^#smrgSAHAF Catilina Tertibi - 1973

“… Açgözlülükte, hiçbir bilgenin istek duymadığı para sevgisi vardır; bu, erkeğin ruhunu ve bedenini zararlı ağulara batırılmış gibi, kadınsı yapar; hep sınırsızdır, doymak bilmez, ne bollukla ne kıtlıkla azalır. Lucius Sula, yönetimi silahla ele geçirdikten sonra, iyi bir başlangıcın ardından kötü sonuçlar geldiği zaman, herkes çalıp çırpmış, başkasının malını elinden almış, biri bir eve, öbürü bir toprağa göz dikmiş, galipler ne ölçü bilmişler, ne alçakgönüllülük göstermişler, yurttaşlara karşı çirkin ve gaddar davranışlarda bulunmuşlardır…” - Gaius Sallustius Crispus

İlkçağ Roma tarihinde Spartacüs ölçüsünde olmamakla birlikte, ünlü bir başkaldıran daha vardır: Catilina: Aslında bu iki kahraman çağdaştır. Spartacüs İ.Ö. 73 yılında köleleri toplayarak ayaklanmış, Doma devletini iki yıl uğraştırmıştır. Catilina ise devlete karşı tertibini İ.Ö 63 yılında hazırlamıştır. İkisinin de girişimleri başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Ne var ki, Spartacus günümüze bir idealist olarak kalmış, geniş kitlelerce bilinen, giderek sevilen kişi olmuştur. Catilina ise tarihe iki ilkçağ yazarının, Cicero ile Sallumsius'un gösterdiği gibi, devleti yıkıma sürüklemek isteyen bir vatan haini olarak geçmiştir.