^{#smrgKİTABEVİ} Akıl Tutulması - 2023

Akıl Tutulması, Frankfurt Enstitüsü'nün ve kurucusu Max Horkheimer'in temel yapıtlarındandır. Kitap, yazarın ülkesini terk etmek zorunda kaldığı İkinci Dünya Savaşı yıllarında, ABD'de, Avrupa felsefe geleneğine yabancı Amerikalı okurların düzeyi göz önünde tutularak ve İngilizce olarak yazılmıştı. Belki de bu yüzden, “zorluğuyla” ünlü Frankfurt okulu kuramcılarının en açık ve en “kolay” metinlerinden biridir. Kitabı Türkçeye çeviren Orhan Koçak'ın “Horkeimer ve Frankfurt Okulu” başlıklı, 52 sayfalık “kısa” önsözü de Akıl Tutulması'nı daha ilgi çekici kılıyor...

Akıl Tutulması'nda Horkheimer, ABD kültürünün egemen felsefesi olan pragmatizmi ve onun temelinde yatan pozitivizmi eleştirirken, Batı düşüncesinde Akıl kavramının tarihini, önce hurafeye ve mitosa karşı mücadelesini, ardından kendisinin de bir hurafeye dönüşmesini tartışmaktadır. Aydınlanmanın mitos içindeki kökenleri ve giderek yeni bir mitoloji haline gelişi, insanın doğa üzerindeki egemenliğinin tahripkâr boyutu, Faşizmin Batı Aklının tarihi içindeki yeri, bireyciliğin sonucunda bireyin ölümü, işçi hareketinin imkânları ve direnme gücü: Horkheimer'in bir toptan yıkım döneminin getirdiği perspektif açısından gözden geçirdiği temel sorunlar.