^#smrgSAHAF Anayasa Yargısı -

Yasama organı artık genel iradenin oluşumunu tekelinde tutmamaktadır. Avrupa devletlerinde yürütme, yasama inisiyatifine ve gündemine büyük ölçüde hâkimdir. Parlamento, yasaları oylama ve değiştirme iktidarını korumaktadır. Anayasa Mahkemesi ise belli yasama hükümlerini yürürlükten kaldırabilir; yasanın anlamını açıklığa kavuşturabilir; uygulama tarzlarını belirleyebilir, etkisini sınırlayabilir veya genişletebilir; hatta yeni hükümlerin kabulünü yasayıcıya öğütleyebilir. Normların oluşumuna katkıda bulunmak için kurumlar arasında ortaya çıkan yarışmacı ilişkiler zinciri, yasanın anlamını da dönüşüme uğratmıştır.

Yasalar birçok organın kısmi katılımıyla oluşan bir sürecin ürünüdür. Farklı organların iradeleri, genel iradenin oluşumuna katkıda bulunur. Yasa ancak “anayasaya saygı” ölçüsünde genel iradeyi ifade eder. İşte yasa yapımında “tekelci rejimden yarışmacı rejime” geçişin anlamı budur.

Anayasa yargısının meşruiyetini kuran işlevi, demokratik sistemin korunması ve insan haklarına saygının sağlanmasıdır. Çoğunlukçu demokratik ilkeye dayanan siyasal kurumların taşkınlıklarını sınırlayabilecek başlıca mekanizma, yasaların anayasaya uygunluğunun denetimidir. Bu sınırlar, anayasal yapının korunması için gereklidir. Öte yandan bireylerin, temsilcilerinin iki seçim dönemi arasındaki yasama çalışmalarını denetletebilmeleri, Anayasa Mahkemelerini yurttaş mekânına “yakın” kurumlar yapar. İşte bu iki öğe, yeni bir demokrasi anlayışını ifade eder. Güçlü bir “anayasaya uygunluk denetim sistemi”, otoriter ve özgürlüğe düşman rejimlerce hoşgörülmez.