^#smrgSAHAF Danişmend Gazi Destanı -

Anadolu'da oluşan Türk destanlar zincirinin ikinci halkası Dânişmend Gazi Destanı'dır. Dânişmend Gazi Destanı, Anadolu destan zincirinde Battal Gazi Destanı'yla Saltuk Gazi Destanı arasındadır. Anadolu'da 8. yüzyıldan itibaren Müslümanlaşma ve Türkleşme serüvenini anlatan Battal Gazi Destanından sonra Dânişmend Gazi Destanında da aynı mücadelenin, 11-15. yüzyıllar arasındaki kısmı anlatılır. Bu dönem Anadolusunda yaşanan olaylar Dânişmend Gazi'nin efsanevî kişiliğiyle birleştirilir.

Dânişmend Gazi Destanı tip, motif, konu ve şahıslar bakımından Battal Gazi Destanından etkilenmiştir: Hatta bu destanın devamı niteliğindedir. Battal Gaz/'nin Malatya'da başlattığı mücadeleyi Dânişmend Gazi âdeta Niksar'da sürdürür. Daha sonra Türkleşme ve İslamlaşma süreci ilerledikçe Saltuk Gazi de Sinop'ta bu mücadelenin yeni bir halkasını ortaya koyacaktır. Dânişmend Gazi Destanı'nda Selçuklu Türkleriyle diğer Türk boylarının -Niksar merkezli- Anadolu'ya yerleşme serüvenleri anlatılır. Destanda Türk boylarının Anadolu'yu yurt tutma çabalarının kahramanlık hikâyeleri son derece akıcı bir üslûpla anlatılır. Ayrıca bu destanda Orta Anadolu ve Kuzey Anadolu'nun coğrafi durumuyla ilgili fazlaca bilgi bulunmaktadır. Olayların yaşandığı mekânlar Dede Korkut Hikâyeleri'nin mekanlarıyla birleşir.

Dânişmend Gazi Destanı, 11-15. yüzyıllar arası Türklerin tarih, kültür ve coğrafyasıyla ilgili zengin bir birikim oluşturduğu için son derece önemlidir. (Arka kapaktan)