^#smrgSAHAF Alevilik, Bektaşilik, Şiilik, Kızılbaşlık -

Alevilik'in felsefesini açık seçik ortaya koymanın olanaksızlığı ortadadır. Osmanlı ve tüm İslam toplumları, eleştiri ile tartışmayı yasaklamışlardır. Bütün İslam tarihinde, tek bir eleştiri yapıtı gösteremezsiniz. Bu yüzden, taşlamalar ve yergiler gelişmiş, ama eleştiri yöntemleri oluşamamıştır. Alevilik, yasaklı inançlar arasında bulunduğundan, bu konuda tek bir satır bile yazılamamıştır. Bu yüzden, Alevilik'in ne olduğu, nasıl bir dünya görüşünü yansıttığı, gelişme süreci içinde anlatılamaz. Ancak, her yöredeki Aleviler'in töreleriyle ve törenleriyle bir şeyler anlatılabilir. Sanırım, Alevilik'in kaynakları, demelerde, deyişlerde ve Alevi şairlerinin şiirlerindedir. Onları araştırınca, bir ölçüde tümel bir Alevi düşüncesi ortaya çıkarılabilir.

Alevilik'in tarikat ve mezhep olmadığı kesin biçimde görüldü. Bir yaşam biçimi olarak birçok erdemi de içeriyor. Alevilik'i bir yaşam biçimi olarak algılayabildiğimiz ve tarikat görüşlerinden arındırdığımız zaman, toplumumuzu çağdaş yaşama daha verimli biçimde yakınlaştıracaktır. En azında, bağnazlığa karşı, ortak yaşamın erdemlerine ters düşmeyen, ortaklaşa üretime yatkın insanlar yaratmada bize yardımcı olacaktır.

Elinizdeki çalışma, bir önçalışmadır. Alevilik'in tüm öğelerini ortaya koyabilmek için, Anadolu'nun tüm Alevi topluluklarını incelemek, onlardan halkbilim gereçleri toplamak gerekiyor. Her yöreden elde edilen törel bilgiler, bizi elverdiğince tümel bilgiye götürebilecektir. En azından ortak noktalar belirlenecektir. İnsanbilimcilerle halkbilimciler, bu konuda önemli görünüyorlar. Toplumbilimciler, ancak, bu alanlarda toplanan bilgileri bütünleştirebilirler. (Arka kapaktan)