^#smrgSAHAF Eksik Kalmış Bir Cemiyet: Bölünüp Parçalanan Komünizm - 1975

Milovan Djilas 1911'de, gençlik yıllarına ayırdığı kitapta, "Adalet Olmayan Ülke" de tasvir ettiği çıplak ve büyük memlekette, Montenegro'da doğdu. Ergenlik çağımn üçte birini hapiste geçirdikten sonra, bugün Belgrad'da yaşıyor. 1929 da Belgrad'a üniversite öğrenimini yapmak için gelmişti; zaman kaybetmeden Komünist partisine girdi, organizatörlerden biriydi artık. Bu ro1 yüzünden Krallık devrinde işkence gördü ve üç yıl hapis yattı. Yirmi yedi yaşında, Yugoslav Komünist partisi Merkez Komitesinin, 1940'da ise Politik Büro'nun üyesi idi. Alman işgalinden sonra, Partizanların silâhlı mücadelesine katıldı ve şeflerinden oldu. 1944'de Partizanların generali sıfatiyle, askeri bir heyetin başında Moskova'ya gitti. Ertesi yıl, Tito'nun Komünist hükümetin bakanı olarak da, Stalin ve öteki komünist şeflerle konuşmak üzere Moskova'ya tekrar geldi. Komünist devletler arasındaki ayrılığı önlemeyi denemek için 1948'de tekrar Moskova'ya gitti, başaramadı. Bu ayrılık tamamlanınca da Djilas Yugoslav tutumunun, yani "bağımsız" bir komünist ülkenin sözcüsü ve savaş sonrası Doğu Avrupa'da "milli bir komünizm" in savunucusu oldu. (Sunuştan)