Fikir Hareketleri Dergisi: İlmî, Sosyal, Edebi Haftalık Risale, Cilt: 1 - 4; Sayı 1-104; Yıl: 29 Teşrinievvel 1933 - 19 Teşrinievvel 1935, Cumartesi - Temmuz
Bu çalışmanın amacı, 1933 ile 1940 yılları arasında 364 sayı yayımlanan Fikir Hareketleri adlı haftalık bilimsel, toplumsal ve yazınsal (edebi) derginin içerdiği siyasal ve iktisadi düşünceleri incelemek ve derginin ideolojisini saptamaktır.
Cumhuriyetin onuncu yıldönümünde çıkarılmış, henüz ilk makalede, cumhuriyetin ve onun onuncu yılının coşkusu paylaşılmıştır. Fikir Hareketleri, çalışma içerisinde kısaltmaya gidilmeden belirtilecek, derginin makalelerine atıf yapılan dipnotlarda ise, FH kısaltması kullanılacaktır. Başyazar, dergiye ve makalelerine, Soyadı Yasası öncesi dönemde Hüseyin Cahit, bu Yasa sonrası dönemde (58. sayıdan itibaren) ise Hüseyin Cahid Yalçın biçiminde imza koymuştur. Çalışmada, Başyazardan, Soyadı Yasası öncesi döneme yapılan göndermelerde Hüseyin Cahit biçiminde, Yasa sonrası döneme veya dönem belirtilmeden yapılacak göndermelerde ise, Hüseyin Cahid Yalçın biçiminde söz edilecektir.
Hüseyin Cahit, uzun yıllar nasıl olmuş da cumhuriyetsiz yaşamış olduğumuza şaşırmaktadır. “Cumhuriyet rejimi, insanlığını duyan, şahsiyet sahibi bir ferdin ruhi, hissi, maddi ihtiyaçlarına o kadar uygun, o kadar tabii bir idare şeklidir ki bir kere ona kavuşan bir milletin artık başka bir siyasi şekle kolay kolay tahammül edebilmesinin imkanı yoktur.” Hüseyin Cahit, “Türk Cümhuriyetinin Onuncu Yıldönümü” - Sayı 1, (29.10.1933)
Türk Devriminin niteliği ve onu başka devrimlerden ayıran özellikleri 1930'lu yılların ilk yarısının çekici tartışma konularından biriydi. Akşin'in de belirttiği gibi, Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) denemesinin 1930 yılında başarısız olmasından sonra, demokrasi, demokrasilerin bunalımı, diktatörlük, ulusçuluk ve ırkçılık gibi siyasal konular ve devletçilik ve kapitalizm gibi iktisadi konular da derginin çözümlemeleri arasında yer almıştır. Derginin içerdiği makaleler, yalnızca siyasal ve iktisadi konulu makaleler değildir.
Bir basın organı incelemesi olmasının yanı sıra, bu çalışma, bir yönüyle de tarih çalışmasıdır. Tarih çalışmalarının ayrılmaz parçası ise dönemlendirmedir. Dönemlendirme mantığının arkasında, Alpkaya'nın da belirttiği gibi, her zaman bir kuramsal yaklaşım vardır ve bu kuramsal yaklaşıma bağlı olarak tarihçi “sürekliliğe” ya da “kırılma noktalarına” vurgu yapan bir dönemlendirmeyi seçer.
Bu çalışmada, kırılma noktalarına vurgu yapan ve arka planında “devrim” kavramı bulunan yaklaşım seçilmiştir.
Bu çalışmanın amacı, 1933 ile 1940 yılları arasında 364 sayı yayımlanan Fikir Hareketleri adlı haftalık bilimsel, toplumsal ve yazınsal (edebi) derginin içerdiği siyasal ve iktisadi düşünceleri incelemek ve derginin ideolojisini saptamaktır.
Cumhuriyetin onuncu yıldönümünde çıkarılmış, henüz ilk makalede, cumhuriyetin ve onun onuncu yılının coşkusu paylaşılmıştır. Fikir Hareketleri, çalışma içerisinde kısaltmaya gidilmeden belirtilecek, derginin makalelerine atıf yapılan dipnotlarda ise, FH kısaltması kullanılacaktır. Başyazar, dergiye ve makalelerine, Soyadı Yasası öncesi dönemde Hüseyin Cahit, bu Yasa sonrası dönemde (58. sayıdan itibaren) ise Hüseyin Cahid Yalçın biçiminde imza koymuştur. Çalışmada, Başyazardan, Soyadı Yasası öncesi döneme yapılan göndermelerde Hüseyin Cahit biçiminde, Yasa sonrası döneme veya dönem belirtilmeden yapılacak göndermelerde ise, Hüseyin Cahid Yalçın biçiminde söz edilecektir.
Hüseyin Cahit, uzun yıllar nasıl olmuş da cumhuriyetsiz yaşamış olduğumuza şaşırmaktadır. “Cumhuriyet rejimi, insanlığını duyan, şahsiyet sahibi bir ferdin ruhi, hissi, maddi ihtiyaçlarına o kadar uygun, o kadar tabii bir idare şeklidir ki bir kere ona kavuşan bir milletin artık başka bir siyasi şekle kolay kolay tahammül edebilmesinin imkanı yoktur.” Hüseyin Cahit, “Türk Cümhuriyetinin Onuncu Yıldönümü” - Sayı 1, (29.10.1933)
Türk Devriminin niteliği ve onu başka devrimlerden ayıran özellikleri 1930'lu yılların ilk yarısının çekici tartışma konularından biriydi. Akşin'in de belirttiği gibi, Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) denemesinin 1930 yılında başarısız olmasından sonra, demokrasi, demokrasilerin bunalımı, diktatörlük, ulusçuluk ve ırkçılık gibi siyasal konular ve devletçilik ve kapitalizm gibi iktisadi konular da derginin çözümlemeleri arasında yer almıştır. Derginin içerdiği makaleler, yalnızca siyasal ve iktisadi konulu makaleler değildir.
Bir basın organı incelemesi olmasının yanı sıra, bu çalışma, bir yönüyle de tarih çalışmasıdır. Tarih çalışmalarının ayrılmaz parçası ise dönemlendirmedir. Dönemlendirme mantığının arkasında, Alpkaya'nın da belirttiği gibi, her zaman bir kuramsal yaklaşım vardır ve bu kuramsal yaklaşıma bağlı olarak tarihçi “sürekliliğe” ya da “kırılma noktalarına” vurgu yapan bir dönemlendirmeyi seçer.
Bu çalışmada, kırılma noktalarına vurgu yapan ve arka planında “devrim” kavramı bulunan yaklaşım seçilmiştir.
