^#smrgSAHAF Türklük Bilgisine Giriş - 2000

Türk halklarının dilini, edebiyatını konu alan araştırmaların tarihi Orta Çağ'dan başlar. Elimize ulaşan malzemelere göre, Türk dilini araştıran ilk alimler, Arap bilimi ve medeniyetiyle ilgili olan kişilerdir. Bunun tarihi sebepleri vardır İlk sebep; Türk halklarının çoğunluğu Arap hakimiyetinde yaşadı. Araplar, hakimiyetlerini devamlı hale getirmek ve topraklarını genişletmek gayesiyle Türk halklarının tarihini, dilini, örf ve adetlerini öğrenmeye başladılar. İkinci sebep, Araplar'ın işgal ettikleri bölge oldukça genişti. Bu yüzden aradaki ilişkiyi (posta ilişkisi) korumak, kesintisiz olmasını sağlamak gayesiyle ve mevcut toprakları elde tutmak, yeni yerler almak için yerli halkların ileri gelenlerini ülke idaresine ve askere almışlardır. Üçüncü sebep; Araplar Orta Asya, Kazakistan ve İdil boyundaki halkları yalnız silah gücüyle hakimiyetleri altına almadılar Arap atlarının toynaklarının Kazakistan'ın birçok yerine, İdil boylarına basmadığı bilinmektedir. Onlar, din dolayısıyla bir çok yere hakim olmuşlar ve etkilerini sürdürmüşlerdir. Dördüncü sebep; Arap bilimi ve medeniyeti denilen anlayışın dünya tarihinde yer almasını, onun çok ilerlemesini ve başarılı olmasını yalnızca Araplar'ın çalışmalarına bağlamak doğru olmaz. Mesela, Arap devletleri içerisinde ilim ve medeniyetin en geliştiği "altın devir" Abbasiler'in hakim olduğu devredin Meşhur İngiliz oryantalist E. Brovn'a göre; o devirde dünyaca tanınan 45 Arap aliminin 30'u Arap değil, başka milletlere mensuptur. Onların içinde bizim dedelerimiz Ebu Nasır el-Farabi, Ebu Ali İbni Sina, Mahmud el-Harezmi, Ebu Reyhan el-Biruni de vardı. (Arka kapaktan)