Boğaziçi Üniversitesi kurumsal hafızasını oluşturan yazılı ve görsel belgeleri ilk kez kapsamlı bir arşiv sergisiyle günışığına çıkardı. 19. yüzyıl ortalarından 20. yüzyıl sonlarına kadar Robert Kolej ve Boğaziçi Üniversitesi'nin yazılı ve görsel dokümanlarının da bulunduğu sergide tarih, edebiyat, resim, mimarlık, arkeoloji ve dış politika gibi çok farklı alanlarda yazılı ve görsel belgeler yer alıyor.
Osmanlı'nın son dönemlerinden günümüze geniş bir düşün ve kültür coğrafyasını konu alan sergi, 1850'li yıllardan 1980'lere kadar uzanan bir dönemi kapsayarak bir dönemin tarihine ışık tutuyor. Boğaziçi Üniversitesi'ne bağışlanmış veya üniversite tarafından edinilmiş arşiv malzemelerinin bir araya getirilmesi, korunması ve araştırmacıların hizmetine sunulması amacıyla kurulmuş olan Arşiv ve Dökümantasyon Merkezi bünyesinde bulunan Boğaziçi Üniversitesi Arşiv ve Dökümantasyon Merkezi bünyesinde bulunan dokuz farklı arşivden seçilen eserler, Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü öğretim üyesi Doç. Dr. Cengiz Kırlı'nın liderliğinde Nurçin İleri ve Burak Şuşut'un yer aldığı küratör ekip tarafından hazırlandı. Sergiyle eş zamanlı olarak raflarda yerini alan ‘'Bavullardan Kataloglara: Boğaziçi Arşivleri'ne Doğru'' başlıklı kitap ise sergide yer alan/almayan ve ilk kez yayınlanan belge ve bilgileri içeriyor.
Robert Kolej ve Amerikan Kız Koleji'ne ait 200 bini aşkın yazılı ve görsel dokümandan örneklerin yer aldığı sergide, Bulgaristan Devlet Arşivleri'nde ve Bulgaristan Milli Kütüphanesi'nde bulunan Robert Kolej'e ait önemli sayıda belgenin dijital kopyaları ilk kez gün ışığına çıkıyor. Serginin Robert Kolej- Boğaziçi Üniversitesi Arşivleri bölümünde ayrıca İstanbul'da Başbakanlık Osmanlı Arşivleri ve Ankara'da Cumhuriyet Arşivleri'nde bulunan Robert Kolej, Amerikan Kız Koleji ve Boğaziçi Üniversitesi hakkındaki belgelerle birlikte Sergide, Osmanlı döneminde Servet-i Fünun, Asri Türkiye Mecmuası ile başlayıp Cumhuriyet, Milliyet, Meydan, Barış, Akşam gibi Cumhuriyet dönemi gazetelerine uzanan; yurtdışı basında ise New York Times ve National Geographic gibi yayınlarda çıkan haber ve yorumların dijital kopyalarından bir seçki de yer alıyor.
Serginin belkemiğini oluşturan yazılı ve görsel dokümanların başında Robert Kolej- Boğaziçi Üniversitesi Arşivleri geliyor. Günümüzde New York'ta Columbia Üniversitesi Nadir Eserler ve Yazmalar Kütüphanesi'nde bulunan bu arşiv, Columbia Üniversitesi ile Boğaziçi Üniversitesi arasında gerçekleştirilen protokol sonucu dijital kopyalar halinde üniversiteye aktarıldı. 1850'li yıllardan 1980'lere kadar uzanan bir dönemi kapsayan bu arşivde Robert Kolej ve Amerikan Kız Koleji'ne ait 200 bini aşkın yazılı ve görsel doküman bulunuyor.
Tarihe alternatif bakış ve yorum imkanı: Özel Arşivler
‘'Bavullardan Kataloglara Boğaziçi Arşivlerine Doğru'' başlıklı sergide ayrıca Boğaziçi Üniversitesi'ne kişisel bağışlarla aktarılmış olan Adalet Ağaoğlu Araştırma Odası, Boğaziçi Üniversitesi'nin kurucu rektörü, ünlü mimarlık tarihçisi Aptullah Kuran Arşivi, Türkiye müzeciliğinin ve arkeoloji çalışmalarının uluslararası bağlamda tanınmasını sağlamış olan Aziz Ogan'a ait Aziz Ogan Koleksiyonu, Türkiye'nin ilk kadın arkeoloğu Halet Çambel ve eşi, ünlü mimar Nail Çakırhan'ın adını taşıyan Halet Çambel ve Nail Çakırhan Arkeoloji, Geleneksel Mimarlık ve Tarih Uygulama ve Araştırma Merkezi Arşivi, Dışişleri eski Bakanlarından Melih Rauf Esenbel Koleksiyonu, ” 1870'den 1990'lara kadar uzanan süreçte üretilmiş çizimleri kapsayan Mimari Çizimler Koleksiyonu, uzun yıllar Robert Kolej'e hizmet vermiş Scotts Ailesi'ne ait olan Scotts Papers, baskıcı Nazi iktidarından kaçarak İstanbul'a gelen çok değerli Alman bilim adamları arasında yer alan Traugott Fuchs'a ait Fuchs Kültür ve Tarih Mirası Arşivi'nden seçkiler de yer alıyor.
Serginin küratörlüğünü üstlenen Doç. Dr. Cengiz Kırlı, Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde ilk kez kamuoyu dikkatine bu sergiyle sunulan arşivlerin yalnız Türkiye değil, Osmanlı'nın son dönemlerinden günümüze geniş bir düşün ve kültür coğrafyasını konu alan boyutuyla taşıdığı tarihsel öneme dikkat çekti. Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Gülay Barbarosoğlu'nun katkı ve teşviklerinin bu projenin hayata geçirilmesinde önemli rolü olduğuna değinen Kırlı, söz konusu bilgi, belge ve görsel malzemenin gelecek kuşaklara aktarımının ve araştırmacılara açılarak bu içeriğin toplumla paylaşılmış olmasının öneminin altını çizdi.
Boğaziçi Üniversitesi Arşiv ve Dökümantasyon Merkezi'nde mevcut arşivlerin kataloglanması ve dijitizasyonuna ilişkin çalışmaların 2016 yılı başında bitirilmesi ve ardından arşivlerin araştırmacılara açılması öngörülüyor.
Boğaziçi Üniversitesi Arşivleri Hakkında
Adalet Ağaoğlu Araştırma Odası
Yazar tarafından Boğaziçi Üniversitesi'ne bağışlanan (2010) kişisel arşivi Boğaziçi Üniversitesi Kütüphanesi'nde yazarın kontrolünde tasarlanan bir odada muhafaza ediliyor. Bu odada yazarın masası, daktilosu, ödülleri, plakları gibi özel eşyalarının yanı sıra yazarın eşi ve arkadaşları ile yazışmaları (Halim Ağaoğlu, Halil Ergün, Yalçın Küçük, Haldun Taner, Tunç Yalman, Hulki Aktunç, İlhami Soysal, Pirko-Asaf Çiğiltepe, Faruk Ulay) dosyalanmış bir şekilde bulunuyor. Yazarın 1996'da geçirmiş olduğu trafik kazası sonrası belgeleri ve kendisine gönderilen mektuplar da bir dosya içerisinde yer alıyor. Yazarın kitaplarının ilk baskıları, yazarın eserleri üzerine yapılmış ikincil kaynak çalışmalar, yazarın çevirileri ve radyo oyunları ve yazarın çocukluk, aile, gençlik ve diğer yazarlarla olan fotoğrafları da bu arşivde bulunuyor. Yazarla ilgili 1948-2008 arası basında yazılan haberler (30 dosya şeklinde), yazarın eserleri üzerine basında yer alan yazılar (30 dosya) ve yazarın çalışmalarını hazırlarken tuttuğu notlar da yıllarına göre tasniflenmiş. Ağaoğlu, kendi kütüphanesini (2873 adet kitap, 170 adet ciltli dergi) Boğaziçi Üniversitesi'ne bağışlamış, aynı zamanda kendisine imzalanan kitaplar da kütüphane de özel bir koleksiyon olarak hizmete sunuluyor.
Aptullah Kuran Arşivi
Ünlü mimarlık tarihçisi, 1968'de Robert Kolej Yüksek Okulu Türk Müdür Başyardımcılığı yapan, 1971'de eğitime başlayan Boğaziçi Üniversitesi'nin kurucu rektörü olan ve 1981 yılından emekli olduğu 1994 yılına kadar Tarih Bölümü başkanlığı yapan Aptullah Kuran gerek akademik çalışmalarıyla gerek idari çalışmalarıyla Türkiye mimarlık ve eğitim tarihine oldukça önemli katkıları olan bir bilim insanıdır. Boğaziçi Üniversitesi Müze binasında bulunan Aptullah Kuran arşivi yazılı malzeme olarak kitaplar, ders notları, mektuplar, resmi evrak ve kişisel belgeleri içeriyor.
Aziz Ogan Koleksiyonu
İzmir Arkeoloji Müzesi (1918-1931) ve İstanbul Arkeoloji Müzesi (1931-1954) müdürlüğü yapan ve bu müzelerin gelişiminde önemli rol oynayan Aziz Ogan, arkeoloji dünyasına da değerli katkılarda bulundu. Hazırladığı tanıtım rehberleri ve yayınladığı raporların yanı sıra 1934 yılından itibaren çeşitli aralıklarla “İstanbul Arkeoloji Müzeleri Yıllığı” adlı bülten ile Türkiye müzeciliğinin ve arkeoloji çalışmalarının uluslararası bağlamda tanınmasını sağladı. Boğaziçi Üniversitesi'ne Hüseyin İnan tarafından bağışlanan bu koleksiyon, müzelere dair Maarif Vekaleti ile resmi yazışmaları, Efes-Ayasoluk ve Bergama'ya dair çalışma notlarını, Efes, Bergama ve Didim Hafriyatı raporları, İzmir Arkeoloji Müzesi'nin kurulması aşamasındaki yazışmaları, çeşitli Anadolu Abideleri üzerine yazıları ile çok sayıda fotoğraf ve cam negatif bulunuyor. Ayasofya müzesine ait ilk rehber taslakları ve Alman Arkeoloji müzesi ile gerçekleştirilmiş yazışmalar da koleksiyonda yer alıyor.
Halet Çambel ve Nail Çakırhan Arkeoloji, Geleneksel Mimarlık ve Tarih Uygulama ve Araştırma Merkezi Arşivi
Boğaziçi Üniversitesi'nin Kalkınma Bakanlığı desteğiyle devam etmekte olan Tarih ve Kültürel Miras araştırma projeleri kapsamında restore ettirmekte olduğu; arkeoloji alanında çok önemli bir isim olan Prof. Dr. Halet Çambel ve Ağahan Mimarlık Ödülü sahibi eşi Nail Çakırhan'ın yarım asırdan fazla yaşadığı “Kırmızı Yalı” 20. yüzyılda oluşmaya başlayan batılı mimari özellikler karşısında Geç Osmanlı yerleşim düzeni, mimari kültürü, peyzaj/bahçe organizasyonu yansıtan özellikleriyle eşsiz bir örnek oluşturuyor. Merkez bünyesinde Halet Çambel ve Nail Çakırhan'ın kişisel arşiv ve dokümanları ile arkeolojik kazı arşivleri, Karatepe kazılarından kalan malzemeler, planlar, çizimler, fotoğraflar ve Halet Hanım'ın ablası Leyla Hanım'ın kütüphanesi bulunuyor.
Melih Rauf Esenbel Koleksiyonu
Türkiye'nin dış ilişkilerinin çok hassas olduğu bir dönemde Melih R. Esenbel Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri, Washington (1960, 1967-1974 ve 1975-1979) ve Tokyo Büyükelçisi (1963-1966) ve 1974 Kasım-1975 Mart döneminde Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Melih Esenbel'in kızı ve Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Selçuk Esenbel tarafından bağışlanan bu koleksiyonda Esenbel'in büyükelçilik ve bakanlık yaptığı dönemin önemli olaylarına dair şahsi görüşlerini içeren notlar, yazışmalar ve fotoğraflar bulunuyor. Vyacheslav Mikhailovich Molotov ve İsmet İnönü görüşme notları, Truman Doktrini ve Marshall yardımı ile ilgili görüşleri, U-2 Olayı ve ABD başkanlarına dair kişisel değerlendirmeleri, Türkiye ve ABD arasındaki anlaşmalara, Kıbrıs ve Türk dış politikasına dair notları, yurtdışı ve Adnan Menderes ile ilgili seyahatlerinden fotoğraflar ve biyografi denemeleri bu koleksiyonun içinde yer alıyor.
Mimari Çizimler Koleksiyonu
“Mimari Çizimler Koleksiyonu” 1870'den 1990'lara kadar uzanan süreçte üretilmiş 397 pafta koleksiyonu içeriyor. 1871 yılında inşa edilen Hamlin Hall'ın orijinal projesinden başlayarak, geç 19 ve erken 20. yüzyılda Cyrus Hamlin'in oğlu Alfred D. F. Hamlin tarafından tasarlanan Güney Kampüsteki diğer ana binalara kadar ve 1970'lerde Aptullah Kuran'ın çeşitli Mühendislik Binası önerilerine kadar, bu koleksiyon özellikle Boğaziçi Üniversitesi'nin ve genel olarak İstanbul'un mimarlık tarihi çalışmalarına paha biçilemez bir katkı sunacak nitelikte.
Scotts Papers
Uzun yıllar boyunca Robert Kolej'de hizmet vermiş olan Harold Loran Scott (1889-1958) ve Eveline Scott (1889-1976) ailesine ait mektup, günlük, kütüphane, fotoğraf albümleri ve yazışmaların olduğu bir koleksiyondur. Son derece üretken bir yazar olan Eveline Scott'ın 1910-1970 arası tuttuğu günlükleri Robert Kolej yaşantısı ve dönemin Türkiye'sine ışık tutacak niteliktedir. Eveline Scott'un İkinci Dünya Savaşı'nda Fransız Cephesi'nde hayatını kaybeden oğulları David Scott ile olan yazışmaları son derece önemli belgelerdir. Eveline Scott'a ait olan günlük, fotoğraf ve mektuplarda gündelik yaşam, kolej hayatı, Anadolu seyahatlerine ilişkin konular öne çıkarıyor. Eğitimci ve kadın bakış açısının öne çıktığı Scott'ın bu çalışmaları, gerek Osmanlı tarihinde gerekse Modern Türkiye tarihinde eksik kalmış bir tarih anlatısı için zengin malzeme sunuyor.
Traugott Fuchs Kültür ve Tarih Mirası Arşivi
Ünlü bir filolog, ressam, şair, eğitmen ve müzisyen olan Traugott Fuchs, Nazi iktidarı sırasında Almanya'dan Türkiye'ye kaçan bir grup değerli Alman bilim insanlarından biridir. Leo Spitzer'in ümit vaat eden genç asistanı olarak 1934 yılında 28 yaşındayken Türkiye'ye gelir, 1997'deki vefatına kadar yaşamını Türkiye'de sürdürür. İstanbul Üniversitesi'nde Alman Çalışmalarını başlatan ilk kişi olmuş, Robert Kolej ve Boğaziçi Üniversitesi'nde de yıllarca ders verdi. 2006 yılında Selçuk Esenbel'in proje yöneticiliğinde, Tarih Bölümü Fuchs Arşivi'nin sorumluluğunu almış ve bu arşivi kamuya ulaşılır kıldı. Bu arşiv, Fuchs'un 1934'ten ölümüne kadar yazdığı 5000'den fazla mektubu içeriyor. Aynı zamanda çevirileri, yayımlanmamış manuskriptleri, ders notları, şiirleri ve besteleri ve çizimler, eskizler ve hem sanatsal hem sosyolojik önemi olan resimlerinden oluşan oldukça etkileyici külliyatı da bu koleksiyonda yer alıyor. Projenin önemli destekçilerinden olan Prof. Süheyla Artemel ve Fuchs ailesi varisleri de bu arşivin akademik çalışmalara, sergilere ve atölyelere katkıda bulunması için ellerinden gelen desteği veriyor. Fuchs arşivinde bulunan malzemeler özellikle Alman göçmen tarihi ve İkinci Dünya Savaşı sürecinde ve sonrasında uluslararası düşünce tarihinin şekillenmesinde dikkate değer bir rol oynayan Haymatlos diaspora entelektüelleri tarihi alanında büyük katkı sunuyor.
Boğaziçi Üniversitesi kurumsal hafızasını oluşturan yazılı ve görsel belgeleri ilk kez kapsamlı bir arşiv sergisiyle günışığına çıkardı. 19. yüzyıl ortalarından 20. yüzyıl sonlarına kadar Robert Kolej ve Boğaziçi Üniversitesi'nin yazılı ve görsel dokümanlarının da bulunduğu sergide tarih, edebiyat, resim, mimarlık, arkeoloji ve dış politika gibi çok farklı alanlarda yazılı ve görsel belgeler yer alıyor.
Osmanlı'nın son dönemlerinden günümüze geniş bir düşün ve kültür coğrafyasını konu alan sergi, 1850'li yıllardan 1980'lere kadar uzanan bir dönemi kapsayarak bir dönemin tarihine ışık tutuyor. Boğaziçi Üniversitesi'ne bağışlanmış veya üniversite tarafından edinilmiş arşiv malzemelerinin bir araya getirilmesi, korunması ve araştırmacıların hizmetine sunulması amacıyla kurulmuş olan Arşiv ve Dökümantasyon Merkezi bünyesinde bulunan Boğaziçi Üniversitesi Arşiv ve Dökümantasyon Merkezi bünyesinde bulunan dokuz farklı arşivden seçilen eserler, Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü öğretim üyesi Doç. Dr. Cengiz Kırlı'nın liderliğinde Nurçin İleri ve Burak Şuşut'un yer aldığı küratör ekip tarafından hazırlandı. Sergiyle eş zamanlı olarak raflarda yerini alan ‘'Bavullardan Kataloglara: Boğaziçi Arşivleri'ne Doğru'' başlıklı kitap ise sergide yer alan/almayan ve ilk kez yayınlanan belge ve bilgileri içeriyor.
Robert Kolej ve Amerikan Kız Koleji'ne ait 200 bini aşkın yazılı ve görsel dokümandan örneklerin yer aldığı sergide, Bulgaristan Devlet Arşivleri'nde ve Bulgaristan Milli Kütüphanesi'nde bulunan Robert Kolej'e ait önemli sayıda belgenin dijital kopyaları ilk kez gün ışığına çıkıyor. Serginin Robert Kolej- Boğaziçi Üniversitesi Arşivleri bölümünde ayrıca İstanbul'da Başbakanlık Osmanlı Arşivleri ve Ankara'da Cumhuriyet Arşivleri'nde bulunan Robert Kolej, Amerikan Kız Koleji ve Boğaziçi Üniversitesi hakkındaki belgelerle birlikte Sergide, Osmanlı döneminde Servet-i Fünun, Asri Türkiye Mecmuası ile başlayıp Cumhuriyet, Milliyet, Meydan, Barış, Akşam gibi Cumhuriyet dönemi gazetelerine uzanan; yurtdışı basında ise New York Times ve National Geographic gibi yayınlarda çıkan haber ve yorumların dijital kopyalarından bir seçki de yer alıyor.
Serginin belkemiğini oluşturan yazılı ve görsel dokümanların başında Robert Kolej- Boğaziçi Üniversitesi Arşivleri geliyor. Günümüzde New York'ta Columbia Üniversitesi Nadir Eserler ve Yazmalar Kütüphanesi'nde bulunan bu arşiv, Columbia Üniversitesi ile Boğaziçi Üniversitesi arasında gerçekleştirilen protokol sonucu dijital kopyalar halinde üniversiteye aktarıldı. 1850'li yıllardan 1980'lere kadar uzanan bir dönemi kapsayan bu arşivde Robert Kolej ve Amerikan Kız Koleji'ne ait 200 bini aşkın yazılı ve görsel doküman bulunuyor.
Tarihe alternatif bakış ve yorum imkanı: Özel Arşivler
‘'Bavullardan Kataloglara Boğaziçi Arşivlerine Doğru'' başlıklı sergide ayrıca Boğaziçi Üniversitesi'ne kişisel bağışlarla aktarılmış olan Adalet Ağaoğlu Araştırma Odası, Boğaziçi Üniversitesi'nin kurucu rektörü, ünlü mimarlık tarihçisi Aptullah Kuran Arşivi, Türkiye müzeciliğinin ve arkeoloji çalışmalarının uluslararası bağlamda tanınmasını sağlamış olan Aziz Ogan'a ait Aziz Ogan Koleksiyonu, Türkiye'nin ilk kadın arkeoloğu Halet Çambel ve eşi, ünlü mimar Nail Çakırhan'ın adını taşıyan Halet Çambel ve Nail Çakırhan Arkeoloji, Geleneksel Mimarlık ve Tarih Uygulama ve Araştırma Merkezi Arşivi, Dışişleri eski Bakanlarından Melih Rauf Esenbel Koleksiyonu, ” 1870'den 1990'lara kadar uzanan süreçte üretilmiş çizimleri kapsayan Mimari Çizimler Koleksiyonu, uzun yıllar Robert Kolej'e hizmet vermiş Scotts Ailesi'ne ait olan Scotts Papers, baskıcı Nazi iktidarından kaçarak İstanbul'a gelen çok değerli Alman bilim adamları arasında yer alan Traugott Fuchs'a ait Fuchs Kültür ve Tarih Mirası Arşivi'nden seçkiler de yer alıyor.
Serginin küratörlüğünü üstlenen Doç. Dr. Cengiz Kırlı, Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde ilk kez kamuoyu dikkatine bu sergiyle sunulan arşivlerin yalnız Türkiye değil, Osmanlı'nın son dönemlerinden günümüze geniş bir düşün ve kültür coğrafyasını konu alan boyutuyla taşıdığı tarihsel öneme dikkat çekti. Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Gülay Barbarosoğlu'nun katkı ve teşviklerinin bu projenin hayata geçirilmesinde önemli rolü olduğuna değinen Kırlı, söz konusu bilgi, belge ve görsel malzemenin gelecek kuşaklara aktarımının ve araştırmacılara açılarak bu içeriğin toplumla paylaşılmış olmasının öneminin altını çizdi.
Boğaziçi Üniversitesi Arşiv ve Dökümantasyon Merkezi'nde mevcut arşivlerin kataloglanması ve dijitizasyonuna ilişkin çalışmaların 2016 yılı başında bitirilmesi ve ardından arşivlerin araştırmacılara açılması öngörülüyor.
Boğaziçi Üniversitesi Arşivleri Hakkında
Adalet Ağaoğlu Araştırma Odası
Yazar tarafından Boğaziçi Üniversitesi'ne bağışlanan (2010) kişisel arşivi Boğaziçi Üniversitesi Kütüphanesi'nde yazarın kontrolünde tasarlanan bir odada muhafaza ediliyor. Bu odada yazarın masası, daktilosu, ödülleri, plakları gibi özel eşyalarının yanı sıra yazarın eşi ve arkadaşları ile yazışmaları (Halim Ağaoğlu, Halil Ergün, Yalçın Küçük, Haldun Taner, Tunç Yalman, Hulki Aktunç, İlhami Soysal, Pirko-Asaf Çiğiltepe, Faruk Ulay) dosyalanmış bir şekilde bulunuyor. Yazarın 1996'da geçirmiş olduğu trafik kazası sonrası belgeleri ve kendisine gönderilen mektuplar da bir dosya içerisinde yer alıyor. Yazarın kitaplarının ilk baskıları, yazarın eserleri üzerine yapılmış ikincil kaynak çalışmalar, yazarın çevirileri ve radyo oyunları ve yazarın çocukluk, aile, gençlik ve diğer yazarlarla olan fotoğrafları da bu arşivde bulunuyor. Yazarla ilgili 1948-2008 arası basında yazılan haberler (30 dosya şeklinde), yazarın eserleri üzerine basında yer alan yazılar (30 dosya) ve yazarın çalışmalarını hazırlarken tuttuğu notlar da yıllarına göre tasniflenmiş. Ağaoğlu, kendi kütüphanesini (2873 adet kitap, 170 adet ciltli dergi) Boğaziçi Üniversitesi'ne bağışlamış, aynı zamanda kendisine imzalanan kitaplar da kütüphane de özel bir koleksiyon olarak hizmete sunuluyor.
Aptullah Kuran Arşivi
Ünlü mimarlık tarihçisi, 1968'de Robert Kolej Yüksek Okulu Türk Müdür Başyardımcılığı yapan, 1971'de eğitime başlayan Boğaziçi Üniversitesi'nin kurucu rektörü olan ve 1981 yılından emekli olduğu 1994 yılına kadar Tarih Bölümü başkanlığı yapan Aptullah Kuran gerek akademik çalışmalarıyla gerek idari çalışmalarıyla Türkiye mimarlık ve eğitim tarihine oldukça önemli katkıları olan bir bilim insanıdır. Boğaziçi Üniversitesi Müze binasında bulunan Aptullah Kuran arşivi yazılı malzeme olarak kitaplar, ders notları, mektuplar, resmi evrak ve kişisel belgeleri içeriyor.
Aziz Ogan Koleksiyonu
İzmir Arkeoloji Müzesi (1918-1931) ve İstanbul Arkeoloji Müzesi (1931-1954) müdürlüğü yapan ve bu müzelerin gelişiminde önemli rol oynayan Aziz Ogan, arkeoloji dünyasına da değerli katkılarda bulundu. Hazırladığı tanıtım rehberleri ve yayınladığı raporların yanı sıra 1934 yılından itibaren çeşitli aralıklarla “İstanbul Arkeoloji Müzeleri Yıllığı” adlı bülten ile Türkiye müzeciliğinin ve arkeoloji çalışmalarının uluslararası bağlamda tanınmasını sağladı. Boğaziçi Üniversitesi'ne Hüseyin İnan tarafından bağışlanan bu koleksiyon, müzelere dair Maarif Vekaleti ile resmi yazışmaları, Efes-Ayasoluk ve Bergama'ya dair çalışma notlarını, Efes, Bergama ve Didim Hafriyatı raporları, İzmir Arkeoloji Müzesi'nin kurulması aşamasındaki yazışmaları, çeşitli Anadolu Abideleri üzerine yazıları ile çok sayıda fotoğraf ve cam negatif bulunuyor. Ayasofya müzesine ait ilk rehber taslakları ve Alman Arkeoloji müzesi ile gerçekleştirilmiş yazışmalar da koleksiyonda yer alıyor.
Halet Çambel ve Nail Çakırhan Arkeoloji, Geleneksel Mimarlık ve Tarih Uygulama ve Araştırma Merkezi Arşivi
Boğaziçi Üniversitesi'nin Kalkınma Bakanlığı desteğiyle devam etmekte olan Tarih ve Kültürel Miras araştırma projeleri kapsamında restore ettirmekte olduğu; arkeoloji alanında çok önemli bir isim olan Prof. Dr. Halet Çambel ve Ağahan Mimarlık Ödülü sahibi eşi Nail Çakırhan'ın yarım asırdan fazla yaşadığı “Kırmızı Yalı” 20. yüzyılda oluşmaya başlayan batılı mimari özellikler karşısında Geç Osmanlı yerleşim düzeni, mimari kültürü, peyzaj/bahçe organizasyonu yansıtan özellikleriyle eşsiz bir örnek oluşturuyor. Merkez bünyesinde Halet Çambel ve Nail Çakırhan'ın kişisel arşiv ve dokümanları ile arkeolojik kazı arşivleri, Karatepe kazılarından kalan malzemeler, planlar, çizimler, fotoğraflar ve Halet Hanım'ın ablası Leyla Hanım'ın kütüphanesi bulunuyor.
Melih Rauf Esenbel Koleksiyonu
Türkiye'nin dış ilişkilerinin çok hassas olduğu bir dönemde Melih R. Esenbel Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri, Washington (1960, 1967-1974 ve 1975-1979) ve Tokyo Büyükelçisi (1963-1966) ve 1974 Kasım-1975 Mart döneminde Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Melih Esenbel'in kızı ve Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Selçuk Esenbel tarafından bağışlanan bu koleksiyonda Esenbel'in büyükelçilik ve bakanlık yaptığı dönemin önemli olaylarına dair şahsi görüşlerini içeren notlar, yazışmalar ve fotoğraflar bulunuyor. Vyacheslav Mikhailovich Molotov ve İsmet İnönü görüşme notları, Truman Doktrini ve Marshall yardımı ile ilgili görüşleri, U-2 Olayı ve ABD başkanlarına dair kişisel değerlendirmeleri, Türkiye ve ABD arasındaki anlaşmalara, Kıbrıs ve Türk dış politikasına dair notları, yurtdışı ve Adnan Menderes ile ilgili seyahatlerinden fotoğraflar ve biyografi denemeleri bu koleksiyonun içinde yer alıyor.
Mimari Çizimler Koleksiyonu
“Mimari Çizimler Koleksiyonu” 1870'den 1990'lara kadar uzanan süreçte üretilmiş 397 pafta koleksiyonu içeriyor. 1871 yılında inşa edilen Hamlin Hall'ın orijinal projesinden başlayarak, geç 19 ve erken 20. yüzyılda Cyrus Hamlin'in oğlu Alfred D. F. Hamlin tarafından tasarlanan Güney Kampüsteki diğer ana binalara kadar ve 1970'lerde Aptullah Kuran'ın çeşitli Mühendislik Binası önerilerine kadar, bu koleksiyon özellikle Boğaziçi Üniversitesi'nin ve genel olarak İstanbul'un mimarlık tarihi çalışmalarına paha biçilemez bir katkı sunacak nitelikte.
Scotts Papers
Uzun yıllar boyunca Robert Kolej'de hizmet vermiş olan Harold Loran Scott (1889-1958) ve Eveline Scott (1889-1976) ailesine ait mektup, günlük, kütüphane, fotoğraf albümleri ve yazışmaların olduğu bir koleksiyondur. Son derece üretken bir yazar olan Eveline Scott'ın 1910-1970 arası tuttuğu günlükleri Robert Kolej yaşantısı ve dönemin Türkiye'sine ışık tutacak niteliktedir. Eveline Scott'un İkinci Dünya Savaşı'nda Fransız Cephesi'nde hayatını kaybeden oğulları David Scott ile olan yazışmaları son derece önemli belgelerdir. Eveline Scott'a ait olan günlük, fotoğraf ve mektuplarda gündelik yaşam, kolej hayatı, Anadolu seyahatlerine ilişkin konular öne çıkarıyor. Eğitimci ve kadın bakış açısının öne çıktığı Scott'ın bu çalışmaları, gerek Osmanlı tarihinde gerekse Modern Türkiye tarihinde eksik kalmış bir tarih anlatısı için zengin malzeme sunuyor.
Traugott Fuchs Kültür ve Tarih Mirası Arşivi
Ünlü bir filolog, ressam, şair, eğitmen ve müzisyen olan Traugott Fuchs, Nazi iktidarı sırasında Almanya'dan Türkiye'ye kaçan bir grup değerli Alman bilim insanlarından biridir. Leo Spitzer'in ümit vaat eden genç asistanı olarak 1934 yılında 28 yaşındayken Türkiye'ye gelir, 1997'deki vefatına kadar yaşamını Türkiye'de sürdürür. İstanbul Üniversitesi'nde Alman Çalışmalarını başlatan ilk kişi olmuş, Robert Kolej ve Boğaziçi Üniversitesi'nde de yıllarca ders verdi. 2006 yılında Selçuk Esenbel'in proje yöneticiliğinde, Tarih Bölümü Fuchs Arşivi'nin sorumluluğunu almış ve bu arşivi kamuya ulaşılır kıldı. Bu arşiv, Fuchs'un 1934'ten ölümüne kadar yazdığı 5000'den fazla mektubu içeriyor. Aynı zamanda çevirileri, yayımlanmamış manuskriptleri, ders notları, şiirleri ve besteleri ve çizimler, eskizler ve hem sanatsal hem sosyolojik önemi olan resimlerinden oluşan oldukça etkileyici külliyatı da bu koleksiyonda yer alıyor. Projenin önemli destekçilerinden olan Prof. Süheyla Artemel ve Fuchs ailesi varisleri de bu arşivin akademik çalışmalara, sergilere ve atölyelere katkıda bulunması için ellerinden gelen desteği veriyor. Fuchs arşivinde bulunan malzemeler özellikle Alman göçmen tarihi ve İkinci Dünya Savaşı sürecinde ve sonrasında uluslararası düşünce tarihinin şekillenmesinde dikkate değer bir rol oynayan Haymatlos diaspora entelektüelleri tarihi alanında büyük katkı sunuyor.
