^{#smrgKİTABEVİ} Foça Tarihi = The History of Phokaia -

Marmaray ve Metro Projeleri kapsamında Yenikapı'da sürdürülen kurtarma kazıları, Theodosius Limanının ve eşine az rastlanır türden arkeolojik kalıntıların ortaya çıkmasını sağlamıştır. İstanbul'un tarihini 8000 yıl geriye götüren yeni bulgular arasında 5.-11. yüzyıllara tarihlenen toplam 37 batık, ender rastlanılan bir buluntu topluluğu olmuştur. Kitap kapsamında; İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü tarafından gün ışığına çıkarılarak, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sualtı Kültür Kalıntılarını Koruma Anabilim Dalı tarafından çalışılan 27 geminin inşasında kullanılan ahşapların cins-tür teşhisleri ele alınmıştır. 3 binin üzerinde örneğin incelendiği analizler İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Botaniği Anabilim Dalı'nda Prof. Dr. Ünal Akkemik tarafından gerçekleştirilmiştir. Tamamı Bizans Dönemine ait olan bu gemilerden 5.-7. yüzyıllara ait olanlar genellikle servi, çam gibi iğne yapraklı ağaçlarla inşa edilirken, 9.-11. yüzyıllara ait olanlar tümüyle meşe, kestane gibi geniş yapraklı ağaçlardan yapılmıştır. 7.-9. yüzyıllarda ise her iki gruptan ağaçlar kullanılmıştır. Ahşap teşhis bulguları genel olarak 5. yüzyıldan 11. yüzyıla doğru, gemi inşasında, iğne yapraklı ağaçlardan geniş yapraklı ağaçlara doğru belirgin bir değişimin olduğunu ortaya koymuştur. Uzun bir zaman aralığına tarihlenen 27 batığın incelenmesi, Bizans Dönemi gemi yapım tekniklerine ışık tutarken, diğer yandan ahşap kullanımındaki değişimleri ortaya çıkartan kıymetli bir veri tabanı oluşturmuştur. (Zeynep Kızıltan - İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü)

İçindekiler:

Sunuş
Önsöz

I. Giriş
II. Ahşapların Cins/Tür Tespit Yöntemleri
1. Örneklerin Alınması

2. Gemi Parçaları ve Kodları 3. Kesitlerin Alınması
4. Cins/Tür Teşhislerinin Yapılması

III. Gemilerin Ahşapları
1. Yenikapı 3 (YK3)
2. Yenikapı 6 (YK6)
3. Yenikapı 7 (YK7)
4. Yenikapı 8 (YK8)
5. Yenikapı 9 (YK9)
6. Yenikapı 10 (YK10)
7. Yenikapı 12 (YK12)
8. Yenikapı 13 (YK13)
9. Yenikapı 15 (YK15)
10. Yenikapı 16 (YK16)
11. Yenikapı 17 (YK17)
12. Yenikapı 18 (YK18)
13. Yenikapı 19 (YK19)
14. Yenikapı 20 (YK20)
15. Yenikapı 21 (YK21)
16. Yenikapı 22 (YK22)
17. Yenikapı 25 (YK25)
18. Yenikapı 26 (YK26)
19. Yenikapı 27 (YK27)
20. Yenikapı 28 (YK28)
21. Yenikapı 29 (YK29)
22. Yenikapı 30 (YK30)
23. Yenikapı 31 (YK31)
24. Yenikapı 32 (YK32)
25. Yenikapı 34 (YK34)

26. Yenikapı 35 (YK35)
27. Yenikapı 36 (YK36)
28. Teşhislerin Değerlendirilmesi

IV. Gemilerde Kullanılan Ahşapların Özellikleri
1. İğne Yapraklı Ağaçlar (Gymnospermler)
1.1. Abies L. (Göknar)
1.2. Cedrus Trew. (Sedir)
1.3. Cupressus sempervirens L. (Akdeniz servisi)
1.4. Pinus L. (Çam)
2. Geniş Yapraklı Ağaçlar (Angiospermler)
2.1. Carpinus betulus L. (Gürgen)
2.2. Castanea sativa Mill. (Anadolu kestanesi)
2.3. Fagus L. (Kayın)
2.4. Fraxinus L. (Dişbudak)
2.5. Juglans regia L. (Ceviz)
2.6. Phillyrea latifolia (Akçakesme)
2.7. Platanus orientalis L. (Doğu çınarı)
2.8. Populus L. (Kavak)
2.9. Quercus L. (Meşe)
2.10. Spartium junceum L. (Katırtırnağı)
2.11. Ulmus L. (Karaağaç)

V. Ahşap Kullanımında Dönemsel Değişimler
1. Gemi Kısımlarının Dönemlere Göre Değerlendirilmesi
1.1. Kaplama
1.2. Farş
1.3. Omurga
1.4. Eğri Sistemi
1.5. Ahşap Çivi
2. Kullanılan Ahşap Malzemenin Dayanıklılığı Açısından Karşılaştırması

VI. Gemilerin Olası Yapım Yerleri

VII. Onarım İzleri ve Değerlendirilmesi

Kaynakça
Dizin
Latince Dizin