^#smrgSAHAF 19. Yüzyılda Gelenekten Batı Kültürüne Geçişte Ermeni Yaşamı -

XIX. Yüzyılın başlarında Ermeni ve Türk toplumları arasında kültürel ve sosyal anlamda pek fazla bir fark bulunmamaktaydı. Uzun yıllar bir arada yaşamanın etkisiyle Ermeniler kendi dillerini unutarak Türkce konuşmakta ve aynı bicimde giyinmekteydiler. XIX. Yüzyılda batılı devletlerle girişilen yoğun ilişkiler ve ardından Osmanlı topraklarına gelen misyonerlerin calışmaları Ermeni toplumunda sosyal değişmelere neden olmuştur. Bu gruplardan özellikle misyonerlerin calışmaları Gregoryen cemaatinin bölünmesine, kültürel etkisinin kırılmasına neden olmuştur. Ermeni toplumundaki bu değişimi büyük kentlerde konsoloslar ve tüccarlar tetiklerken ic bölgelerde onların bu görevini misyonerler gercekleştirmiştir. Böylece Ermeni toplumunda başta kilise yönetimi, eğitim anlayışı, evlilik, sofra adabı, ticaret ve kadın-erkek ilişkileri olmak üzere bircok anlayış değişmiştir. Ancak Ermeni sosyal yaşamının değişimi, batıya acık olan şehirlerde kırsal alanlara göre daha hızlı bir şekilde meydana gelmiştir. Yüzyılın sonuna gelindiğinde Ermeniler artık kendi ana dillerini konuşmaya başlamış ve sosyal yaşamda da Müslüman komşuları ile aralarında fark edilir bir ayrım meydana gelmiştir. İşte bu kitapta ana başlıklar altında batı ve misyoner etkisiyle XIX. Yüzyıl Ermeni toplumunun değişimine değinilmeye çalışılacaktır. Ancak her biri bir doktora tezi olmayı hak eden bu konuların hemen hepsine değinmeye calışmak imka^nsızdır. Bu nedenle calışmamızda kullandığımız kaynaklar elverdiğince bu tür konulara değinmeye ve konuyla ilgili başlıklar oluşturmaya calışılmıştır. Kaynak olarak özellikle seyyah, misyonerlere ve Ermeni yazarların eserlerine başvurulmaya calışılmıştır.