^{#smrgKİTABEVİ} Gürcistan Tarihi : Eski Çağlardan 1212 Yılına Kadar - 2003

İÇİNDEKİLER
ESKİ ÇAĞLARDAN 1212 YILINA KADAR
SUNUŞ (Yayına Hazırlayanın Notu) XI
BROSSET'İN KISA HAYAT HİKÂYESİ XIII
HRAND D. ANDREASYAN'IN KISA HAYAT HİKÂYESİ XV
BROSSET'İN ÖNSÖZÜ XIX
I
ESKİ ÇAĞLAR DEVRİ
GÜRCİSTAN TARİHİ 1
HAZARLARIN AKINLARI 9
MAKEDONYALI İSKENDER'İN GÜRCİSTAN'A GİRMESİ 16
1. İlk Kartli Kralı (M.Ö. 302-307, 65 Yıl) Kartoslu Parnavaz'ın hayatı 20
2. İkinci Kartloslular Kıralı, Parnavaz'ın oğlu Saurmag (M.Ö. 237-162; 75 sene) 27
3. Üçüncü kıral Saurmag'ın damadı Nemrûdlu Mirvan I (M.Ö. 162-112; 50 yıl) 28
4. Dördüncü kıral Nemrudlu Mirvan I'in oğlu Farnajom (M.Ö. 112-93; 19 yıl) 30
5. Beşinci kıral Arşak I, Arsasid, Arşak'ın oğlu (M.Ö. 93-81; 12 yıl) 31
6. Altıncı kıral - Artag Arsasid, Arşak'ın oğlu (M.Ö. 81-66; 15 sene) 31
7. Yedinci kıral Bartom I, Arsasid, Artag' ın oğlu (M.Ö. 66-33; 33 yıl) 32
8. Sekizinci kıral Mirvan II Nemrûdlu, Faranjom'un oğlu (M.Ö. 93-23 veya daha doğru olarak, M.Ö. 33-22; 10 sene) 33
9. Dokuzuncu kıral Arşak II Nemrûdlu, Mirvan II'nin oğlu (M.Ö. 23-3; 20 sene) 33
10. Onuncu kıral Aderk, Kartloslu, Kartam'ın oğlu (M.Ö. 2 -M.S. 55; 57 sene) 34
11. Onbirinci hâkimiyet Farsman I ve Kaos, Kartloslular, Kartam'ın ve Bartom II'nin oğulları (M.S. 55-72; 17 yıl) 44
12. Onikinci hâkimiyet Farsman I ve Kaos, Kartloslular, Kartam'ın ve Bartom II'nin oğulları (M.S. 72-87; 15 yıl) 44
13. Onuçüncü hakimiyet Azork ve Armazel, Kartloslular, Farsman I'in ve Kaos'un oğulları (M.S. 87-103; 16 yıl) 45
14. Ondördüncü hâkimiyet Amzasp I ve Derok Kartloslular, Azork ve Armazel'in oğulları (M.S. 103-113; 10 yıl) 50
15. Onbeşinci hâkimiyet iyi lâkabı ile anılıp Kuel denilen Farsam II ve Mirdat I, Kartloslular, Amzasp I ve Derok'un oğulları (M.S. 113-129; 16 yıl) 50
16. Onaltıncı kıral Adam Kartloslu, Farsman II'nin oğlu (M.S. 129-132; 3 yıl) Annesi de (M.S. 132-146; 14 yıl) 52
17. Onyedinci kıral Farsman III. Kartloslu, Adam'ın oglu (M. S. 146-182; 4 yıl) 52
18. Onsekizinci kıral Amzasp II, Kartloslu, Farsman III'ün oğlu (M.S. 182-186; 4 yıl) 53
19. Ondokuzuncu kıral Rev. Arsasid Ermenistan kıralının oğlu ve Amzasp'ın kız kardeşinin oğlu (M.S. 186-213; 27 yıl) 55
20. Yirminci Kıral Vaçe, Arsasid, Rev' in oğlu (M.S. 213-231; 18 yıl) 55
21. Yirmibirinci kıral Bakur I, Arsasid, Vaçe'nin oğlu (M.S. 231-246; 15 yıl) 55
22. Yirmiikinci kıral - Mirdat II, Arsasid Bakur I'in oğlu (M.S. 246-262; 14 yıl) 55
23. Yirmiüçüncü kıral Asfagur, Arsasid, Mirdat II'nin oğlu (M.S. 262-265; 3 yıl) 55
İRANLILARIN GÜRCİSTAN'A GİRMELERİ VE MİRAN'IN CÜLUSU 58
24. Yirmidördüncü kıral İran kıralının oğlu Husrevli Mirian (M.S. 265-342; 77 sene) ) 61
1. 61
2. Kıral Mirian'ın ve bütün Gürcistan'ın, annemiz ve havarimiz olan Azize Nino tarafından hıristiyanlığı kabul etmesi 67
3. Aziz Nino'nun müridi olan rahip Abiatar'ın sözleri 80
4. Aynı rahip Abiatar'ın Hazret-i İsa'nın entarisine dâir ikinci nutku 81
5. Azize Nino'nun müridi olan ve Kıral Mirian'ın hıristiyanlığı kabul ederek Azize'ye tâbi oluşunu, haçın diktirilişini, kiliselerin inşa edilişini ve bu vesile ile vuku bulan mucizeleri gözleriyle görmüş ve yazmış olan Sidonia'nın hikâyesi 87
6. Kiliselerin inşasına dâir aynı Sidonia'nın hikâyesi 90
7. Mukaddes Haç'ın Dikilmesi 96
8. Nino'ya Gürcistan kıralına ve bütün Gürcü milletine hitaben Roma patriği ve Branc kıralı tarafından yazılan mektup 100
25'inci kıral Bakar I - Husrevli Mirian'ın oğlu (M.S. 342-364; 22 yıl) 106
26'ncı kıral Mirdat III, Husrevli, Bakar I'ın oğlu (M.S. 364-379; 15 yıl) 107
27'nci kıral Varaz - Bakar (veya Bakar II), Husrevli, Mirdat III'ün oğlu (379-393; 14 yıl) 108
28'inci kıral Trdat, Husrevli, Varaz - Bakar'ın kayınpederi (393-405; 12 yıl) 115
29'uncu kıral Farsman IV Husrevli, Varaz - Bakar'ın oğlu (405-408; 3 yıl) 115
30'uncu kıral Mirdat IV, Husrevli, Farsman'ın kardeşi (408-410; 2 yıl) 115
31'inci Kıral Arçil I, Husrevli, Mirdat IV'ün oğlu (410-434) 116
32'nci kıral Mirdat V, Husrevli, Arçil'in oğlu (434-446; 12 yıl) 119
33'üncü kıral Vahtang I (Gergaslan), Husrevli, Mirdat V'in oğlu (446-499; 53 yıl) 120
1. 120
2. Oset'e karşı sefer hazırlıkları 123
3. Vahtang ve Tarhan dövüşü 127
4. Burada, Vahtang ile kendisi tarafından öldürülen Osset Bakatar'ın dövüşü hikâye edilir 127
5. Vahtang'ın Bizans ülkesine seferi 132
6. Vahtang ve Bizans generali Palekartos'un çarpışması General'in, kıral tarafından öldürülmesi 141
7. İranlıların Vahtang Gorgasal ile harp etmek üzere Gürcistan'a gelmesi; Vahtang'ın onları mağlup etmesi 146
8. Kıral Vahtang -Gorgasal'ın, Hintliler, Sindliler, Abaşlar ve Cürcanlılara karşı İran kıralına yardım etmesi ve bütün bu milletlere galip gelmesi 151
9. Kıral Gorgasal'ın Hindistan'a girmesi ve bu memleketi zapt etmesi 152
10. Kıral Vahtang' ın Sind'e girmesi ve orada zafer kazanması 153
MESEL (Parabole)

11. İran kıralı ve Vahtang - Gorgasal'ın Abazlar memleketini ele geçirmesi 157
12. İranlılar'ın, Vahtang Gorgasal'a karşı harp etmek üzere Gürcistan'a girmesi Vahtang'ın İran kıralının oğlu Bartam'ı öldürmesi 164
34'üncü kıral, Daçi, Vahtang'ın oğlu, Husrevli (499-514; 14 yıl) 167
35'inci kıral, Husrevli Bakur II, Daçi'nin oğlu (514-528; 14 yıl) 167
36'ncı kıral, Husrevli Farsman V, Bakur II'nin oğlu (528-542; 14 yıl) 168
37'nci kıral, Husrevli Farsman VI, Farsman V'in kardeşi (542-557; 15 yıl) 168
38'inci kıral Bakur III, Farsman VI'ın oğlu, Husrevli (557-570; 13 yıl) 179
II
ARAP HÂKİMİYETİ DEVRİ (575-1015)
BEŞİNCİ SÜLÂLE
BAGRATLILAR
İLK VEYA ASIL BAGRATLILAR
Gürcistan eristavlarının 40'ıncı mtavarı Bagratlı Stefanos I. Kuropalates Guaram'ın Oğlu (600-619; 19 yıl) 189
41'inci Mtavar Adarnase I., Husrevî, Bakur III'un oğlu (619-639; 20 yıl) 193
42'nci mtavar Stefanos (Stephanos) II, Adarnase I'in oğlu, Husrevî (639-663; 24 yıl) 197
43'üncü saltanat, Mir ve Arçil II, Mtvar Stefanos II'nin oğullan, Husrevî (663-668; 5 yıl) 202
44'üncü kıral, Arçil II- Stefanos II'un oğlu ve Mir'in kardeşi Husrevî (668-718; 50 yıl) 211
Aziz ve Şanlı Gürcistan kıralı Arçil'in Şehadeti 216
45'inci saltanat, İoane ve kardeşi Cevanşir, Gürcistan mtavarları aziz martir Arçil'in oğulları, Husrevî (İoane 68 ve kardeşi 69 yıl olmak üzere, 718-786, 7) 219
46'ncı Gürcistan kuropalatesi Aşot, Adarnase'nin, Bagratlı (787-826; 39 yıl) 223
47'nci kuropalates, Bagrat I, Kuropalates Aşot'un oğlu ve Adarnase ve Guaram'ın kardeşi, Bagratlı (826-876; 50 yıl) 228
48'inci kuropalates - kıral, David I, Bagrat'ın oğlu, Bagratlı (876-881; 5 yıl) 233
49'uncu kıral, Adarnase II, Kuropalates kıral David'in oğlu, Bagratlı, (881-923; 42 yıl) 235
50'inci Sumbat, kıral-kuropalates, David'in kardeşi olup, 958'de ölen Adarnase II'nin oğlu. Bu Subat'ın da tarihte ancak adı geçer 242
51'inci Ahmak-Bagrat veya David. Halis Bagratlı sülâlesi kırallarının sonuncusu olan bu zat, 994 senesinde ölmüştür 242
İLÂVE I

49'uncu hâkimiyete ait 244
T yazmasına göre, birbirine takip eden Bagratlı hanedanı prensleri 244
İLÂVE II

50'nci kral, Sumbat 247
51'nci kral, Giorgi'nin oğlu Konstantine, Bagratlı 248
52'nci kral, Bagrat veya Ahmak-David 249
50'nci mükerrer Kartli kıralı Konstantine I, Aphazlar kıralı Giorgi II'nin oğlu (923-926; 3 yıl) 250
52'nci kıral, Bagrat III, kırallar kıralı Gurgen'in oğlu Bagratlı (980-1014; 34 yıl) Keza 52'nci kıral, kırallar kıralı Gurgen, Ahmak denilen (Kartlili) Bagrat II'ın oğlu; Bagratlı (980-1008; 28 yıl) 257
53'üncü kıral, Giorgi I, Bagrat III'ün oğlu, Aphaz ve kırallar kıralı, Bagratlı (1014-1027; 13 yıl) 267 267
54'üncü kıral, Bagrat IV, Georgi I'in oğlu, Kartili ve Aphazlar kıralı, Bagratlı (1027-1072; 45 yıl) 273
N.A. GİORGİ - MTATSMİDEL'İN HAYAT HİKÂYESİ 296
55'inci kıral, Giorgi II, Kartli ve Abhazya kıralı Bagrat IV'ın oğlu, Bagratlı (1072-1089; 17 yıl) 302
56. Giorgi II'nin oğlu, Peygamber Davud'un 78'inci neslinden inmiş ve Ağmaşenebeli, yani Bani veya Islahatcı lâkabını taşıyan kırallar kıralı, David'in hayatı. O, Kartli ve Abhazya'nın 56'ncı kıralı olmuştur (1089-1125; 36 yıl) 306
III. Cilt-B
SELÇUKLULAR DEVRİ (1125-1212)

57. 47'nci Gürcistan kıralı David II'in oğlu Bagratlı Dimitri I'nin hayat hikâyesi (1125-1154, 5; 28 veya 29 yıl) 339
58'inci kıral David III, Kıral Dimitri I'nin oğlu, Bagratlı (1154'de 6 aylık saltanat) 341
59'uncu kıral Giorgi III, Kıral Dimitri I'nin oğlu ve David III'in kardeşi, Bagratlı (1156-1184; 28 yıl) 342
60'ıncı kıral, Tamara, Giorgi III'nin kızı, Bagratlı, Allah'ın iradesiyle 6686 dünya, 1156 Milâdî tarihinde tahta çıkmış 63'üncü hükümdar (1184-1211 veya 12; 27 yıl) 360
Kendi tarihini işte hikâye etmeye başlıyorum: 360
I. 360
II. Tamara'nın ilk kocası 366
III. Tamara'nın ikinci kocası 374
61'nci kıral, afsar dilinde "dünyayı aydınlatan" manasında olan Laşa lâkabını taşıyan Giorgi IV; kırallar kıralı Tamara'nın oğlu, Bagratlı ( 1212-1223; 10 veya 11 yıl) 426
İlave Notlar için Faydalanılan Eserler Bibliyografyası ve Kısaltmalar 431
DİZİN 435
HARİTA 473