#smrgKİTABEVİ Endülüs'te Yahudi Vezirler (912-1090) - 2025
Yahudiler ferclere hükmedince
Beygirler ve semerleri kayboldu
Bizde rezil bir devlet kuruldu
Yönetim satılmış hainlerin eline geçti
Kör deccale söyle
Devir tam senin çıkman zamanıdır."
-İbn Bessam
711 yılı İber Yarımadası'ndaki Yahudiler için bir milattır. Öyle ki bölgeye Müslümanların gelişi Yahudilerin cehennemini cennete çevirmiştir. Vizigot zulmünden kurtulan Yahudiler, Endülüs İslâm idaresi altında Orta Çağ'ın en özgür ve en müreffeh Yahudiler'i olmuştur. Zamanla Endülüs hoşgörüsünün çiçeklerini devşirmeye başlayan Yahudiler, devletin en üst idaresi olan vezirlik makamında istihdam edilmişlerdir. Bazı vezirler birden çok idari alanda görevlendirilerek neredeyse devletin tüm birimlerinde söz sahibi olmuştur. Genişletilmiş yetkilere sahip bu Yahudi vezirler elde ettikleri siyasi ve ekonomik güçle Müslümanlar üzerinde hâkimiyet kurmuş, devlet kadrolarını Yahudilerle doldurmuş, mallarına mal katarak zenginleşmiş ve servetleriyle gösteriş yapmıştır. Bu durum Endülüs Müslümanlarının tepkisine neden olmuştur. Şikâyetler en çok baba-oğul Yahudi vezirler -İsmail b. Nagrila ve Yusuf b. Nagrila- döneminde artmıştır. Bu kitap Yahudiler'in kendi dini inançlarını değiştirmeden bir zımmî olarak halkı ve kendisi Müslüman olan bir devletin yönetimine getirilme nedenlerini sorgulamaktadır.
Yahudiler ferclere hükmedince
Beygirler ve semerleri kayboldu
Bizde rezil bir devlet kuruldu
Yönetim satılmış hainlerin eline geçti
Kör deccale söyle
Devir tam senin çıkman zamanıdır."
-İbn Bessam
711 yılı İber Yarımadası'ndaki Yahudiler için bir milattır. Öyle ki bölgeye Müslümanların gelişi Yahudilerin cehennemini cennete çevirmiştir. Vizigot zulmünden kurtulan Yahudiler, Endülüs İslâm idaresi altında Orta Çağ'ın en özgür ve en müreffeh Yahudiler'i olmuştur. Zamanla Endülüs hoşgörüsünün çiçeklerini devşirmeye başlayan Yahudiler, devletin en üst idaresi olan vezirlik makamında istihdam edilmişlerdir. Bazı vezirler birden çok idari alanda görevlendirilerek neredeyse devletin tüm birimlerinde söz sahibi olmuştur. Genişletilmiş yetkilere sahip bu Yahudi vezirler elde ettikleri siyasi ve ekonomik güçle Müslümanlar üzerinde hâkimiyet kurmuş, devlet kadrolarını Yahudilerle doldurmuş, mallarına mal katarak zenginleşmiş ve servetleriyle gösteriş yapmıştır. Bu durum Endülüs Müslümanlarının tepkisine neden olmuştur. Şikâyetler en çok baba-oğul Yahudi vezirler -İsmail b. Nagrila ve Yusuf b. Nagrila- döneminde artmıştır. Bu kitap Yahudiler'in kendi dini inançlarını değiştirmeden bir zımmî olarak halkı ve kendisi Müslüman olan bir devletin yönetimine getirilme nedenlerini sorgulamaktadır.
