^#smrgSAHAF 1875 - 1878 Osmanlı Ordusu Savaşları: 1877 - 1878 Osmanlı - Rus ve Romen Savaşı Cilt 1 - 1935

1877-78 Osmanlı-Rus ve Romen seferi IXX. yüzsenede vukubulan savaşların en ehemmiyetlilerinden sayılır. Bu savaşta osmanlı ordusu, yalnız basma rus ordularından başka ayni zamanda romen, karadağ ve sırbiye ordularına karşı koymuş ve gerçi savaş mağlûbane neticelenmişse de; yine pek çok iftihar edilecek şerefli hareketler yapmış ve zaferler elde etmiş ve hattâ bir zaman da düşman ordularından üstün bir duruş almıştır.

Sevkulceyş hareketlerile de zengin olmak itibar ile bu savaş ayrıca tetkika değer. Yalnız hakkında muhtelif dillerde birçok kitablar yazıldığı ve rus ordularının şekli hareketleri teferruata varıncaya kadar az çok doğru tesbit edilmiş bulunduğu halde; osmanlı ordusuna taallûk eden kısımlarda, bunların hiçbirisi umumî tariflerden ayrılamamıştır.

Buna da başlıca sebeb Osmanlı Hükümetinin savaşa dair mevcud vesikaları meydana çıkarmamış olmasıdır.

Bu sefere dair bazı hususî ve Süleyman Paşanın Muhakemesi gibi yazılar istisna edilince; resmî, hiçbir neşriyat yoktur. Aradan altmış seneye yakın uzun bir zaman geçtiği de düşünülünce; osmanlı ordusu bakışından, bu savaşın tarihini düzgün ve doğru bir çerçeve içine almanın güçlüğü teslim ve takdir olunur.

Böyle olmakla beraber bunun tarihini yazmak arzusu bende pek eskidir; 1908 senesinden -yani meşrutiyetin ilânından- sonra başladı. O zamandan başlıyarak bir hayli zahmetler ve fedakârlıklarla resmî ve gayriresmî basılmış, basılmamış pek çok vesikalar ve kaynaklar elde ettim; bunlarla zenginleştikçe benim de hevesim arttı.

Fakat 1910 senesinden sonra araya giren hâdiseler, eserin meydana çıkmasına mâni oldular. Nihayet Büyük Erkânıharbiye yüksek saygılı Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak tarafından lütfen gösterilen alâka üzerine bunu yeniden yazmıya başladım.

Başlangıç demek olan bu birinci cildini de umumun görüşlerine arzediyorum. (Sunuştan)