^{#smrgKİTABEVİ} Arşiv Belgeleri Işığında Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba ve Nesebi Alisi: Yüce Nesebi CİLTLİ -

Manevî bataryaları techîz edilmemiş bir millet, maddi bataryaları ne kadar mükemmel donatılmış olursa olsun, bir gün yıkılmaya mahkûmdur, Tarih, biz müslümanların, İslâmı yaşamamız ve doğru Islâmiyete ve îslâmiyete lâyık doğruluğa mazhar olmamız nisbetinde muvaffak olup ilerlediğimizi ve aksi takdirde ise geri kaldığınızı çok açık bir şekilde göstermektedir. Bu fikir zaviyesinden bakıldığında, Osmanlı ulu çınarının Bizans İmparatorlugu karşısındaki fetih ve zaferlerinin arkasın da, Alp Gündüz, Akça Koca ve Köse Mihal'ler kadar, İslâm âleminin değişik bölgelerinden ve özellikle Horasan'dan gelen erenlerin yani Sadreddin Konevfler, Mevlânâ Celâleddin Rûmîler ve Şeyh Edebalilerin de bulunduğunu görüyoruz. Aynı şekilde Hristiyan âleminin korkulu rüyası haline gelen Yıldırım Bâyezid'in Niğbolu Zaferini kazanırken, Ali Paşalar ve Timurtaş Paşalar kadar, Şeyh Hâmid-i Veli adı verilen Somuncu Babalar, Şeyh Abdurrahman-ı Erzincânîler ve Emir Sultan'lardan manevî imdâdlar aldığını doğru tarihden okuyoruz. (Arka kapaktan)

Yıldırım Bayezid devrinin Horasan erenlerinden olan Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerinin Anadolunun manevi fethine en az Hacı Bayram-ı Veli ve Mevlana Celâleddin Rûmî kadar katkısı olmuştur.

Asırlarca Anadolu'da manevi nüfuzu devam eden Hacı Bayram-ı Veli'nin şeyhi ve mürşidi olan Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri Bayramiyye Tarikatının ve yine bir başka tarikat kolu olan Halvetiyye ve Celvetiyye'nin manevi bir reisidir. Bu büyük veliyi Anadolu'nun her mıntıkası tanımış ve maneviyatını duyarak ona sahip çıkmaya çalışmıştır. Kayseri'de, Bursa'da, Aksaray'da, onun bıraktığı izler halen tazeliğini muhafaza ederken Darende onun bıraktığı halvethanesi, camisi ve tekkesi ile iftihar etmektedir. Osmanlı Devleti, bu büyük maneviyat erine gereken değeri vermiştir. Onun neslini, hem Aksaray'da ve hem de Darende'de vergiden ve özellikle avarızdan mu'af tutmuş.

Osmanlı devletinin, müstesna vakıfların iki grubundan biri olan E'izze Vakıflarının arasına da katmıştır.

Arşiv belgeleri ışığında Somuncu Baba ve nesebi Âlîsî isimli eserle; Bir; Somuncu Baba'nın neseb şeceresi tamamen ve inkıta'sız ortaya çıkmıştır.

İki; Somuncu Baba ve torunlarının seyyid oldukları gün gibi aşikâr hale gelmiştir.

Üç; Somuncu Baba'nın Haseb Şeceresi denilen Tarikat Silsilesi de bütün ayrıntılarıyla gözler önüne serilmiştir.

Bu eser aynı zamanda; Halvetiyye (Celvetiyye) Tarikatının silsileleri hakkında bu zamana kadar bilinmeyen Tasavvuf tarihimize ışık tutacak çok yeni bilgi ve belgelerin ortaya çıkmasına vesile olmuştur.