^{#smrgKİTABEVİ} Eşlik -

Bir ses geliyor karanlıkta sırtüstü uzanmış birine. Sırtındaki basınçtan ve gözlerini kapadığında ve yeniden açtığında karanlığın değişmesinden anlıyor bunu. Sesin söylediklerinin yalnızca küçük bir bölümü doğrulanabiliyor. Karanlıkta sırtüstü uzanmışsın, diye duyduğunda örneğin. Bu durumda söylenenlerin doğruluğuna inanmak zorunda. Ama söylenenlerin büyük bölümü doğrulanamıyor. Şunu duyduğunda örneğin: Şu ya da bugün geldin dünyaya.

Hiçbir şey kesin değildir. Adı konulamayacak olan büyük ve telafisiz bir kayıp vardır sanki. Eşlik'teki hikâyelerin özneleri bu adsız kaybın etrafında dolanarak, sürünerek, düşüp kalkarak ama onsuz da yapamayarak içten içe çürüyüp dağılırlar. Şair-yazarın kelimelerle işi bitmemiştir henüz, her ne kadar kum gibi dağılsalar da ağızda...

YAZAR Samuel Beckett İrlandalı romancı, oyun ve senaryo yazarı, öykücü, şair, denemeci ve çevirmen (1906-1989). Protestan bir aileden gelen Beckett, Dublin'in bir banliyösünde doğmuştur. 1927'de Dublin'deki Trinity College'ın Roman Dilleri Bölümü'nden mezun olur. 1928'de Paris'teki École Normalé Supérieure'de İngilizce okutmanı olarak çalışmaya başlar. Burada James Joyce'la tanışır. Joyce'un ileride Finnegan's Wake adıyla yayımlanacak romanının bir bölümünün Fransızca'ya çevrilmesine yardım eder. 1930'da Whoroscope adlı bir şiiri yayımlanır. 1932-1937 yılları arasında Londra'da yaşar. Bu dönemde yazdığı öykülerden oluşan ve Joyce'un etkisini yansıtan More Pricks Than Kicks 1934'te; akıl hastanesinde bakıcı olmasını konu alan Murphy 1938'de Londra'da yayımlanır. 1937'de Paris'e yerleşir.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Fransız direniş grubuna katılır. 1942'de Gestapo'dan kurtulmak için Fransa'nın güneyine, Vaucluse'e kaçar. Burada kaldığı iki yıl içinde gündüzleri tarım işçiliği yaparken, geceleri Watt'ı yazar. Savaş sona erdikten sonra Paris'e döner. Bundan sonra yapıtlarını daha yalın yazabildiğini düşündüğü Fransızca'da kaleme almaya başlar ve 1946-1950 yılları arasında Molloy (1951), Malone Meurt (1951; Malone Ölüyor) ve L'innommable (1953; Adlandırılamayan) adlı romanlardan oluşan üçlemeyi tamamlar. Beckett'ın en önemli yapıtları olarak görülen her üç roman da tek bir kişinin çeşitlemeleri denebilecek bir dizi karakter tarafından anlatılır. Anlatıcılar hızlı bir fiziksel çöküş içindedir ve var olduklarının tek kanıtı zihinleridir. Adlandırılamayan'da bu çöküş, anlatıcının bir ağız ve zihne indirgenmesiyle doruğa ulaşır. Beckett'ın pek çok yapıtında olduğu gibi burada da anlatıcı sessizliğe ve hiçliğe tahammül edebilmek için hikâyeler uydurur ve uzun, karmaşık monologlara girer.

En attendant Godot (Godot'yu Beklerken) Ocak 1953'te, Paris'te, Théàtre Babylone'daki ilk temsiliyle büyük başarı kazanınca Beckett dünya çapında üne kavuşur. 1966'dan sonra oyunlarından birçoğunu dünyanın çeşitli ülkelerinde kendisi sahneler. Her türlü radyo ve televizyon programından, gazetecilerden, fotoğrafçılardan özenle kaçınır. 1969'da kendisine verilen Nobel Edebiyat Ödülü'nü kabul eder. Hayatını, 1938'de tanışıp daha sonra evlendiği Suzanne Dumesnil'le birlikte, ölene kadar Paris'te geçirir.

Samuel Beckett, 20. yüzyılın en büyük yazarları arasında, edebiyata yaklaşımındaki uzlaşmaz arılıkla öne çıkmıştır. Beckett'ın yoğun bir kara mizahla beslenmiş olan yapıtları, insan deneyiminin ve insan bilincinin işleyişinin paha biçilmez belgeleridir. Bir eleştirmen şöyle yazmıştır: (Beckett) “Edebiyatın gırtlağını keserek ve okurlarını, salt varoluşun yalın koşullarıyla, yapmacık bir neşeye ya da umutsuzluğa kapılmadan, soğukkanlılıkla yüz yüze gelmeye zorlayarak insanlığın önündeki imkânları açık tutmuştur.”

BAŞLICA YAPITLARI
DÜZ YAZILAR: Watt (1943) [Çev. Uğur Ün, Ayrıntı Yay., 1993]; Mercier & Camier (1946) [Çev. Uğur Ün, Ayrıntı Yay., 1998]; Molloy (1951) [Çev. Uğur Ün, Ayrıntı Yay., 1997]; Malone Dies (1951) [Malone Ölüyor, Çev. Uğur Ün, Ayrıntı Yay., 1997]; The Unnamable (1954) [Adlandırılamayan, Çev. Uğur Ün, Ayrıntı Yay., 1997]; Texts For Nothing/Stories-First Love, The Expelled, The Calmative, The End [Hiç İçin Metinler ve Uzun Öyküler, Çev. Uğur Ün, Ayrıntı Yay., 1999]; Commnent c'est (1961) [Acaba Nasıl?, Çev. Uğur Ün, Ayrıntı Yay., 2001]; How It Is (1961); The Lost Ones; Fizzles; Company (1980) [Eşlik, Çev. Seniha Akar, Düzlem Yay., 1990]; Ill Seen Ill Said (1981); Worstward Ho (1983).

OYUNLAR: Waiting For Godot (Godot'yu Beklerken); Endgame (Oyun Sonu); All That Falls (Tüm Düşenler); Act Without Words I (Sözsüz Oyun I); Act Without Words II (Sözsüz Oyun II); Rough For Theatre I (Tiyatro Oyunu Taslağı I); Rough For Theatre II (Tiyatro Oyunu Taslağı II); Krapp's Last Tape (Krapp'ın Son Bandı); Embers (Korlar); Happy Days (Mutlu Günler); Words And Music (Sözler ve Müzik); Rough For Radio I (Radyo Oyunu Taslağı I); Rough For Radio II (Radyo Oyunu Taslağı II); Cascando; Play (Oyun); Film; The Old Tune (Eski Şarkı); Come And Go (Geliş ve Gidiş); Eh Joe (Söyle Joe); Breath (Soluk); Not I (Ben Değil); That Time (Bu Kez); Footfalls (Adımlar); Ghost Trio (Hayalet Üçlüsü); ...but the clouds... (...ama bulutlar...); A Piece Of Monologue (Solo); Rockaby (Beşik); Ohio Impromptu (Ohio Doğaçlaması); Quad; Catastrophe (Felaket); Nacht Und Traume; What Where (Ne Nerede); [Oyunların tümünü Akşit Göktürk, Güven Turan, Şadan Aydın, Uğur Ün, Şerif Erol, Levent Mollamustafaoğlu ve Mustafa Küpüşoğlu çevirdi ve bunları 1993 yılında Mitos Boyut Yayınları iki cilt halinde yayımladı.]
ŞİİRLER: Echo's Bones (1935); Poémes (1939).