#smrgKİTABEVİ Bir Hınç ve Şiddet Tarihi: Kıbrıs'ta Statü Kavgası ve Etnik Çalışma -
Kızılyürek, yöntem olarak “etnik nefret” ve “etnik farklılık” temelinde yapılan primordialist okumaları reddederek iki toplum arasında var olan “amaç uyuşmazlığı” ve “statü kavgasına” dikkat çekmekte ve aslında etnik şiddeti tetikleyen en temel faktörlerin bunlar olduğunu ileri sürmektedir.
Yazar, bu süreç içinde tarafların; hak ettiklerini düşündükleri “statüye erişme” veya kendilerini layık görmedikleri bir “statüden kurtulma” gayreti içine girdikleri için şiddete başvurduklarını savunmaktadır. Kıbrıslı Türklerle Rumların birlikte yaşadığı Bodamya'da doğan, halen Kıbrıs Üniversitesi'nde (Güney Kıbrıs) öğretim üyesi olan Prof. Dr. Niyazi Kızılyürek, buradan hareketle, statü çatışmasını belirleyen öfke, kızgınlık, nefret ve hınç gibi duyguları da incelerken, bunlar arasında hınç duygusuna ayrı bir önem atfetmektedir.
Kolonyal politikalar, dış müdahaleler ve anavatanların irredantist milliyetçiliklerinin teşvik ve tahrik ettiği etnik çatışma ortamında etnik farklılıkların derinleşip, etnik referansların hayatın bütün alanlarına nasıl yayıldığını gösteren yazar, “sosyal” olanın “nasyonal” olanda eridiğine işaret ederken, bu kutuplaşma ve şiddet ortamında cemaatlerin yeniden kurulduğunu, sınırları ile kimliklerinin yeniden tanımlandığına dikkat çekiyor. Bunun yanısıra Kızılyürek, “disiplin edici” bir uygulama olarak toplumiçi siyasal şiddet olgusuna, etnik şiddete paralel olarak uygulanan siyasal şiddete, “faili meçhul” cinayetlere dikkat çekerken, Kıbrıs Türk ve Rum toplumlarında anti-komünist örgütlerin işlediği cinayetleri de ayrıntılarına inerek irdeliyor.
YAZAR Niyazi Kızılyürek 1959 yılında Kıbrıs'ın Bodamya köyünde doğdu. 1964 yılında köyünü ter ederek ailesiyle birlikte Luricina köyüne yerleşti. Çocukluk ve ilk gençlik yıllarını bu köyde geçirdi. 1974 yılında Ada'nın kuzey ve güney Kıbrıs olarak bölünmesinden sonra Kuzey Kıbrıs'a taşındı. Lise eğitimini tamamladığı 1977 yılında Kıbrıs'tan ayrılarak Almanya'ya gitti ve Bremen Üniversitesi'nde yükseköğretim gördü. Aynı üniversitede Kıbrıs sorunu üzerine yazdığı doktora teziyle lisansüstü öğrenimini tamamladı. Çeşitli Avrupa ülkelerinde çalıştıktan sonra Kıbrıs Üniversitesi'nde çalışmaya başladı. Hala aynı üniversitenin Türkoloji Bölümü'nde yardımcı doçent olarak görev yapmaktadır.
Çeşitli dillerde yayımladığı bilimsel makalelerin yanısıra, Panikos Hrisantos ile birlikte 'Duvarımız' adlı Kıbrıs belgeselini hazırladı. Birçok ülke televizyonlarında gösterilen 'Duvarımız', 1997 yılında Abdi İpekçi Ödülü'ne layık görüldü. Yunanca, Almanca, İngilizce ve Fransızca bilen Niyazi Kızılyürek'in yayımlanmış diğer kitapları şunlardır: Kıbrıs Sorununda İç ve Dış Etkenler (birinci baskı, 1983), Paşalar Papazlar (1988), İ Oliki Kipros (Yunanca 1990), Ulus Ötesi Kıbrıs (Türkçe ve Yunanca olmak üzere iki dilli bir çalışma, 1993), Kipros to Adioksodo ton Ethinikismon (Yunanca, birinci baskı, 1999).
Kızılyürek, yöntem olarak “etnik nefret” ve “etnik farklılık” temelinde yapılan primordialist okumaları reddederek iki toplum arasında var olan “amaç uyuşmazlığı” ve “statü kavgasına” dikkat çekmekte ve aslında etnik şiddeti tetikleyen en temel faktörlerin bunlar olduğunu ileri sürmektedir.
Yazar, bu süreç içinde tarafların; hak ettiklerini düşündükleri “statüye erişme” veya kendilerini layık görmedikleri bir “statüden kurtulma” gayreti içine girdikleri için şiddete başvurduklarını savunmaktadır. Kıbrıslı Türklerle Rumların birlikte yaşadığı Bodamya'da doğan, halen Kıbrıs Üniversitesi'nde (Güney Kıbrıs) öğretim üyesi olan Prof. Dr. Niyazi Kızılyürek, buradan hareketle, statü çatışmasını belirleyen öfke, kızgınlık, nefret ve hınç gibi duyguları da incelerken, bunlar arasında hınç duygusuna ayrı bir önem atfetmektedir.
Kolonyal politikalar, dış müdahaleler ve anavatanların irredantist milliyetçiliklerinin teşvik ve tahrik ettiği etnik çatışma ortamında etnik farklılıkların derinleşip, etnik referansların hayatın bütün alanlarına nasıl yayıldığını gösteren yazar, “sosyal” olanın “nasyonal” olanda eridiğine işaret ederken, bu kutuplaşma ve şiddet ortamında cemaatlerin yeniden kurulduğunu, sınırları ile kimliklerinin yeniden tanımlandığına dikkat çekiyor. Bunun yanısıra Kızılyürek, “disiplin edici” bir uygulama olarak toplumiçi siyasal şiddet olgusuna, etnik şiddete paralel olarak uygulanan siyasal şiddete, “faili meçhul” cinayetlere dikkat çekerken, Kıbrıs Türk ve Rum toplumlarında anti-komünist örgütlerin işlediği cinayetleri de ayrıntılarına inerek irdeliyor.
YAZAR Niyazi Kızılyürek 1959 yılında Kıbrıs'ın Bodamya köyünde doğdu. 1964 yılında köyünü ter ederek ailesiyle birlikte Luricina köyüne yerleşti. Çocukluk ve ilk gençlik yıllarını bu köyde geçirdi. 1974 yılında Ada'nın kuzey ve güney Kıbrıs olarak bölünmesinden sonra Kuzey Kıbrıs'a taşındı. Lise eğitimini tamamladığı 1977 yılında Kıbrıs'tan ayrılarak Almanya'ya gitti ve Bremen Üniversitesi'nde yükseköğretim gördü. Aynı üniversitede Kıbrıs sorunu üzerine yazdığı doktora teziyle lisansüstü öğrenimini tamamladı. Çeşitli Avrupa ülkelerinde çalıştıktan sonra Kıbrıs Üniversitesi'nde çalışmaya başladı. Hala aynı üniversitenin Türkoloji Bölümü'nde yardımcı doçent olarak görev yapmaktadır.
Çeşitli dillerde yayımladığı bilimsel makalelerin yanısıra, Panikos Hrisantos ile birlikte 'Duvarımız' adlı Kıbrıs belgeselini hazırladı. Birçok ülke televizyonlarında gösterilen 'Duvarımız', 1997 yılında Abdi İpekçi Ödülü'ne layık görüldü. Yunanca, Almanca, İngilizce ve Fransızca bilen Niyazi Kızılyürek'in yayımlanmış diğer kitapları şunlardır: Kıbrıs Sorununda İç ve Dış Etkenler (birinci baskı, 1983), Paşalar Papazlar (1988), İ Oliki Kipros (Yunanca 1990), Ulus Ötesi Kıbrıs (Türkçe ve Yunanca olmak üzere iki dilli bir çalışma, 1993), Kipros to Adioksodo ton Ethinikismon (Yunanca, birinci baskı, 1999).
