#smrgKİTABEVİ Asi Gülüşlüm: Ah Güzel Antakya - 2024
“Kadim bir mozaiğin parçaları gibi iç içe, doğudan yükselen mistik bir şarkı gibi içlice, hiç bitmesin bu yol, Lazkiye'ye, Palmira'ya aksın, Beyrut'a aksın, Diyar-ı Şam'a atsın bizi, kaybolup duralım o kayıp hazineleri arayarak. (...) Neler gömülü sisli kalbine, Arsuz'dan Altınözü'ne, Yayladağı'ndan Belen'e uzun bir şahitlik; bir zamanlar Şark Kraliçesi'nin sevinçleri, gözyaşları, şifreli bakışları, gizemli edaları... (...) Bugün de olduğu gibi yüzlerce kez Asi'de boğulmak istendi insanlık, kötülüğün tanrıları üstüne çöküp boynuna kement vurmak istedi. Asi'nin, soluğu kesilse de zaman zaman, tanık oldukları karşısında utançtan eğse de başını, kolay teslim olmak, ehlileşmek yok onun kitabında.” - Hakan Mertcan
Kadim ismiyle Antakya diye anmak, Hatay'a yapıştırılan, biraz yavanlaşmış “mozaik” mecazının arkasındaki gerçek kültürel zenginliği anlamaya doğru atılan ilk adım olabilir. Bu derleme buna niyetleniyor. İskender devrine, Bizans'a uzanan tarihin izinde; Arap-Hıristiyanlar, Yahudiler, Ermeniler, Çerkesler, Türkmenler, Domlar'a yurtluk eden; Arap Aleviliği'nin canlı bir merkezi olmak yanında reenkarnasyon gibi farklı ruhani inanışların serpildiği bu diyarın sofrasına davet ediyor bizi. Aynı zamanda, düz anlamıyla sofrasını da tanıtarak Antakya'nın, mimarisini, zanaatını, sanatını, gündelik hayatını, sporunu da tanıtarak. Hakan Mertcan'ın hazırladığı derleme, zengin içeriğiyle sunduğu bilgiden öte, bir memlekete, bir diyara duyulan aşkın numunesi...
İÇİNDEKİLER
Ömrümün Reyhanı - Hakan Mertcan
Bendeki Hatay - Murat Özdan
Cemil Meriç - Hakan MertcanKültürün bereketli toprağı: Hatay - Müslüm Kabadayı
Alexandretta'dan İskenderun'a tarihî bir yolculuk - Cihan Yüksel
Bizans tarihinde Antakya izlerini sürmek - Murat Özdan
Birinci Dünya Savaşı'ndan günümüze Antakya/Hatay'daki nüfus hareketleri ve göçler - Levent Duman
Hatay Devleti - Çiğdem Duman
Hatay Devleti Millet Meclisi - Çiğdem Duman
Kültürel bir fenomen ve imge olarak halk kahramanı Cemîl Hâyek ve hakkında söylenegelen halk destanı - Ender ÖzbayYeşilin tanıklığı - Yelda Güzel
Orontes'in ninnisi; Na'ura (Asi Nehri su dolapları) - Ender Özbay
Antakya: Kültürler ve diller beşiği - Meral Şeker
Bir kültür kesitinde Arap Hıristiyanlar - Leyla Uyar
Zekî el-'Arsûzî - Hakan Mertcan
Ermeniler - Tevfik Usluoğlu
Hatay ve Çerkezler - Murat Özdan
Ovakent'e yerleştirilen Özbek ve Türkmenler - Müslüm Kabadayı
Antakya Arap Yahudileri ve göç süreçleri: Leh Leha - Sonyel Oflazoğlu
Hatay'da yaşayan Domlar - Müslüm Kabadayı
Kadim toprakların solmayan yüzü: Evlad-ı aşk-ı Ali - Hakan Mertcan
Tekrarbedenlenme ve geçmiş yaşamlarını anımsayanlar - Cevdet Rende
Antakya kırsal çevresinde kültürel ve sosyo-ekonomik bir gösterge olarak eski ev mimarisi - Ender Özbay
Koli koli hasret - Yelda Güzel
Antakya'nın yarası, yurtdışı kapısı: Erkek göçmenlik ve kadın sorunu - Şule Can
Melez kentin çarşısı: Sûk it-Twîl (Uzun Çarşı) - Mehmet Ateş
Sokakların (g)izinde "Antakya sabunhaneleri" - Çiğdem Duman
Hatay'da sanat ve edebiyat - Müslüm Kabadayı
Kültürlenme mekânı: Kütüphaneler - Müslüm Kabadayı
Antakya'da sinema, sinemada Antakya - Gökhan Evecen
Hatay'ın vefalı ustaları ve Hatay el sanatları - Berna İleri
Antakya sofrasından unutulmaz lezzetler - Süheyl Budak
Kahvenizi nasıl alırdınız? Antakya'da kahve içme kültürü - Alim Koray Cengiz
Tefekkürden tekerrüre bir muhabbet yolu: Arak - Barış Can
"Kırk asırlık yurttan" manzaralar - Cem Doğan
Bre hey bre güm! Bre enteke enteke güm güm güm! - Mustafa Kemal Ersöz
“Kadim bir mozaiğin parçaları gibi iç içe, doğudan yükselen mistik bir şarkı gibi içlice, hiç bitmesin bu yol, Lazkiye'ye, Palmira'ya aksın, Beyrut'a aksın, Diyar-ı Şam'a atsın bizi, kaybolup duralım o kayıp hazineleri arayarak. (...) Neler gömülü sisli kalbine, Arsuz'dan Altınözü'ne, Yayladağı'ndan Belen'e uzun bir şahitlik; bir zamanlar Şark Kraliçesi'nin sevinçleri, gözyaşları, şifreli bakışları, gizemli edaları... (...) Bugün de olduğu gibi yüzlerce kez Asi'de boğulmak istendi insanlık, kötülüğün tanrıları üstüne çöküp boynuna kement vurmak istedi. Asi'nin, soluğu kesilse de zaman zaman, tanık oldukları karşısında utançtan eğse de başını, kolay teslim olmak, ehlileşmek yok onun kitabında.” - Hakan Mertcan
Kadim ismiyle Antakya diye anmak, Hatay'a yapıştırılan, biraz yavanlaşmış “mozaik” mecazının arkasındaki gerçek kültürel zenginliği anlamaya doğru atılan ilk adım olabilir. Bu derleme buna niyetleniyor. İskender devrine, Bizans'a uzanan tarihin izinde; Arap-Hıristiyanlar, Yahudiler, Ermeniler, Çerkesler, Türkmenler, Domlar'a yurtluk eden; Arap Aleviliği'nin canlı bir merkezi olmak yanında reenkarnasyon gibi farklı ruhani inanışların serpildiği bu diyarın sofrasına davet ediyor bizi. Aynı zamanda, düz anlamıyla sofrasını da tanıtarak Antakya'nın, mimarisini, zanaatını, sanatını, gündelik hayatını, sporunu da tanıtarak. Hakan Mertcan'ın hazırladığı derleme, zengin içeriğiyle sunduğu bilgiden öte, bir memlekete, bir diyara duyulan aşkın numunesi...
İÇİNDEKİLER
Ömrümün Reyhanı - Hakan Mertcan
Bendeki Hatay - Murat Özdan
Cemil Meriç - Hakan MertcanKültürün bereketli toprağı: Hatay - Müslüm Kabadayı
Alexandretta'dan İskenderun'a tarihî bir yolculuk - Cihan Yüksel
Bizans tarihinde Antakya izlerini sürmek - Murat Özdan
Birinci Dünya Savaşı'ndan günümüze Antakya/Hatay'daki nüfus hareketleri ve göçler - Levent Duman
Hatay Devleti - Çiğdem Duman
Hatay Devleti Millet Meclisi - Çiğdem Duman
Kültürel bir fenomen ve imge olarak halk kahramanı Cemîl Hâyek ve hakkında söylenegelen halk destanı - Ender ÖzbayYeşilin tanıklığı - Yelda Güzel
Orontes'in ninnisi; Na'ura (Asi Nehri su dolapları) - Ender Özbay
Antakya: Kültürler ve diller beşiği - Meral Şeker
Bir kültür kesitinde Arap Hıristiyanlar - Leyla Uyar
Zekî el-'Arsûzî - Hakan Mertcan
Ermeniler - Tevfik Usluoğlu
Hatay ve Çerkezler - Murat Özdan
Ovakent'e yerleştirilen Özbek ve Türkmenler - Müslüm Kabadayı
Antakya Arap Yahudileri ve göç süreçleri: Leh Leha - Sonyel Oflazoğlu
Hatay'da yaşayan Domlar - Müslüm Kabadayı
Kadim toprakların solmayan yüzü: Evlad-ı aşk-ı Ali - Hakan Mertcan
Tekrarbedenlenme ve geçmiş yaşamlarını anımsayanlar - Cevdet Rende
Antakya kırsal çevresinde kültürel ve sosyo-ekonomik bir gösterge olarak eski ev mimarisi - Ender Özbay
Koli koli hasret - Yelda Güzel
Antakya'nın yarası, yurtdışı kapısı: Erkek göçmenlik ve kadın sorunu - Şule Can
Melez kentin çarşısı: Sûk it-Twîl (Uzun Çarşı) - Mehmet Ateş
Sokakların (g)izinde "Antakya sabunhaneleri" - Çiğdem Duman
Hatay'da sanat ve edebiyat - Müslüm Kabadayı
Kültürlenme mekânı: Kütüphaneler - Müslüm Kabadayı
Antakya'da sinema, sinemada Antakya - Gökhan Evecen
Hatay'ın vefalı ustaları ve Hatay el sanatları - Berna İleri
Antakya sofrasından unutulmaz lezzetler - Süheyl Budak
Kahvenizi nasıl alırdınız? Antakya'da kahve içme kültürü - Alim Koray Cengiz
Tefekkürden tekerrüre bir muhabbet yolu: Arak - Barış Can
"Kırk asırlık yurttan" manzaralar - Cem Doğan
Bre hey bre güm! Bre enteke enteke güm güm güm! - Mustafa Kemal Ersöz
