1922 İzmir Yangını, batı literatüründe “Büyük İzmir Yangını” olarak geçen ve günümüzde halen tartışılan, siyasi yönleri olduğu iddia edilen bir olaydır. Özellikle Yunanistan üzerinden yangının kasti olarak Türkler tarafından çıkarıldığı yıllardır iddia edilmektedir. Bu iddiayı dillendiren ve yine bu iddiayı eleştiren pek çok çalışma yapıldıysa da belgelerle birlikte ele alan, çok farklı yönlerine dikkat çeken bir çalışma “1922 İzmir Yangını ve Yapı Bunalımı” adlı ayrıntılı bir kitap Mevlüt Kaya tarafından ortaya konulmuştur.
Mevlüt Kaya , üçüncü kitabı olan bu eserinde: Milli Mücadele'nin ardından 13 Eylül 1922'de başlayan Büyük İzmir Yangını sonrasında İzmir'de her anlamda yaşanan bunalımları ele alıyor.
13 Eylül 1922'de başlayan İzmir Büyük Yangını tarihin en spekülatif olaylarından birisidir. Büyük Yangın, sadece tarihi bir olay değil aynı zamanda Türkiye'ye karşı yürütülen bir politik kampanyadır. Yangından kimin ya da kimlerin sorumlu olduğu konusunda çeşitli iddialar olsa da Fransız arşiv belgeleri bize açıkça İzmir'de yaşayan Türklerin kendi şehirlerini yakmadıklarını gösteriyor. Konu üzerinde gerek Fransız konsolosluk raporları gerekse diğer birinci el kaynaklar, yangının sorumlularının Ermeniler olduğunu açıklamaktadır. Ayrıca İzmir Körfezi'ndeki Fransız savaş gemilerinin kumandanı Amiral Dumesnil'in raporları İzmir Yangını hakkındaki en önemli belgelerden biridir.