^#smrgSAHAF Fatih Albumune Bir Bakış = Sur l'Album du Conquerant -

Fatihin sarayında resim sanatlarının nasıl bir yola girdiğini, buraya gelen Şarklı ve Garplı ustaların ne türlü bir uzlaşmaya vardıklarını bilmiyoruz. Fakat bu hususta bir fikir verebilecek bazı ip uçlarını, Topkapı sarayı kütüphanesinde bulunan ve Fatih Albumu diye anılan bir koleksiyonda buluyoruz. Vakıa bu albumun da Fatih zamanında yapıldığına dair henüz elimizde bir vesika yok ; hattâ burada toplanan eserlerin, hangi ustalar tarafından, nerede ve ne zaman yapıldığını bile kesin olarak söyleyecek durumda değiliz. Bununla beraber çok değişik menşeleriyle çeşitli üslûplara yer veren bu koleksiyonun, bir açılma devri diye vasıflandırdığımız Fatih devrinin havasını taşıdığı inkâr edilemez. Fatihten sonraki zamana ait eserlere albumda rastlanmaması da bunu teyit ediyor. Bütün dağınıklığına rağmen, eserlerin seçilişine de, Osmanlı tarihinde ancak Fatih devrine bağlıyabileceğimiz belli bir sanat zevkinin, mücerret, zihnî kalıplardan kurtulmaya çalışan, Şark süslemeciliğini tabiatçı resimle uzlaştırmak istiyen bir anlayışın hâkim olduğunu görüyoruz : albumda şahsî ve taze bir tabiat müşahedesinden doğmuş intıbaını bırakan insan ve hayvan figürleri, bitki dünyasından alınan türlü şekiller, Uzak Doğu'nun kıvrak hareketli sarmaşık nakışları büyük bir yer aldığı halde, yazı istiflerinin dışında, sırf mücerret satıh süslemeciliğine, geometrik nakışlara, tezhip ve minyatürlere çok az rastlanıyor.