^{#smrgKİTABEVİ} Bilgisayar Destekli Söz Varlığı İncelemeleri - 2023

Yazılım teknolojilerinin tüm bilimsel alanları etkilediği bir dönemde, dilbilim de özellikle yöntem bilgisi bakımından etkilenmekte ve ilgilendiği konular yeni görüş açılarıyla genişlerken bir yandan da yeni araştırma sorularının artmaya başladığını gözlemlemekteyiz. Durum böyle olunca, 20 yıldır sürekli gelişen derlem dilbilimin var olan yazılımla inceleme pratiği kendi sorunlarına ve eksikliklerine odaklanarak; yazlımla dilsel veriden daha fazlasını nasıl bulabiliriz, bulma biçimlerimizi nasıl adlandırabiliriz, tanımlayabiliriz ve uygulayabiliriz sorularının yanıtlarını tartışmaktadır. Var olan inceleme teknikleri, dilin daha önce ele alınmamış çetrefilli konularındaki karmaşıklığı yönetebilmek adına işlev görürken artan veri yeni yönelimlerin de düşünülmesini gerekli kılmıştır.

Bu çalışmada, derlem dilbilimde öteden beri kullanılan temel kavramlar örnek bir derlem üzerinden gösterilmeye çalışılmış ve alana yakın ya da uzak okuyucunun, ele alınan konuları tekrar hatırlaması ya da giriş seviyesinde tanıması amaçlanmıştır. Giriş kısmıyla temel kavram ve terimlerin işlendiği bölümlerden sonra, derlem dilbilimde sık kullanılan ve tanınan AntConc yazılımıyla bu terimler ekran görüntüleri eşliğinde açıklanmaya çalışılmıştır. Yeri geldiğinde WordSmith ve Voyant Tools uygulamaları da kullanılarak farklı yazılım yeteneklerin sonuçları üzerinde durulmuştur.

Sorun belirleme ve algoritmalarla çözüm üretme becerilerinin somut çıktıları olan yazılımların kendilerinin hem araç hem amaç durumuna geldiğini gördüğümüz yıllar içinde, yeni dil araştırmacılarının da konuya ilgisinin önümüzdeki yıllarda daha fazla artmasını umut ediyoruz.