadar güç olursa olsun, tarih, terkib usulinden vazgeçemez; çünkü verdiği neticeler çok parlaktır... (Mukaddime'den)