^{#smrgKİTABEVİ} Eski Uygur Türkçesinde Cümle - 2022

Eski Türkçenin Köktürkçeden sonra ikinci devresi olan Eski Uygur Türkçesi, Türkoloji araştırmalarında önemli bir yere sahiptir. Köktürkçeden sonraki bu devir gerek din değişiklikleri, gerek yaşam tarzındaki değişiklikler neticesinde farklı bir kültür ve edebiyat birikimi oluşturur. Eski Uygurların yaşam tarzındaki bu farklılıklar yazı dilinde de kendisini gösterir. Farklı diller ile etkileşim, bu dillerden yapılan telif ve tercümeler Eski Uygur Türkçesini özellikle söz varlığı ve söz dizimi açısından farklı bir noktaya taşır. Bu sebeple bu çalışmada Eski Uygur Türkçesinin söz dizimi konu edilmiştir.

Çalışmamız Giriş, İnceleme ve Sonuç olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında amaç ve yöntem, araştırmanın veri alanı ve sınırları ile ilgili bilgi verildikten sonra Türkiye Türkçesinde Cümle İle İlgili Yapılan Çalışmalar, Tarihi Türk Yazı Dilleri ve Çağdaş Türk Yazı Dilleri ile İlgili Türkiye'de Yapılan Cümle Çalışmalarına yer verilmiş, Cümle Tasnifi ve Terminolojisinde Araştırıcıların Fikir Birliğine Varamadığı Konular tespit edilerek maddeler halinde değerlendirilmiş ve bu değerlendirmelerin sonucunda Eski Uygur Türkçesinde cümle konusunu hangi tasnif zemininde inceleyeceğimiz belirlenmiştir.

İnceleme kısmında Eski Uygur Türkçesinde cümleler Yüklemlerine Göre ve Yapılarına Göre iki ana başlıkta alt başlıklarıyla birlikte dönem eserlerinden fişlenen örneklerle ele alınmıştır. Sonuç kısmında incelemelerimizin neticesinde Eski Uygur Türkçesinde cümle yapısı ile ilgili tespit edilen ve bu devreyi farklı kılan özellikler maddeler halinde listelenmiştir.