^#smrgSAHAF Ahkam Defteri: Osmanlılarda Divan - Bürokrasi - Ahkam - 2. Bayezid Dönemine Ait 906 / 1501 Tarihli - 1994

Bu çalışma, Başbakanlık Osmanlı Arşivi'ndeki tedkiklerimiz sırasında rastladığımız 2. Bayezid devrine ait Haziran-Temmuz 1501 tarihli Divan kayıtlarını havi bir parça defterin neşir ve incelenmesine dayanmaktadır. Söz konusu defter Divan'da alınan kararların suretlerinin kaydedildiği defter türlerinin şimdilik ilk örneği olarak dikkati çekmektedir. Muhteviyatı itibariyle daha sonraları “Mühimme”, “Maliye Ahkam”, “Ruus” vb. adı verilen defterlerdeki kayıtlarla benzerlik göstermesi bakımından ayrı bir öneme sahip gözükmektedir. Bu bakıma bu defterlerin henüz bürokraside ihtisaslaşmadan önceki “prototip”i niteliğini taşımakta ve bunların muhteviyatını bir arada ihtiva etmektedir. Divan'da görüşülen, bürokrasinin çeşitli kademelerinde muamele görüp hazırlanan hükümlerin ilgili yerlere gönderilmeden önce, birer suretlerinin defter halinde belirli tarih sırasına göre kaydedilmiş olması, bu çalışmanın hedefini, sadece metin neşri değil, deftere dayalı olarak o dönemlerdeki bürokratik gelişmeler, Divan kayıtlarının özellikleri ve bunlarla ilgili diğer defterler üzerinde mütevazi bir inceleme yapma cihetine sevketmiştir. Dolayısiyle elinizdeki kitabın başlığı da bu incelemeyi nitelemektedir.