^{#smrgKİTABEVİ} Endülüs'te Yahudiler : Fetihten Murâbıtlar Dönemine Kadar 711 - 1090 - 2022

Yahudilerin Endülüs sosyal hayatındaki yeri, işlevi ve faaliyetlerine bakıldığında, kendi ifadeleriyle bu din mensuplarının "altın çağlarını" yaşadıkları görülecektir. Çağımızda bile zor yakalanan çok kültürlü ve etnisiteli bir ortamda barış ve güvenlik içerisinde birlikte yaşamanın en güzel pratiğini ortaya koyabilen Endülüs örneğinin çağımıza güzel bir biçimde tanıtılması gerekmektedir. Yahudiler burada Müslümanlar ve Hıristiyanlarla birlikte huzur ve güven içinde yaşayabilirken, Avrupa'da ise her türlü baskı ve şiddete maruz kaldılar. Dinsel baskılar bir yana sosyal hayatta gündelik basit yaşamlarını sürdürmede bile zorlanıp gettolarda yaşamaya mahkûm edildiler. Dünyamız bu pratiği gereğince inceleyip günümüze uygularsa birçok problemin ortadan kalkma ihtimali ortaya çıkacaktır.

Yahudiler II. Sürgünden yüzyıllar sonra ilk defa Endülüs'te rahat ve özgürce yaşamanın keyfini sürerken kendi yapılarını da yeniden keşfetmenin olanağını yakaladılar.