#smrgSAHAF Anadolu'da Bektaşilik - 2004
***
Türk kültür tarihinin merkezinde yer alan Bektaşilik, dünü bugüne bağlayan, geçmişin mitlerini çağdaş dünyanın gerçekleriyle kaynaştırıp yaşatan bir mistik kurum olma özelliğine sahiptir. Orta Asya kökenli inanç motiflerini İslâm kültürüne taşıyan, Anadolu ve Balkan coğrafyasında kentler ile kırsal kesim arasında tutarlı bir denge unsuru olan bu önemli toplumsal kurumun tarihi, bugüne kadar bilimsel ölçütler yeterince göz önünde tutularak ele alınmamıştır.
Suraiya Faroqhi, Bektaşiliğin gizli tarihini ilk defa arşiv belgelerinin ışığında, çağdaş bir yöntemle inceliyor. Tarikatın klasik Osmanlı dünyası içindeki oluşumu ve 1826'daki Vak'a-yı Hayriyye'ye kadar olan gelişim süreci bu çalışmanın ana konusudur. Bektaşiliğin dayandığı iktisadi temeller, vakıf sorunu ve idari yapılanma gibi temalar, bu uzun tarihsel süreç içinde siyasi otoriteyle kurulan ya da kopan ilişkiler bağlamında incelenerek, ortaya temel bir kültür kurumunun portresi çıkartılmaktadır.
Günümüzün önde gelen Osmanlı tarihçilerinden Suraiya Faroqhi'nin bu kitabı, kendi konusunda bir ilktir. Ayrıca kitap, Almancasında bulunmayan ve bu baskı için kaleme alınmış geniş bir değerlendirme bölümünü kapsamaktadır.
***
Türk kültür tarihinin merkezinde yer alan Bektaşilik, dünü bugüne bağlayan, geçmişin mitlerini çağdaş dünyanın gerçekleriyle kaynaştırıp yaşatan bir mistik kurum olma özelliğine sahiptir. Orta Asya kökenli inanç motiflerini İslâm kültürüne taşıyan, Anadolu ve Balkan coğrafyasında kentler ile kırsal kesim arasında tutarlı bir denge unsuru olan bu önemli toplumsal kurumun tarihi, bugüne kadar bilimsel ölçütler yeterince göz önünde tutularak ele alınmamıştır.
Suraiya Faroqhi, Bektaşiliğin gizli tarihini ilk defa arşiv belgelerinin ışığında, çağdaş bir yöntemle inceliyor. Tarikatın klasik Osmanlı dünyası içindeki oluşumu ve 1826'daki Vak'a-yı Hayriyye'ye kadar olan gelişim süreci bu çalışmanın ana konusudur. Bektaşiliğin dayandığı iktisadi temeller, vakıf sorunu ve idari yapılanma gibi temalar, bu uzun tarihsel süreç içinde siyasi otoriteyle kurulan ya da kopan ilişkiler bağlamında incelenerek, ortaya temel bir kültür kurumunun portresi çıkartılmaktadır.
Günümüzün önde gelen Osmanlı tarihçilerinden Suraiya Faroqhi'nin bu kitabı, kendi konusunda bir ilktir. Ayrıca kitap, Almancasında bulunmayan ve bu baskı için kaleme alınmış geniş bir değerlendirme bölümünü kapsamaktadır.
