#smrgSAHAF Uzak Doğu'da Arabuluculuk Anlayışı ile Türk Hukuk Sisteminde Arabuluculuk Kurumuna Genel Bir Bakış (625 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Çerçevesinde) -
ÖNSÖZ................................................................................................IX
İÇİNDEKİLER...............................................................................XIII
KISALTMALAR...........................................................................XXIII
GİRİŞ.....................................................................................................1
Birinci Bölüm
UZAK DOĞU'DA ARABULUCULUĞUN TARİHİ KÖKLERİ
I. GENEL OLARAK...........................................................................7
II. ARABULUCULUK KAVRAMI...................................................19
A. ÇİN HALK CUMHURİYETİ ................................................19
1. Terminoloji ........................................................................................19
2. Arabuluculuk Teriminin Farklı Anlamları ............................... 20
3. Arabuluculuk Teriminin Kullanım Alanları ............................ 22
B. JAPONYA................................................................................23
1. Terminoloji ....................................................................................... 23
2. Arabuluculuk Teriminin Kullanım Alanları ............................24
III.ARABULUCULUĞUN TARİHİ SÜRECİ..................................25
A. ÇİN HALK CUMHURİYETİ................................................25
İÇİNDEKİLERXIV
1. Geleneksel Çin Toplumunun Uyuşmazlık Çözümüne Bakış Açısı......................................................................................... 25
a. Sosyal Düzen ve Uyum Kavramı.......................................... 25
b. Hukuk ve Dava Kavramları....................................................26
c. Konfüçyonizm ve Legalizm Doktrinleri............................. 30
aa. Konfüçyonizm.................................................................... 30
bb. Legalizm ..............................................................................33
2. Uyuşmazlık Çözümünde Toplumsal Davranış Özellikleri....35
a. Genel Olarak...............................................................................35
b. Uzak Doğu'da Çin Toplumuna Özgü Görüşme ve Müzakere Biçimi....................................................................... 36
3. Çin Toplumunun Arabuluculuk Usulü Bakımından Geçirdiği Tarihsel Dönemler........................................................ 38
a. Eski Çin Dönemi...................................................................... 38
b. Eski Çin'de Arabuluculuk Geleneğinin Kurumsallaşması......................................................................40
c. Eski Çin'in Geleneksel Kurumları ve Uyuşmazlık Çözümü .......................................................................................42
aa. Sulh Hâkimleri (Magistralar)..........................................42
bb. Aydın Sınıf............................................................................43
cc. Kırsal Bölgelerde Köy Muhtarları ve Yerel Liderler...44
dd.Aileler, Klanlar, Loncalar ve Diğer Sosyal Birimler..44
d. Eski Çin'de Uyuşmazlık Çözümünde Arabuluculuğun Üstünlüğü...................................................46
aa. Dava Açmaktan Kaçınma Olgusu.................................46
bb. Arabuluculuk Geleneğinin Topluma Yansıması.........47
cc. Arabuluculuk Usulünün Olumlu ve Olumsuz Yönleri.................................................................................. 49
e. Cumhuriyet Dönemi (1912-1949)........................................ 50
f. Çin Halk Cumhuriyeti ve Mao Dönemi (1949-1974) ......52
aa. Genel Olarak........................................................................52
bb. Mao Döneminde Arabuluculuk Anlayışı......................53
cc. Mao Döneminde Arabuluculuk Faaliyetinin Amacı 58XV
dd.Kültür Devrimi (Cultural Revolution) ve Arabuluculuk Üzerine Etkileri........................................59
g. Mao Sonrası Dönem (1974 -1990) ........................................61
h. Modern Çin Halk Cumhuriyeti............................................ 63
B. JAPONYA................................................................................64
1. Geleneksel Japon Toplumunun Uyuşmazlık Çözümüne Bakış Açısı.........................................................................................64
a. Genel Olarak..............................................................................64
b. Sosyal Düzen ve Uyum Kavramı...........................................67
c. Hukuk ve Dava Kavramları ....................................................70
2. Uyuşmazlık Çözümünde Toplumsal Davranış Özellikleri....71
a. Japon Toplumunu Dava Açmamaya Yönelten Yaklaşımlar..................................................................................71
aa. Gelenekçi Teori...................................................................71
bb. Yenilikçi Teori.................................................................... 77
cc. Rasyonalist Teori................................................................78
dd. Şekli Kurallara Bağlı Olmayan Teori.............................79
b. Modern Japonya'da Dava Açma Oranında Son Gelişmeler.................................................................................. 80
3. Japon Toplumunun Arabuluculuk Usulü Bakımından Geçirdiği Tarihsel Dönemler.........................................................85
a. Tokugawa Dönemi Öncesi..................................................... 86
b. Tokugawa Dönemi....................................................................89
aa. Tokugawa Dönemi ve Uyuşmazlık Çözümü............... 92
bb. Tokugawa Döneminde Arabuluculuk Usulü............... 94
c. Meiji Dönemi...........................................................................100
aa. Meiji Dönemi ve Hukuk Sistemi..................................100
bb. Medeni Kanun ve Medeni Yargılama Kanunu.........103
cc. Arabuluculuk Hakkındaki Yasal Düzenlemeler.......106
d. Meiji Dönemi Sonrası ve İkinci Dünya Savaşı.................109
e. İkinci Dünya Savaşı Sonrası..................................................110
f. Modern Japonya.......................................................................111XVI
İkinci Bölüm
UZAK DOĞU'DA UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜNDE ARABULUCULUK YÖNTEMLERİ
I. MAHKEME DIŞI ARABULUCULUK......................................117
A. ÇİN HALK CUMHURİYETİ..............................................117
1. Genel Olarak....................................................................................117
2. Halk Arabuluculuğu......................................................................119
a. Tarihi Geçmiş...........................................................................119
b. Halk Arabuluculuk Komiteleri ve Özellikleri .................122
c. Halk Arabuluculuk Komitelerinin Faaliyet Alanı..........124
d. Halk Arabulucularının Seçimi ve Denetimi....................125
aa. Arabulucuların Seçimi...................................................125
bb. Arabulucuların Denetimi..............................................126
cc. Arabuluculuk Uzlaşma Anlaşması ve Etkisi..............126
dd.İstatistikler........................................................................127
3. İdari Arabuluculuk........................................................................127
B. HONG KONG........................................................................131
1. Halk Arabuluculuğu..................................................................... 131
2. İdari Arabuluculuk........................................................................132
C. JAPONYA..............................................................................133
1. Genel olarak....................................................................................133
2. Halk Arabuluculuğu.....................................................................134
D. KORE.....................................................................................134
1. Genel olarak....................................................................................134
2. Halk Arabuluculuğu.....................................................................136
3. İdari Arabuluculuk........................................................................136
II. MAHKEME İÇİ ARABULUCULUK........................................137
A. ÇİN HALK CUMHURİYETİ..............................................137
1. Adli Arabuluculuk.........................................................................137
a. Genel Olarak............................................................................137XVII
b. 1991 tarihli Çin Medeni Usul Kanunu ve Adli Arabuluculuğun Temel Özellikleri....................................139
2. Adli Arabuluculuğun Uygulama Alanı ve Prosedürü...........140
3. Adli Arabuluculuk ile Halk Arabuluculuğu Arasındaki Farklar.............................................................................................. 143
4. İstatistikler......................................................................................144
B. HONG KONG........................................................................145
1. Adli Arabuluculuk......................................................................... 145
2. Çin Halk Cumhuriyeti ile Hong Kong Arasında Sistem Farkı..................................................................................................146
a. Sistem Farklılığının Nedenleri............................................146
b. Sistem Farklılığının Sonuçları............................................. 147
C. JAPONYA..............................................................................148
1. Adli Arabuluculuk (Chôtei)........................................................148
a. Genel Olarak............................................................................148
b. Arabuluculuk Kurumunun Gelişmesi...............................149
2. Arabuluculuk Prosedürü ............................................................. 151
3. Arabuluculuk Kurulu ...................................................................152
4. Arabuluculuk Protokolü ..............................................................155
D. KORE.....................................................................................157
1. Adli veya Mahkeme Katılımlı Arabuluculuk..........................157
2. Mahkeme Katılımlı Arabuluculuk Usulünün Uygulama Alanı.................................................................................................159
3. Mahkeme Katılımlı Arabuluculuk Faaliyeti...........................160
a. Arabuluculuğun Başlaması...................................................161
b. Arabuluculuk Süreci..............................................................163
c. Arabuluculuk Sürecinin Gizliliği.......................................165
d. Arabuluculuk Sürecinin Sona Ermesi ...............................166
4. Mahkeme Katılımlı Arabuluculuk Usulünde İstatistikler.. 167
III.KURUMSAL ARABULUCULUK.............................................168
A. ÇİN HALK CUMHURİYETİ..............................................168XVIII
1. Genel Olarak...................................................................................168
2. Kurumsal Arabuluculuğun Organizasyonları........................169
a. Çin Uluslararası Ticareti Destekleme Konseyi (China Council for the Promotion of International Trade) (CCPIT)......................................................................169
b. Çin Uluslararası Ticareti Destekleme Konseyi (CCPIT) Arabuluculuk Merkezi.........................................171
aa. Arabuluculuk Faaliyetine Başlama..............................172
bb. Arabulucuların Seçimi................................................... 173
cc. Arabuluculuk Faaliyetinin Sona Ermesi.....................174
3. Tahkim Kurumları Vasıtası ile Arabuluculuk .........................175
a. Çin Uluslararası İktisadi ve Ticari Tahkim Komisyonu (China International Economic and Trade Arbitration Commission) (CIETAC).....................176
b. Çin Denizcilik Tahkim Komisyonu (China Maritime Arbitration Commission) (CMAC)................ 179
c. Arabuluculuk Kurumları Arasındaki Bağlantı................180
4. Tahkim Kanunu ve Tahkim Kuralları.......................................181
a. Tahkim Kanunu.......................................................................181
b. Çin Uluslararası İktisadi ve Ticari Tahkim Komisyonu (CIETAC) Tahkim Kuralları........................184
c. Çin Uluslararası İktisadi ve Ticari Tahkim Komisyonu (CIETAC) Tahkim Kuralları ve Arabuluculuk Yöntemi..........................................................187
d. Çin Uluslararası İktisadi ve Ticari Tahkim Komisyonu (CIETAC) Tahkim Kuralları ve Arabuluculuk Çeşitleri..........................................................190
aa. Müşterek Arabuluculuk (Joint Conciliation)............191
bb. Hakem Mahkemesinin Müdahalesi Olmadan Arabuluculuk....................................................................192
cc. Tahkim ve Arabuluculuk Yöntemlerinin Birleşmesi ..........................................................................192
aaa. Tahkim İşlemleri Sırasında Arabuluculuk (ArbMed)..........................................................................192XIX
bbb. Arabuluculuk ve Tahkim bileşimi (Med-Arb) 194
aaaa. Çin Uluslararası İktisadi ve Ticari Tahkim Komisyonu (CIETAC) Tahkim Kuralları ve Med-Arb Usulü ......................................196
bbbb. Arabuluculuk ve Tahkim Bileşimine Yöneltilen Eleştiriler..................................198
B. HONG KONG....................................................................... 202
1. Genel olarak....................................................................................202
2. Kurumsal Arabuluculuk..............................................................205
3. Kurumsal Arabuluculuğun Organizasyonları........................206
a. Hong Kong Uluslararası Tahkim Merkezi (Hong Kong International Arbitration Centre) (HKIAC)........206
b. Hong Kong Arabuluculuk Konseyi (Hong Kong Mediation Council) (HKMC)............................................207
c. Hong Kong Uluslararası Tahkim Merkezi (Hong Kong International Arbitration Centre) Tarafından Çözümlenen Başlıca Uyuşmazlıklar..................................208
4. Yeni Tahkim Kanunu ................................................................... 210
C. JAPONYA..............................................................................212
1. Genel Olarak...................................................................................212
2. Kurumsal Arabuluculuğun Organizasyonları.........................214
a. Japonya Ticari Tahkim Birliği (Japan Commercial Arbitration Association) (JCAA)........................................214
b. Tokyo Denizcilik Tahkim Komisyonu (Tokyo Maritime Arbitration Commission) (TOMAC)............215
3. Tahkim Kanunu ve Tahkim Kuralları.......................................216
a. Yeni Tahkim Kanunu .............................................................216
b. Yeni Tahkim Kanunu ve Tahkim Yargılaması Sırasında Arabuluculuk......................................................... 219
c. Japonya Ticari Tahkim Birliği (Japan Commercial Arbitration Association) (JCAA) ve Arabuluculuk Kuralları....................................................................................220XX
d. Tokyo Denizcilik Tahkim Komisyonu (Tokyo Maritime Arbitration Commission) (TOMAC) ve Arabuluculuk Kuralları.........................................................223
D. KORE.....................................................................................225
1. Genel Olarak...................................................................................225
2. Kurumsal Arabuluculuğun Organizasyonları........................226
a. Kore Ticari Tahkim Kurulu (Korean Commercial Arbitration Board) (KCAB).................................................226
b. Elektronik Ticaret Arabuluculuk Komitesi (Electronic Commerce Mediation Committee) (eCMC).....................................................................................227
c. Program Danışma ve Arabuluculuk Komitesi (Program Deliberation & Mediation Committee (PDMC)....................................................................................227
d. Kore Tüketicileri Koruma Kurulu (Korean Consumer Protection Board) (KCPB)..............................228
3. Tahkim Kanunu.............................................................................228
IV.ARA DEĞERLENDİRME......................................................... 228
Üçüncü Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA HUKUKİ UYUŞMAZLIKLARDA ARABULUCULUK
I. GENEL OLARAK.......................................................................235
II. UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ YÖNTEMLERİ.............................237
A. MAHKEME İÇİ UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ..................... 238
1. Sulha Teşvik (Sulha Teşebbüs) ..................................................238
a. 1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri ve 6100
sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu................................238
b. Aile Mahkemeleri Kanunu...................................................243
c. İş Mahkemeleri Kanunu ......................................................252
2. Sulh ..................................................................................................253XXI
B. MAHKEME DIŞI UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ................... 260
1. Uzlaştırma.......................................................................................260
a. Genel Olarak............................................................................260
b. Uzlaştırma Kavramı...............................................................261
c. Avukatlık Kanunu .................................................................263
d. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun.......................270
2. Arabuluculuk.................................................................................. 274
a. Genel Olarak............................................................................ 274
b. Arabuluculuk Kavramı..........................................................276
3. Hukukumuzda Arabuluculuk Usulü İle İlgili Yasal Düzenlemeler.................................................................................284
a. Arabuluculuk Usulünün Düzenlenmesine İlişkin Kanun Tasarısı ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu .....................284
b. Arabuluculuk Yönteminin Uygulanma Alanı.................286
c. Arabuluculuk Kurumunun İşleyişine İlişkin Temel Prensipler..................................................................................299
aa. İradilik (Gönüllülük) Prensibi .....................................299
bb. Eşitlik Prensibi.................................................................303
cc. Gizlilik Prensibi...............................................................304
d. Ara Değerlendirme..................................................................314
e. Arabulucuların Nitelikleri.....................................................319
aa. Arabulucuların Vasıfları.................................................319
bb. Arabulucuların Seçilmesi..............................................323
cc. Arabuluculuk Eğitimi.....................................................324
f. Arabulucuların Hak ve Yükümlülükleri...........................332
aa. Arabulucuların Hakları..................................................332
aaa. Arabulucu Unvanını Kullanma Hakkı..............332
bbb. Ücret ve Masraf İsteme Hakkı.............................333
ccc. Taraflarla Görüşme ve İletişim Kurma Hakkı 336
bb. Arabulucuların Yükümlülükleri..................................343
aaa. Görevi Özenle ve Tarafsız Bir Biçimde Yerine
Getirme Yükümlülüğü..........................................343XXII
bbb. Reklâm Yasağına Riayet Etme Yükümlülüğü..352
ccc. Tarafları Aydınlatma Yükümlülüğü..................353
ddd.Sır Saklama Yükümlülüğü ...................................357
eee. Dosya Saklama Yükümlülüğü.............................361
fff. Aidat Ödeme Yükümlülüğü.................................361
g. Arabuluculuk Faaliyeti..........................................................361
aa. Arabuluculuk Faaliyetinin Başlaması.........................361
bb. Arabuluculuk Sürecinin Başlaması ve Süreler Üzerine Etkisi...................................................................................366
cc. Arabuluculuk Faaliyetinin Yürütülmesi....................367
dd.Arabuluculuk Faaliyetinin Sona Ermesi....................372
DEĞERLENDİRME........................................................................387
KAYNAKÇA.................................................................................... 397
DİĞER KAYNAKLAR..................................................................... 443
EKLER.............................................................................................. 445
ÖNSÖZ................................................................................................IX
İÇİNDEKİLER...............................................................................XIII
KISALTMALAR...........................................................................XXIII
GİRİŞ.....................................................................................................1
Birinci Bölüm
UZAK DOĞU'DA ARABULUCULUĞUN TARİHİ KÖKLERİ
I. GENEL OLARAK...........................................................................7
II. ARABULUCULUK KAVRAMI...................................................19
A. ÇİN HALK CUMHURİYETİ ................................................19
1. Terminoloji ........................................................................................19
2. Arabuluculuk Teriminin Farklı Anlamları ............................... 20
3. Arabuluculuk Teriminin Kullanım Alanları ............................ 22
B. JAPONYA................................................................................23
1. Terminoloji ....................................................................................... 23
2. Arabuluculuk Teriminin Kullanım Alanları ............................24
III.ARABULUCULUĞUN TARİHİ SÜRECİ..................................25
A. ÇİN HALK CUMHURİYETİ................................................25
İÇİNDEKİLERXIV
1. Geleneksel Çin Toplumunun Uyuşmazlık Çözümüne Bakış Açısı......................................................................................... 25
a. Sosyal Düzen ve Uyum Kavramı.......................................... 25
b. Hukuk ve Dava Kavramları....................................................26
c. Konfüçyonizm ve Legalizm Doktrinleri............................. 30
aa. Konfüçyonizm.................................................................... 30
bb. Legalizm ..............................................................................33
2. Uyuşmazlık Çözümünde Toplumsal Davranış Özellikleri....35
a. Genel Olarak...............................................................................35
b. Uzak Doğu'da Çin Toplumuna Özgü Görüşme ve Müzakere Biçimi....................................................................... 36
3. Çin Toplumunun Arabuluculuk Usulü Bakımından Geçirdiği Tarihsel Dönemler........................................................ 38
a. Eski Çin Dönemi...................................................................... 38
b. Eski Çin'de Arabuluculuk Geleneğinin Kurumsallaşması......................................................................40
c. Eski Çin'in Geleneksel Kurumları ve Uyuşmazlık Çözümü .......................................................................................42
aa. Sulh Hâkimleri (Magistralar)..........................................42
bb. Aydın Sınıf............................................................................43
cc. Kırsal Bölgelerde Köy Muhtarları ve Yerel Liderler...44
dd.Aileler, Klanlar, Loncalar ve Diğer Sosyal Birimler..44
d. Eski Çin'de Uyuşmazlık Çözümünde Arabuluculuğun Üstünlüğü...................................................46
aa. Dava Açmaktan Kaçınma Olgusu.................................46
bb. Arabuluculuk Geleneğinin Topluma Yansıması.........47
cc. Arabuluculuk Usulünün Olumlu ve Olumsuz Yönleri.................................................................................. 49
e. Cumhuriyet Dönemi (1912-1949)........................................ 50
f. Çin Halk Cumhuriyeti ve Mao Dönemi (1949-1974) ......52
aa. Genel Olarak........................................................................52
bb. Mao Döneminde Arabuluculuk Anlayışı......................53
cc. Mao Döneminde Arabuluculuk Faaliyetinin Amacı 58XV
dd.Kültür Devrimi (Cultural Revolution) ve Arabuluculuk Üzerine Etkileri........................................59
g. Mao Sonrası Dönem (1974 -1990) ........................................61
h. Modern Çin Halk Cumhuriyeti............................................ 63
B. JAPONYA................................................................................64
1. Geleneksel Japon Toplumunun Uyuşmazlık Çözümüne Bakış Açısı.........................................................................................64
a. Genel Olarak..............................................................................64
b. Sosyal Düzen ve Uyum Kavramı...........................................67
c. Hukuk ve Dava Kavramları ....................................................70
2. Uyuşmazlık Çözümünde Toplumsal Davranış Özellikleri....71
a. Japon Toplumunu Dava Açmamaya Yönelten Yaklaşımlar..................................................................................71
aa. Gelenekçi Teori...................................................................71
bb. Yenilikçi Teori.................................................................... 77
cc. Rasyonalist Teori................................................................78
dd. Şekli Kurallara Bağlı Olmayan Teori.............................79
b. Modern Japonya'da Dava Açma Oranında Son Gelişmeler.................................................................................. 80
3. Japon Toplumunun Arabuluculuk Usulü Bakımından Geçirdiği Tarihsel Dönemler.........................................................85
a. Tokugawa Dönemi Öncesi..................................................... 86
b. Tokugawa Dönemi....................................................................89
aa. Tokugawa Dönemi ve Uyuşmazlık Çözümü............... 92
bb. Tokugawa Döneminde Arabuluculuk Usulü............... 94
c. Meiji Dönemi...........................................................................100
aa. Meiji Dönemi ve Hukuk Sistemi..................................100
bb. Medeni Kanun ve Medeni Yargılama Kanunu.........103
cc. Arabuluculuk Hakkındaki Yasal Düzenlemeler.......106
d. Meiji Dönemi Sonrası ve İkinci Dünya Savaşı.................109
e. İkinci Dünya Savaşı Sonrası..................................................110
f. Modern Japonya.......................................................................111XVI
İkinci Bölüm
UZAK DOĞU'DA UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜNDE ARABULUCULUK YÖNTEMLERİ
I. MAHKEME DIŞI ARABULUCULUK......................................117
A. ÇİN HALK CUMHURİYETİ..............................................117
1. Genel Olarak....................................................................................117
2. Halk Arabuluculuğu......................................................................119
a. Tarihi Geçmiş...........................................................................119
b. Halk Arabuluculuk Komiteleri ve Özellikleri .................122
c. Halk Arabuluculuk Komitelerinin Faaliyet Alanı..........124
d. Halk Arabulucularının Seçimi ve Denetimi....................125
aa. Arabulucuların Seçimi...................................................125
bb. Arabulucuların Denetimi..............................................126
cc. Arabuluculuk Uzlaşma Anlaşması ve Etkisi..............126
dd.İstatistikler........................................................................127
3. İdari Arabuluculuk........................................................................127
B. HONG KONG........................................................................131
1. Halk Arabuluculuğu..................................................................... 131
2. İdari Arabuluculuk........................................................................132
C. JAPONYA..............................................................................133
1. Genel olarak....................................................................................133
2. Halk Arabuluculuğu.....................................................................134
D. KORE.....................................................................................134
1. Genel olarak....................................................................................134
2. Halk Arabuluculuğu.....................................................................136
3. İdari Arabuluculuk........................................................................136
II. MAHKEME İÇİ ARABULUCULUK........................................137
A. ÇİN HALK CUMHURİYETİ..............................................137
1. Adli Arabuluculuk.........................................................................137
a. Genel Olarak............................................................................137XVII
b. 1991 tarihli Çin Medeni Usul Kanunu ve Adli Arabuluculuğun Temel Özellikleri....................................139
2. Adli Arabuluculuğun Uygulama Alanı ve Prosedürü...........140
3. Adli Arabuluculuk ile Halk Arabuluculuğu Arasındaki Farklar.............................................................................................. 143
4. İstatistikler......................................................................................144
B. HONG KONG........................................................................145
1. Adli Arabuluculuk......................................................................... 145
2. Çin Halk Cumhuriyeti ile Hong Kong Arasında Sistem Farkı..................................................................................................146
a. Sistem Farklılığının Nedenleri............................................146
b. Sistem Farklılığının Sonuçları............................................. 147
C. JAPONYA..............................................................................148
1. Adli Arabuluculuk (Chôtei)........................................................148
a. Genel Olarak............................................................................148
b. Arabuluculuk Kurumunun Gelişmesi...............................149
2. Arabuluculuk Prosedürü ............................................................. 151
3. Arabuluculuk Kurulu ...................................................................152
4. Arabuluculuk Protokolü ..............................................................155
D. KORE.....................................................................................157
1. Adli veya Mahkeme Katılımlı Arabuluculuk..........................157
2. Mahkeme Katılımlı Arabuluculuk Usulünün Uygulama Alanı.................................................................................................159
3. Mahkeme Katılımlı Arabuluculuk Faaliyeti...........................160
a. Arabuluculuğun Başlaması...................................................161
b. Arabuluculuk Süreci..............................................................163
c. Arabuluculuk Sürecinin Gizliliği.......................................165
d. Arabuluculuk Sürecinin Sona Ermesi ...............................166
4. Mahkeme Katılımlı Arabuluculuk Usulünde İstatistikler.. 167
III.KURUMSAL ARABULUCULUK.............................................168
A. ÇİN HALK CUMHURİYETİ..............................................168XVIII
1. Genel Olarak...................................................................................168
2. Kurumsal Arabuluculuğun Organizasyonları........................169
a. Çin Uluslararası Ticareti Destekleme Konseyi (China Council for the Promotion of International Trade) (CCPIT)......................................................................169
b. Çin Uluslararası Ticareti Destekleme Konseyi (CCPIT) Arabuluculuk Merkezi.........................................171
aa. Arabuluculuk Faaliyetine Başlama..............................172
bb. Arabulucuların Seçimi................................................... 173
cc. Arabuluculuk Faaliyetinin Sona Ermesi.....................174
3. Tahkim Kurumları Vasıtası ile Arabuluculuk .........................175
a. Çin Uluslararası İktisadi ve Ticari Tahkim Komisyonu (China International Economic and Trade Arbitration Commission) (CIETAC).....................176
b. Çin Denizcilik Tahkim Komisyonu (China Maritime Arbitration Commission) (CMAC)................ 179
c. Arabuluculuk Kurumları Arasındaki Bağlantı................180
4. Tahkim Kanunu ve Tahkim Kuralları.......................................181
a. Tahkim Kanunu.......................................................................181
b. Çin Uluslararası İktisadi ve Ticari Tahkim Komisyonu (CIETAC) Tahkim Kuralları........................184
c. Çin Uluslararası İktisadi ve Ticari Tahkim Komisyonu (CIETAC) Tahkim Kuralları ve Arabuluculuk Yöntemi..........................................................187
d. Çin Uluslararası İktisadi ve Ticari Tahkim Komisyonu (CIETAC) Tahkim Kuralları ve Arabuluculuk Çeşitleri..........................................................190
aa. Müşterek Arabuluculuk (Joint Conciliation)............191
bb. Hakem Mahkemesinin Müdahalesi Olmadan Arabuluculuk....................................................................192
cc. Tahkim ve Arabuluculuk Yöntemlerinin Birleşmesi ..........................................................................192
aaa. Tahkim İşlemleri Sırasında Arabuluculuk (ArbMed)..........................................................................192XIX
bbb. Arabuluculuk ve Tahkim bileşimi (Med-Arb) 194
aaaa. Çin Uluslararası İktisadi ve Ticari Tahkim Komisyonu (CIETAC) Tahkim Kuralları ve Med-Arb Usulü ......................................196
bbbb. Arabuluculuk ve Tahkim Bileşimine Yöneltilen Eleştiriler..................................198
B. HONG KONG....................................................................... 202
1. Genel olarak....................................................................................202
2. Kurumsal Arabuluculuk..............................................................205
3. Kurumsal Arabuluculuğun Organizasyonları........................206
a. Hong Kong Uluslararası Tahkim Merkezi (Hong Kong International Arbitration Centre) (HKIAC)........206
b. Hong Kong Arabuluculuk Konseyi (Hong Kong Mediation Council) (HKMC)............................................207
c. Hong Kong Uluslararası Tahkim Merkezi (Hong Kong International Arbitration Centre) Tarafından Çözümlenen Başlıca Uyuşmazlıklar..................................208
4. Yeni Tahkim Kanunu ................................................................... 210
C. JAPONYA..............................................................................212
1. Genel Olarak...................................................................................212
2. Kurumsal Arabuluculuğun Organizasyonları.........................214
a. Japonya Ticari Tahkim Birliği (Japan Commercial Arbitration Association) (JCAA)........................................214
b. Tokyo Denizcilik Tahkim Komisyonu (Tokyo Maritime Arbitration Commission) (TOMAC)............215
3. Tahkim Kanunu ve Tahkim Kuralları.......................................216
a. Yeni Tahkim Kanunu .............................................................216
b. Yeni Tahkim Kanunu ve Tahkim Yargılaması Sırasında Arabuluculuk......................................................... 219
c. Japonya Ticari Tahkim Birliği (Japan Commercial Arbitration Association) (JCAA) ve Arabuluculuk Kuralları....................................................................................220XX
d. Tokyo Denizcilik Tahkim Komisyonu (Tokyo Maritime Arbitration Commission) (TOMAC) ve Arabuluculuk Kuralları.........................................................223
D. KORE.....................................................................................225
1. Genel Olarak...................................................................................225
2. Kurumsal Arabuluculuğun Organizasyonları........................226
a. Kore Ticari Tahkim Kurulu (Korean Commercial Arbitration Board) (KCAB).................................................226
b. Elektronik Ticaret Arabuluculuk Komitesi (Electronic Commerce Mediation Committee) (eCMC).....................................................................................227
c. Program Danışma ve Arabuluculuk Komitesi (Program Deliberation & Mediation Committee (PDMC)....................................................................................227
d. Kore Tüketicileri Koruma Kurulu (Korean Consumer Protection Board) (KCPB)..............................228
3. Tahkim Kanunu.............................................................................228
IV.ARA DEĞERLENDİRME......................................................... 228
Üçüncü Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA HUKUKİ UYUŞMAZLIKLARDA ARABULUCULUK
I. GENEL OLARAK.......................................................................235
II. UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ YÖNTEMLERİ.............................237
A. MAHKEME İÇİ UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ..................... 238
1. Sulha Teşvik (Sulha Teşebbüs) ..................................................238
a. 1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri ve 6100
sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu................................238
b. Aile Mahkemeleri Kanunu...................................................243
c. İş Mahkemeleri Kanunu ......................................................252
2. Sulh ..................................................................................................253XXI
B. MAHKEME DIŞI UYUŞMAZLIK ÇÖZÜMÜ................... 260
1. Uzlaştırma.......................................................................................260
a. Genel Olarak............................................................................260
b. Uzlaştırma Kavramı...............................................................261
c. Avukatlık Kanunu .................................................................263
d. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun.......................270
2. Arabuluculuk.................................................................................. 274
a. Genel Olarak............................................................................ 274
b. Arabuluculuk Kavramı..........................................................276
3. Hukukumuzda Arabuluculuk Usulü İle İlgili Yasal Düzenlemeler.................................................................................284
a. Arabuluculuk Usulünün Düzenlenmesine İlişkin Kanun Tasarısı ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu .....................284
b. Arabuluculuk Yönteminin Uygulanma Alanı.................286
c. Arabuluculuk Kurumunun İşleyişine İlişkin Temel Prensipler..................................................................................299
aa. İradilik (Gönüllülük) Prensibi .....................................299
bb. Eşitlik Prensibi.................................................................303
cc. Gizlilik Prensibi...............................................................304
d. Ara Değerlendirme..................................................................314
e. Arabulucuların Nitelikleri.....................................................319
aa. Arabulucuların Vasıfları.................................................319
bb. Arabulucuların Seçilmesi..............................................323
cc. Arabuluculuk Eğitimi.....................................................324
f. Arabulucuların Hak ve Yükümlülükleri...........................332
aa. Arabulucuların Hakları..................................................332
aaa. Arabulucu Unvanını Kullanma Hakkı..............332
bbb. Ücret ve Masraf İsteme Hakkı.............................333
ccc. Taraflarla Görüşme ve İletişim Kurma Hakkı 336
bb. Arabulucuların Yükümlülükleri..................................343
aaa. Görevi Özenle ve Tarafsız Bir Biçimde Yerine
Getirme Yükümlülüğü..........................................343XXII
bbb. Reklâm Yasağına Riayet Etme Yükümlülüğü..352
ccc. Tarafları Aydınlatma Yükümlülüğü..................353
ddd.Sır Saklama Yükümlülüğü ...................................357
eee. Dosya Saklama Yükümlülüğü.............................361
fff. Aidat Ödeme Yükümlülüğü.................................361
g. Arabuluculuk Faaliyeti..........................................................361
aa. Arabuluculuk Faaliyetinin Başlaması.........................361
bb. Arabuluculuk Sürecinin Başlaması ve Süreler Üzerine Etkisi...................................................................................366
cc. Arabuluculuk Faaliyetinin Yürütülmesi....................367
dd.Arabuluculuk Faaliyetinin Sona Ermesi....................372
DEĞERLENDİRME........................................................................387
KAYNAKÇA.................................................................................... 397
DİĞER KAYNAKLAR..................................................................... 443
EKLER.............................................................................................. 445
