^#smrgSAHAF Batı Sanatında Biçimlenme ve Doğu Akdeniz - 1977

Çeşitli verileri geniş açıdan değerlendirme olanağı ve eğilimi; kuşkusuz, günümüzün başlıca özelliklerinden. Fakat, plâstik sanatlar için böyle davranmak, tarafsız olabilmek, özellikle greko-lâtin koşullandırmanın önyargılarından sıyrılabilmek çok zor. Avrupadaki, birçok Akademide, sanat tarihi programlarının, Yunan sanatıyla başladığı düşünülürse önemli değerlendirme yanılgılarının hâlâ sürüp gitmesini doğal karşılamak gerekir. Ayrıca; eserlerin çeşitli bölgelerde, dağınık olmaları; bir senfoniyi oluşturan müzik cümlelerinden her birinin, ayrı zamanlarda ve yerlerde dinlenmesine karşın, hiç bir zaman, kompozisyonun tümünün işitilememesine benziyor. Böyle olunca da; çoğunluk, bütünün yapısında yer alan temaların, karşı-temaların; gelişmelerini, çeşitlemelerini, uyuşmalarını veya zıtlaşmalarını kavrayamıyor. Halbuki, yaratılan her eserin, tarihsel gelişmedeki genel ahengin düzeni içinde belirli ve vazgeçilmez bir yeri var.

Bu incelemenin amacı; ilk çağlardan beri bağlantıları sağlayan bazı sanat eğilimlerinin, Özellikle doğu Akdeniz olgusunun evrenselliğini ve plâstik dile hâkim olmak için yapılan mücadelenin sürekliliğini, yansıtmaktır. Kapsanan konunun genişliği göz Önüne alınınca, kişisel bir çabanın ve kısıtlı olanakların ürünü olan bu çalışmada; çok derin ayrıntılara girmenin maddi zorlukları açıkça görülüyor. Fakat ileride; belki başka arkadaşların da işbirliği ve desteğiyle, büyük çapta bir uğraşıyı gerçekleştirebiliriz.

Bu araştırmayı, somutlaştırmak için; daha yakından tanımam gereken bazı yerleri ve eserleri incelememe izin veren Devlet Güzel Sanatlar Akademisi yönetimine ve Yüksek Resim Bölümüne, teşekkürlerimi sunarım. -Belkıs Mutlu, Eylül 1977 (Önsözden)