Türk dış politikası üzerine hazırlanmış olan eserlere bakıldığında, ilk dikkati çeken husus sahip oldukları geniş hacimdir. Bu, sıradan bir okuyucunun veya konuyla yeni ilgilenmeye başlayan öğrencilerin gözünü korkutan bir durumdur. Birkaç cildi veya birkaç bin sayfayı bulabilen bu çalışmalar kuşkusuz değerlidir ve kendi alanlarında önemli boşlukları doldurmaktadır. Konuyla ilgili akademisyenlere, gazetecilere ve araştırmacıları ciddi birer kaynak teşkil eden bu hacimli çalışmalar elbette Türk dış politikasında gündeme gelen her bir konuyla ilgili ayrıntılı analizleri içinde barındırmaktadır.
Bu çalışmada. Türk dış politikasının tarihinin yazılması (örneğin Baskın Oran'm derlediği üç ciltlik Türk Dış Politikası) veya Türk dış politikasını ilgilendiren konuların her yönüyle incelenmesi (örneğin Faruk Sönmezoğlu'nun derlediği Türk Dış Politikasının Analizi veya Haydar Çakmak'm derlediği Türk Dış Politikası) hedeflenmemiştir. Elinizdeki çalışmanın temel hedefi, Türk dış politikasını birinci dereceden belirleyen iç ve dış yapısal faktörlerin günümüzün ideolojik (yeni muhafazakar) çerçevesinde analiz edilmesi, böylece konuyla ilgilenmeye başlayan okuyuculara "giriş" niteliğinde bir yardımcı kaynak sunulması-dır. Türkiye'nin dış politikasını anlamak için öncelikle onu belirleyen çevrenin ve yapısal unsurlann tanınması zaruridir. İkili ilişkiler tamamen kitabın kapsamı dışında tutulmuş, ele alınan konunun gerektirdiği ölçüde örnekleme yöntemiyle bir kısım ikili ilişkiler tartışmaya kısaca dahil edilmiştir. Eğer mümkün olursa ikili ilişkilerin ayrı bir çalışmada ele alınması planlanmıştır. Elinizdeki kitap, Türkiye'nin ikili veya bölgesel ilişkilerinin inşa edildiği ve yürütüldüğü ana zemini aydınlatmayı hedeflemiştir. Konuyla ilgili yapılmış olan hacimli çalışmalarda yapısal faktörlere ilişkin analizler de mevcuttur ki, kitabın hazırlanması sırasında onlardan istifade edilmiştir. Söz konusu eserlerdeki yapısal faktörlere ilişkin analizler, Türk dış politikasının tarihi, olayları veya hikayesi içinde kaybolmakta, aslında dış politikayı oluşturan ve belirleyen temel unsurların başında bunların geldiği çoğu durumda fark edilememektedir. İşte bu muğlaklığın önüne geçebilmek için bu kitapta münhasıran yapısal faktörler incelenmiştir. Türk dış politikası serüveninin ayrıntılarına geçmeden önce söz konusu yapısal faktörlerin okuyucu tarafından bilinmesi önemli görülmüştür.
İdeolojiler, siyasal kültür, tarihsel miras, uluslararası sistem, coğrafya, ekonomi, Kürt sorunu, batı, doğu, uluslararası örgütler ve yasal ve kurumsal çerçeve başlıca yapısal faktörler olarak ela alınmıştır. Herhangi bir dış politika konusunda pozisyon belirlemek veya harekete geçmek isteyen Türkiye, bu yapısal faktörlerin dayatmaları neticesinde bir karar oluşturmaktadır. Öyleyse Türkiye'nin uluslararasında aldığı herhangi bir tavrın bütün yönleriyle kavranabilmesi için öncelikle kararın alınmasına ana çerçeve teşkil eden yapının anlaşılması vazgeçilmezdir. Bu çerçevede, çalışmanın sıradan okuyucular, araştırmacılar, gazeteciler, akademisyenler ve Türk dış politikasına giriş mahiyetinde bir bakış açısı kazanmak isteyen herkese yardımcı olmasını ve Türk dış politikası literatürüne küçük çaplı bir katkı yapmasını temenni ediyorum. Kitabın hazırlanması fikrinin oluşmasındaki hayati katkısı nedeniyle Sercan Semih Akutay'a ve kitabı basmayı kabul eden yayıncıma teşekkürlerimi sunuyorum.
Satıldı
