^#smrgSAHAF Aristo Metafiziği ile Gazzali Metafiziğinin Karşılaştırılması -

Aristo Metafiziğinin Gazzalî Metafiziği ile karşılaştırmasını yaptığımız bu araştırmamızda, Aristo'dan Gazzalî'ye geçen tesirler ile bunlara mukabil Gazzalî'nin hangi noktalarda Aristo'dan ayrıldığını ve ona hangi noktalarda cephe aldığını tesbite çalıştık. Böylece İslâm düşüncesine, Yunan düşüncesinin İslâm âleminde en büyük temsilcilerinden biri olarak Aristo'dan gelen unsurların neler olduğunu tesbite ve bunların bıraktıkları tesirlerle, bu tesirlere karşı İslâm düşüncesinin kendisinden gelen unsurlarını ve bu unsurların getirdiği orijinal tarafların ortaya çıkarılmasına, yabancı unsurlardan ayıklanarak yeni düşünce sentezlerine yol açacak derin araştırmalara katkıda bulunmasına, İslâm düşüncesinin kendi unsurları ile orijinal taraflarının modern felsefe cereyanları içindeki irtibat ve uzantılarına dikkati çekme imkânını bulmuş olmaktayız.

Bu çalışmamızda Aristo'nun eserlerinin Fransızca muteber tercümelerinden ve hakkında yazılan yeni kitaplardan, Gazzalî'nin eserlerinin de asıllarından ve bazılarının Türkçe tercümelerinden faydalandık. Yalnız Gazzalî'ye nisbet edilen iki kitaptan ihtiyatla, öteki kitapların da mevcut fikirleriyle birlikte faydalandık. "Makasıd el-Felâsife"den ise, "Miyar el-İlim" adlı eserindeki fikirlerine uyan bazı düşüncelerini almak suretiyle, daha doğrusu mantık, fizik ve metafizikle ilgili bazı esasları önce "Miyar el-İlm" den alarak faydalandık. Çünkü o kitaptaki fikirler kendisinindir. Bu kitapta yeterli olmayanları da "Makasıd al-Felasife" den aradık ve aldık. (Önsözden)