^{#smrgKİTABEVİ} Divan (İnceleme - Metin - Dizin - Tıpkıbasım) - 2022

İnceleme bölümü Yazım Özellikleri, Ses Bilgisi ve Şekil Bilgisi olmak üzere üç alt başlıktan oluşmaktadır. Yazım Özellikleri (s. 11-18) başlığı altında ünlü ve ünsüzlerin yazım özellikleri ve eklerin yazılış şekilleri incelenmiş; tespit edilen farklı biçimler gösterilmiştir. Ses Bilgisi (s. 19-27) bölümünde Gedâyî Dîvânı'ndaki ünlüler, ünlü uyumları, ünlü değişmeleri, ünlü düşmeleri; ünsüzler, ünsüz uyumları, ünsüz değişmeleri, ünsüz düşmeleri, ünsüz türemeleri, ikizleşme gibi hususlar art zamanlı yöntemle incelenmiş; tespit edilen ses özellikleri Köktürkçe, Uygur Türkçesi, Karahanlı Türkçesi, Harezm Türkçesi ve Kıpçak Türkçesindeki şekilleriyle karşılaştırılmıştır.

Şekil Bilgisi (s.28-92) başlıklı kısımda ise isim çekim ve işletme ekleri fonetik özellikleri, kullanılış şekilleri ve söz dizimindeki işlevleri bakımından değerlendirilmiş, isim yapım eklerinin işlevleri eserden seçilen örneklerle gösterilmiştir. Basit ve birleşik isimlerin yapı özellikleri ve metindeki kullanımları örneklendirilmiştir. Sıfat ve zarf görevli kelimeler, zamirler ve sayı isimleri, türleri, kendilerine özgü yapıları ve özel kullanım şekilleri bakımından değerlendirilmiştir. Ek-fiildeki kip ve zaman kavramı hakkında bilgiler verilmiştir. Fiiller bölümünde fiil yapım ve çekim ekleri ayrıntılı bir şekilde incelenmiş; çekimlerde görülen farklılıklar alt başlıklar hâlinde gösterilmiştir. Birleşik fiiller, "Bir İsim ve Bir Yardımcı Fiilden Oluşan Birleşik Fiiller", "Bir Sıfat-Fiil ve Bir Yardımcı Fiilden Oluşan Birleşik Fiiller", "Bir İsim ve Bir Asıl Fiilden Oluşan Birleşik Fiiller" ve "Bir Zarf-Fiil ve Bir Asıl Fiilden Oluşan Birleşik Fiiller (Tasvir Fiilleri)" olmak üzere dört grupta ele alınmıştır. İsim-fiiller, sıfat-fiiller ve zarf-fiiller çekimsiz fiiller başlığı altında değerlendirilmiştir. Bu bölümde edatlar da türleri ve işlevleri bakımından ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.

Metin (s. 95-224) bölümü eserin tek nüshasına dayanarak okunmuştur. Ancak Erdem Uçar, metni okurken Gedâyî üzerine daha önce yapılmış olan Eckmann'ın The Divan of Gada'i (1971), Ahmedhocayev'in Gadoiy Devon (1973) ve Rüstemov'un Gadoiy Gadoiyning Lugati ve Metni (2007) adlı yayınları ile karşılaştırma yapmış, bu yayınlarda tespit edilen okuma farklılıklarını her sayfada dipnotlar hâlinde göstermiştir. Yazar, Ahmedhocayev ve Rüstemov'un çalışmaları Kiril alfabesiyle yayımlandığı için bu yayınlardaki şekillerin Latin alfabesine çevrilerek verildiğini belirtmiştir.

Metinde köşeli parantez içinde gösterilen harf, hece veya kelimeler bulunmaktadır. Erdem Uçar, bunların metinde vezin veya anlam gereği olması gerektiği düşünülen fakat tıpkıbasımda yer almayan şekiller olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca zamir kökenli şahıs eklerinin kelimeden (-) işareti ile ayrılması, +DUr bildirme ekinin bitişik; durur, turur kelimelerinin ise ayrı yazılması metinde dikkat çeken yazım özelliklerinden bazılarıdır. Gramer özelliklerinin gösterildiği Dizin bölümünden sonra gelen Kaynakça kısmında, çalışmada yararlanılan kaynaklar alfabetik olarak sıralanmıştır. Çalışmanın sonuna, Gedâyî Dîvânı'nın tıpkıbasımı eklenmiştir. - Berna Nur Böğrek