^{#smrgKİTABEVİ} Anadolu'da Amerikan Okulları - 2011

Çeşitli zamanlarda Osmanlı devleti okullara yapılan misyonerlik çalışmalarına müdahale etmek istemiştir. Örneğin İzmir Valisi, İzmir Uluslararası Koleji müdürünü dini konularda uyarmıştır. Misyonerler Tanzimat ve Islahat Fermanlarında aldıkları hakları sıraladıktan sonra, "Kurumlarımız hükümet ve İmparatorluk fermanının garantisindedir. Bu nedenle şimdi bu konularda zorlama ve yargılama yapılamaz" şeklinde cevap vermişlerdir. Görüldüğü üzere bazı tavizleri verirken sadece zamanın şartlarını düşünmekle olmadığını anlamalı ve bu tavizlerin elli yıl veya yüzyıl sonra karşımıza nasıl çıkacağını hesaplamalıyız. Milli menfaatlerden asla taviz vermemeli ve tarihten dersler çıkarmalıyız. En büyük derste kanımca misyoner kurumlarının hızlı ve serbestçe yayılmasına izin veren Osmanılı Devleti'nin artık tarih sahnesinde olmayışıdır.