^{#smrgKİTABEVİ} Burhan-ı Katı - 2022

Sözlük, bir dilin söz varlığını kullanılabilir özellikleri ve incelikleriyle bir araya getiren ve bunu geniş okuyucu kitlesine sunan eserdir. Bu yapısı ile sözlükler, bir dilin temel taşı niteliğindedir: bir dilin işlenmişliğinin örneği: zenginliğinin göstergesi: tarihsel süreç içinde yaşamışlığının belgesidir. Bu özellikleri en güzel biçimde saklayan da bir dilin “tarihi sözlük”leridir.

Burhân-ı Katı adlı eser, 17. yüzyılda Hindistan'da Farsçanın büyük bir gelişme göstermesi üzerine duyulan sözlük ihtiyacı üzerine Muhammed Hüseyin bin Halef et-Tebrizî tarafından yazılmıştır. Farsçadan Farsçaya olan bu sözlüğün, 20.000'in üzerinde kelimeyi içermesi, döneminde kendinden önce hazırlanmış sözlüklere göre kelime sayısı bakımından farklılık göstermektedir. Eser sadece hacim bakımından değil, düzenleniş bakımından da kendi alanına yenilik getirmiştir.

Daha önce yazılan sözlüklerin bazıları son harflerine göre bazıları ise baştan ikinci harflerine göre sıralanmış olmalarına rağmen, Burhân-ı Katı tıpkı modern sözlükler gibi Fars alfabesine göre sıralanmıştır. Bu sözlüğü diğer sözlüklerden ayıran bir diğer özellik ise Farsça gramerine, kelime maddeleriyle ilgili olarak tarih ve coğrafyaya ait bilgilere de yer vermesidir. Mütercim Âsım Farsçadan Farsçaya olan bu sözlüğü Tıbyân-ı Nâfi der Terceme-i Burhân-ı Katı adıyla Türkçeye çevirmiştir.