^{#smrgKİTABEVİ} Haksız Tahrik: Bir Erkeklik Hakkı - 2024

“Haksız tahrik indirimi, isyankâr itaatsizleri öldüren erkeklere ‘erkeklik indirimi' uygulayarak kadına şiddeti yasal şiddet şeklinde meşrulaştırma aracıdır. Eril tahakkümün hukuk kültüründeki kalesidir.”

Haksız tahrik indirimi, Ceza Kanunu'nun ilgili maddesinde cinsiyete dair herhangi bir ifade bulunmasa da, asıl olarak kadın cinayetinin cezasının indirilmesi anlamına geliyor. Bu indirim, cezasızlık sorununun bir parçası olduğu kadar, hukuk düzeni ile ataerkil düzen arasındaki “fikir birliği”ne de işaret ediyor. Feminist hareketin “erkeklik indirimi” demesi, boşuna değil! Erkeklerin hangi “haksız” fiiller karşısında tahrik olabilecekleri konusundaki fikir birliğini, verilen haksız tahrik indirimlerinde izleyebiliyoruz: “Cilveli cilveli” saat sormak, beyaz tayt giymek, erkekliğine laf etmek, doğum kontrol hapı kullanmak, eşinin ikram ettiği portakal suyunu içmemek…

Haksız Tahrik'te Eylem Ümit Atılgan, sayısız mahkeme tutanağı, karar metni ve gazete haberini inceleyerek, buradan çıkan bulguları derinlikli bir okumaya tâbi tutuyor. Feminist bir hukuk akademisyeni olarak, “haksız tahrik” düzenlemesinin lafzını ve uygulanmasını hukuk sosyolojisinin ve felsefesinin ışığında yorumluyor.
***
YAZAR Eylem Ümit Atılgan Gaziantep doğumlu yazar, 1997 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde lisans eğitimini tamamladı. 2000-2017 yılları arasında Ankara Üniversitesi Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Anabilim Dalı'nda görev yapan Atılgan, “Aristoteles'in Devlet Kuramı ve Modern Kuramlara Katkısı” başlıklı teziyle yüksek lisansı, “Kentte Suça Karışmış Çocuklarda Toplumsal Ortam ve Ceza Ehliyeti Araştırmaları” başlıklı teziyle doktorayı tamamladı. “Türkiye'deki İç Hukuk Kültürü Üzerine Sosyo-Hukuki Bir Araştırma, Haksız Tahrik Kararlarında Eril Tahakküm Kodları” başlıklı doçentlik teziyle 2015 yılında doçentlik unvanını aldı. Mekândan İmkâna Çocuk Suçluluğunun Habitusu Ceza Ehliyeti İlişkisi, Mithat Sancar ile birlikte kaleme aldığı Adalet Biraz Es Geçiliyor, Yargıda Algı ve Zihniyet Kalıpları; Türkiye'deki İç Hukuk Kültürü Üzerine Sosyo-Hukuki Bir Araştırma, Haksız Tahrik Kararlarında Eril Tahakküm Kodları başlıklı kitapları mevcut. Yakın Doğu ve Girne üniversitelerinde öğretim üyesi olan Atılgan, Hukuk Sosyolojisi, Hukuk Felsefesi, Yargı Sosyolojisi, Hukukta Ampirik Çalışmalar, Hukuk ve Toplum, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Hukuk gibi dersleri ve hukuk kliniklerini yürütmekte. Kıbrıs'taki gece kulüplerinde konsomatris olarak çalışan kadınlarla, İtalya'daki feminist hak savunucularıyla, Türkiye'deki feminist avukatlarla yapılmış saha araştırmaları bulunan Atılgan evli ve Maya'nın annesi.