^#smrgSAHAF Dr. Baha Akşit: Türkiye'ye Damgasını Vuran Bir Dönem Bir Olay Bir Yaşam ( Demokrat Parti Dönemi Yassıada Mahkemeleri ve Yassıada Sonrası ) - 1995

Gelişme (tekamül) tarihin her devrinde az çok görülen bir gerçektir. Fakat bazı zaman dilimlerinde bu gelişmeler çok daha hızlı ve büyük boyutlu olabilmektedir. Türk tarihinin içinde, XX. yüzyılın ilk çeyreğindeki gelişmeyi (1900-1925), yüzyılın sonraki zaman­larında pek göremiyoruz. Hatta bu büyük gelişmeyi, bir başka zamanda dahi böylesine büyük boyutlu olarak görmemiz mümkün değildir.

Tarihimizin içindeki böylesine etkin gelişme dönemlerini yakalayıp incelemek her zaman mümkün olamamaktadır. Elbette, eldeki imkânlar ölçüsünde incelenebilir. Fakat bilme imkânlarının çok daha büyük olduğu sezilince, mesele daha da büyük bir önem kazanmaktadır. İşte biz, şu zamanlarda 1900-1925 arasındaki çok büyük değişmeyi ve onun uzantılarını geniş olarak öğrenebiliyoruz. Böylesine bir imkân, yüzyıl başlarındaki değişmenin en büyük ismi ATATÜRK ile yakından bağı olan Celal Bayar'ı da yakından tanıyan, kendisi de 1920'Ier sonrasını bilebilen Dr. Baha Akşit sayesinde ortaya çıkmıştır.

Anadolu'nun büyük bir köyünde (küçük bir kasaba) doğmuş olan Baha Akşit, hem Osmanlı devrinin bazı geleneklerinin içinde büyümüş, ama bir başka yönüyle 1923 sonrası değişmelerini de nefsinde yaşamıştır. Dini ağırlıklı bir ulema ailesinin bir mensubu iken, 1925 sonrasında o artık bir tıp mensubudur; sonraki hayatında ise, daha değişik ve bir o kadar da önemli bir hareketin, demokrasi hareketinin içindedir. 1946 sonrasının oluşum ve gelişmelerinde yine o vardır. Nihayet milletvekili seçilerek, 1951 sonrasında Ankara'da siyasetin içindedir. Böylece o, halkın kendisini idaresi gerçeğini de en iyi bilen, yaşayanlardan birisidir. 1960 hükümet darbesini acı yönleriyle yaşamıştır.

İşte Dr. Baha Akşit'le bizler, çok yönlü bilgi edinme imkânını ve fırsatını buluyoruz: Yüzyılın ilk yarısındaki gelişmelerin izlerini çocukluk ve ilk gençlik hatıralarında bulabiliriz. Cumhuriyet sonrası Türk gençliğinin, bizzat Atatürk'le konuşabilen bir siması olarak karşımızdadır. Halkın idareye katılması olayında, Demokrasi hareketinde yine o vardır; nihayet Celal Bayar ve Adnan Menderes'in ülkeyi idare ettiği dönemi yine en iyi bilenlerden birisidir. 1960 sonrasında da, acı olmakla birlikte yaşadıkları vardır. Bütün bunları, gören, yaşayan, duyan ve öğrenen aydınlık ruhlu ve kafalı bir insan olarak Dr. Baha Akşit, bizlere nakletmektedir. - Tuncer Baykara. Yüksek lisans tezi olan bu kitabın sunuşundan alıntı.