XV inci yüzyılda, Türkçe yazılmış edebî ve ilmî eserlerin sayısı elliyi geçmez. Bunların hemen hepsinin elimizde bulunan nüshaları da, müelliflerinin kalemlerinden çıkmış esas nüshalar değildir. Yalnız XV inci yüzyıldan değil, daha önceki ve sonraki yüzyıllardan da kalan eserlerin elimizde bulunan nüshaları çok defa kim oldukları bilinmiyen, yaşadıkları devir bile tâyin edilemiyen müstensihler tarafından kopye edilmiş nüshalardır.
Kopye nüshaların karşılaştırılıp incelenmesiyle meydana gelen tahminî nüsha, edebiyat ve tarih bakımından değerli olabilir ama dil incelemeleri, özellikle fonetik ve gramer bakımından, herhangi bir şüpheyi çekmiyecek kadar sağlam bir kaynak olamaz. Öyle ki. esas metni kopye edenler, yahut kopye edilmiş metinleri tekrar kopye edenler ve bu kopye metinlere dayanarak yeniden esas metni tesis ettiğini sananlar, kendi anlayış ve kendi mantıklarına göre mutlaka metne bir şeyler eklemişlerdir. Bir tesadüfle esas nüsha ortaya çıktığı zaman aradaki farklar açıkça görülür. Durum böyle olmakla, kopya nüshaların değeri küçümsenemez, ama müelliflerin kendi kalemlerinden çıkmış ilk nüshaların (otograf nüshaların) değeri de ölçülemeyecek kadar sonsuzdur.
Bir de, otograf nüsha, müellifi tarafından zamanının bütün dil Özelliklerini gösterecek şekilde hareketlenmişse böyle bir eserden daha sağlam bir kaynak düşünülemez. İşte Cerrahiye-i İlhaniye, XV inci yüzyılda, bütün bu özellikleri kendinde toplıyan ve bilgin müellifi tarafından eşsiz denecek tarzda harekelenmiş bulunan biricik Türkçe otograf eserdir.
Eserin müellifi, Sabuncu-oğlu Şerefeddin'in Amasya Darüşşifasında yıllarca hekimlik eden bilgin bir tabip oluşu, aynı zamanda güzel yazı ve harekeye düşkün bir yazı hocası bulunuşu, çevresinin, hattâ ailesinin ve kültür seviyesinin malûm oluşu ve eserini, ''katında ilimden mergub nesne yoktur" diye anlattığı ünlü hükümdar Fatih Sultan Mehmet için itina ile hazırlayışı, metne aranan bütün meziyet ve özellikleri vermiştir. (Önsözden)
XV inci yüzyılda, Türkçe yazılmış edebî ve ilmî eserlerin sayısı elliyi geçmez. Bunların hemen hepsinin elimizde bulunan nüshaları da, müelliflerinin kalemlerinden çıkmış esas nüshalar değildir. Yalnız XV inci yüzyıldan değil, daha önceki ve sonraki yüzyıllardan da kalan eserlerin elimizde bulunan nüshaları çok defa kim oldukları bilinmiyen, yaşadıkları devir bile tâyin edilemiyen müstensihler tarafından kopye edilmiş nüshalardır.
Kopye nüshaların karşılaştırılıp incelenmesiyle meydana gelen tahminî nüsha, edebiyat ve tarih bakımından değerli olabilir ama dil incelemeleri, özellikle fonetik ve gramer bakımından, herhangi bir şüpheyi çekmiyecek kadar sağlam bir kaynak olamaz. Öyle ki. esas metni kopye edenler, yahut kopye edilmiş metinleri tekrar kopye edenler ve bu kopye metinlere dayanarak yeniden esas metni tesis ettiğini sananlar, kendi anlayış ve kendi mantıklarına göre mutlaka metne bir şeyler eklemişlerdir. Bir tesadüfle esas nüsha ortaya çıktığı zaman aradaki farklar açıkça görülür. Durum böyle olmakla, kopya nüshaların değeri küçümsenemez, ama müelliflerin kendi kalemlerinden çıkmış ilk nüshaların (otograf nüshaların) değeri de ölçülemeyecek kadar sonsuzdur.
Bir de, otograf nüsha, müellifi tarafından zamanının bütün dil Özelliklerini gösterecek şekilde hareketlenmişse böyle bir eserden daha sağlam bir kaynak düşünülemez. İşte Cerrahiye-i İlhaniye, XV inci yüzyılda, bütün bu özellikleri kendinde toplıyan ve bilgin müellifi tarafından eşsiz denecek tarzda harekelenmiş bulunan biricik Türkçe otograf eserdir.
Eserin müellifi, Sabuncu-oğlu Şerefeddin'in Amasya Darüşşifasında yıllarca hekimlik eden bilgin bir tabip oluşu, aynı zamanda güzel yazı ve harekeye düşkün bir yazı hocası bulunuşu, çevresinin, hattâ ailesinin ve kültür seviyesinin malûm oluşu ve eserini, ''katında ilimden mergub nesne yoktur" diye anlattığı ünlü hükümdar Fatih Sultan Mehmet için itina ile hazırlayışı, metne aranan bütün meziyet ve özellikleri vermiştir. (Önsözden)
