#smrgKİTABEVİ Eski Uygur Türkçesinde Yer-Yir Belgeleri - 2022
Eski Türkçe devresinden bu güne kadar "arazi" karşılığında Türkçe yer - yir" kelimesi kullanılmıştır. Ancak yer-yir" kelimesi, kullanıldığı yere göre Eski Uygur belgelerinde boş yir - boş yer, angiz yir - angiz yer, atız yir - atız yer, borluk yir - borluk yer, kumluk yir - kumluk yer, say yir- say yer, ögen yir - ögen yer, ögüz yir - ögüz yer gibi muhtelif isimlerde geçmektedir. Bu yerler kullanılma gayesine göre sahibinden veya sahiplerinden "(satın) alınır (al-); satılır (sat-); kiralanır (yakaka tut, yakaka kergekbol-); ipotek edilir veya rehine verilir (töleç tut-); faydalanma ortaklığına veya istifadeye verilir veya tutulur (anukka bir-, anukka tut-), arazinin kullanımı sona erdiğinde ise sahibine iade edilir.
Bu çalışmada toplam 55 yer - yir (arazi) belgesi incelenmiştir. Daha önce neşredilmemiş 15 yer - yir (arazi) belgesinin de yer aldığı çalışmada 55 yer-yir (arazi) belgesinin tıpkıbasımları temin edildikten sonra transkripsiyonlu metinleri hazırlanmış; metinlerin aslına sadık kalınarak Türkiye Türkçesine çevirileri yapılmış; belgelerin konusu, belgelerdeki kişiler ve izaha muhtaç görülen ibareler ile ilgili açıklamalar yapılmış; belgelerde geçen her kelimenin Türkiye Türkçesine çevirilerindeki anlamları ile karşılandığı gramatikal dizin-sözlük hazırlanarak çalışma tamamlanmıştır.
Eski Türkçe devresinden bu güne kadar "arazi" karşılığında Türkçe yer - yir" kelimesi kullanılmıştır. Ancak yer-yir" kelimesi, kullanıldığı yere göre Eski Uygur belgelerinde boş yir - boş yer, angiz yir - angiz yer, atız yir - atız yer, borluk yir - borluk yer, kumluk yir - kumluk yer, say yir- say yer, ögen yir - ögen yer, ögüz yir - ögüz yer gibi muhtelif isimlerde geçmektedir. Bu yerler kullanılma gayesine göre sahibinden veya sahiplerinden "(satın) alınır (al-); satılır (sat-); kiralanır (yakaka tut, yakaka kergekbol-); ipotek edilir veya rehine verilir (töleç tut-); faydalanma ortaklığına veya istifadeye verilir veya tutulur (anukka bir-, anukka tut-), arazinin kullanımı sona erdiğinde ise sahibine iade edilir.
Bu çalışmada toplam 55 yer - yir (arazi) belgesi incelenmiştir. Daha önce neşredilmemiş 15 yer - yir (arazi) belgesinin de yer aldığı çalışmada 55 yer-yir (arazi) belgesinin tıpkıbasımları temin edildikten sonra transkripsiyonlu metinleri hazırlanmış; metinlerin aslına sadık kalınarak Türkiye Türkçesine çevirileri yapılmış; belgelerin konusu, belgelerdeki kişiler ve izaha muhtaç görülen ibareler ile ilgili açıklamalar yapılmış; belgelerde geçen her kelimenin Türkiye Türkçesine çevirilerindeki anlamları ile karşılandığı gramatikal dizin-sözlük hazırlanarak çalışma tamamlanmıştır.