#smrgDERGİ Hece Aylık Edebiyat Dergisi: Türk Edebiyatında Polemikler Özel Sayısı; Özel Sayı 36 - Sayı: 258, 259, 260 Yıl: 22 Haziran, Temmuz, Ağustos
Türk edebiyatı her zaman tartışmalarla gelişmiştir. Bu tartışmaları tek çatı altında toplama fikri elbette çok cazipti ancak ne kadar zor olduğunu da bu çalışma sayesinde anladık. Bu sayıda bir kez daha tanık olduğumuz gibi edebiyat tarihinin seyri şairler tarafından belirleniyor. Türk edebiyatında eleştiri ve teori de kalem kavgalarıyla biçimlenmiş. Şiirden sonra gelen tür ise romandır. Bu sayıda bir kısmını mercek altına aldığımız roman tartışmaları, roman eleştirisinin de geliştirilmesi gerektiğine dair bir işarettir. Öykü türü ise ne yazık ki, çok seyrek ve dar alanda polemik üretmiş.
Belki ileride türlere özel çalışmalar da yapılacaktır. Gönül ister ki elinizde tuttuğunuz bu sayı bu türden çalışmalara ışık tutsun, esin versin. Sayının amaçlarından biri buysa diğeri genç edebiyatçıya ve akademi dışındaki ilgiliye geçmişte edebiyatın dergilerdeki canlılığını hatırlatmaktır. Türk Edebiyatında Polemikler sayısı Hece'nin önceki 35 özel sayısı gibi eksilmeyen bir özenle hazırlandı.
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ 7
I. BÖLÜM:
KAVRAMSAL ÇERÇEVE
Rasim Özdenören/Polemik Üzerine 11
Turan Karataş/Fikirlerin Çarpışması Yahut Kalem Kavgası 17
Şaban Sağlık/İnsanın İçine Kaçan Şeytan'ın Şeytan'ın İçine Kaçan İnsanla Savaşı:
Polemik 23
Umay Türkeş-Günay/Polemiklere Eleştirel Bir Bakış 29
Burak Çavuş/Sosyolojik Bir Hareket Tarzı: Edebî Kavga Yoluyla Kimlik İnşası 33
II. BÖLÜM:
EDEBİYAT-SİYASET ARA KESİTİNDE DİL VE KÜLTÜREL DÖNÜŞÜM
A. TANZİMAT'TAN CUMHURİYET'E KALEM KAVGALARI
Mehmet Doruk Kandemir/Edebiyatımızda İlk Kalem Münakaşası:
Mes'ele-i Mebhûsetün Anhâ 39
Yaşar Can /Münazaradan Münakaşaya Uzanan Bir Polemik:
Hayaliyyun Hakikiyyun 44
Senem Gezeroğlu /Recaizade Mahmut Ekrem ve Muallim Naci Etrafında Oluşan
Zemzeme-Demdeme Abes-Muktebes Tartışmaları 51
Mustafa Uçurum/Mektuplar Arasında Muallim Naci ve Beşir Fuad 55
Hünkâr Karaca/Hayaliyyun ve Hakikiyyun Cephelerinde Menemenlizade
Mehmed Tahir ve Beşir Fuad 59
Semih Diri /Türk Edebiyatında "Dekadanlar" Tartışması 68
Yasemin Mumcu/Çocuk Bahçesi Etrafında Rıza Tevfik [Bölükbaşı]- Ömer Naci
Tartışması 85
Özge Şahin/Eleştiri "Gürültüsü" Hüseyin Cahit Yalçın ve Kavgalarım 109
Abide Doğan /Hüseyin Cahit'in Fikir Hareketleri Dergisindeki Polemikleri 121
Halil İlteriş Kutlu /Süleyman Nazif'in Entelektüel Siciline Dair 127
M. Yücel Öztürk /Süleyman Nazif'in Hadisat Gazetesindeki Kalem Kavgaları 139
Serhat Demirel/Genç Kalemler Etrafında Süren Dil ve Edebiyat Tartışmaları 146
Mehmet Sümer/Ömer Seyfeddin'in Polemikleri 153
Emin Gürdamur /Klasiklerin Tercümesi Üzerine İlk Tartışmalar 168
Hilâl Akman /Servet-i Fünun Döneminde Klasikler Tartışması (1897) 181
Canan Sevinç/Polemik Doğuran Bir Polemik: Tevfik Fikret-Mehmed Âkif
Polemiğinden Rıza Tevfik-Babanzâde Ahmet Naim Polemiğine 189
EDEBİYAT-SİYASET ARA KESİTİNDE DİL VE KÜLTÜREL DÖNÜŞÜM
B. CUMHURİYET DÖNEMİ KALEM KAVGALARI
Yusuf Turan Günaydın /Ölümünden Birkaç Ay Sonra Âkif Tartışılıyor 203
Mücahit Gündoğdu /Refik Halit ve Ali Kemal ile Kuvayımilliyecilerin Kavgaları 207
İbrahim Halil Aslantürk /Polemiğin Gölgesinde, Kanıtın Berisinde
Bir Tarih Kongresi 214
Ali Sali/"Lisân Dilenciliği"nden "Cumurluk Başkanlığı"na Türkçe Tartışmaları 221
Mehmet Aycı/"Gül Dikensiz Bitmez İmiş" 255
Gülhan Tuba Çelik /Yan Yana Akan Ters Sular:
Peyami Safa-Nâzım Hikmet Kavgası 258
Şükriye Demir /Bir "Baba" Polemiği: Peyami-Halit Ziya 267
Sema Bayar /Poetikadan Politikaya Nâzım Hikmet'in Yakup Kadri
ile Kalem Kavgası 273
Selma Günaydın /Necip Hikmet Nâzım Fazıl: Karşıt İki Ruhun
Birbirini Besleyen Polemiği 285
Arif Ay/Polemik Bağlamında "Edebiyat Mahkemeleri" 291
Ramazan Kaplan /Necip Fazıl-Bediî Faik "Kırmızı" Polemiği 298
Atakan Yavuz /Tek Taraflı Bir Kalem Münakaşası/Asaf Hâlet Çelebi - Necip Fazıl 306
D. Mehmet Doğan /Aksiyon-Hareket Polemiği, Yahut
Necip Fâzıl'la Nureddin Topçu 313
Hayrettin Durmuş /Peyami Safa-Aziz Nesin Kavgası 320
Hale Sert/Bay Nurullah Ataç'ın Çatmaları 326
Âtıf Bedir/Rasim Özdenören-İsmet Özel: Edebiyatta Evrensellik
ve Yerellik Üzerine Bir Tartışma 333
Özgür Gedikli /Cevapsız Kalan Bir Polemik Yazısı: Ücük Devrimi Üzerine 339
İbrahim Demirci/Nuri Pakdil - Ne Polemik Ne Tartışma, Konuşma 343
Âtıf Bedir/Halkın Dostları Dergisi Çıkış Bildirisi Üzerinden
İsmet Özel-Ahmed Arif Polemiği 374
Metin Acıpayam/Lütfi Bergen-İsmet Özel-Hilmi Yavuz
Arasında Bir Medeniyet Tartışması 379
Hünkâr Karaca/Arif Ay'ın Edebî Polemikleri/ Eleştirileri ve
İdeolojinin Kıskacındaki "Şiir" 390
Fikri Aydemir/Muhafazakâr Sanat Tartışması 400
Mehmet Kahraman/Hiç Bitmeyen Tartışma: Edebiyat Ödülleri 408
Selmani Karadoğan/Tenkit Sahasında Bir Zaptiye: Polemik 415
III. BÖLÜM:
ŞİİR EKSENİNDE KALEM KAVGALARI
Dursun Ali Tökel/Divan Edebiyatında Polemik 437
Şevkiye Kazan Nas/XVI. Yüzyıl Tezkirelerinin Işığında Şairler Arasında
Polemik ya da Söz Dalaşı 451
Şahin Köktürk /Halk Edebiyatının Polemik Neresinde? 480
Yâsemin Akkuş Yavuz/Cesârî'nin Meydan Kavgası 488
Mehmet Kahraman/Yunus Etrafında Bir Polemik: Burhan Toprak ve
Abdülbaki Gölpınarlı 494
Sema Noyan /Ziya Paşa ve Namık Kemal'in Dil ve
Edebiyat Görüşleri Çerçevesinde Yaşanan Polemikler 500
Orhan Güdek/"Dostluğumuzun Cinsi Onların Anlayacağı Neviden Değildir"
Ahmet Haşim ve Yahya Kemal Dargınlığı Üzerine 519
Nedim Uzsoy /Cumhuriyet Döneminin ilk Modernist Çıkışı "Putları Yıkıyoruz" 527
Mehmet Can Doğan/Ahmet Haşim ile Yakup Kadri'nin Nâzım Hikmet'i 537
Hürdünya Şahan/Cumhuriyet Dönemi'nin İlk Karşı Çıkışı:
Yedi Meşaleciler Etrafında Gelişen Tartışmalar 544
Yalçın Armağan/Başlamadan Biten İmge Kavgası 552
Zeynep Arkan/Attilâ İlhan'ın İkinci Yeni ile Savaşı 562
Şule Erge/Attilâ İlhan'ın Garip Şiirine Karşı Yürüttüğü Mücadele 568
Şeyma Kitapçı /Mavi'nin Gizli Çekmecesi: Ahmet Oktay'ın Polemikleri 576
Aziz Kağan Güneş/Perçemli Sokak'a Dair Tartışmalar 586
Halil Ünal /İkinci Yeni Şiirinin Yol Açtığı Tartışmalar 588
Seda Öztürk/Muzaffer Erdost ve Fikret Şahoğlu Çatışması 604
Osman Özbahçe/Büyük Tartışma 608
Mine Nihan Doğan/Üzerine Bahis Oynanan Bir Şair: Turgut Uyar 636
Ertan Örgen/Turgut Uyar'ın Divan'ı Etrafında Tartışmalar 643
Kadir Korkut /Yerçekimli Polemik 649
Meral Yüksel/Tartışma Yazıları Odağında Çağının Eleştirisi 656
Ahmet Menteş /Roni Margulies - Haydar Ergülen 665
Ali K. Metin /Eleştiride Kişilik ve Ahlak Temelli Bir Polemiğe Dair 672
Hasan Bozdaş /80 Şiirinin Tasfiyesi Polemiği 675
Mehmet Solak /Yücel Kayıran'ın "Parçalı Ham." Eleştirisi
Yahut Mecrasını Yitiren Bir Tartışma 686
Mert Özden/Mehmet Aycı Polemikleri 699
Bâki Ayhan T./"Soylu Yenilikçi Şiir" Tartışmaları 706
Yunus Emre Altuntaş/Modern Zaman Kavgaları
(2000 Sonrası Elektronik Ortamdaki Tartışmalar) 723
IV. BÖLÜM:
ROMAN EKSENİNDE KALEM KAVGALARI
Uğur Yıkan/Cadı Aslında Kimi Çarpıyor? 737
Mehmet Narlı /Orhan Kemal ve Tarık Buğra Arasında
"Romanda Şive" Tartışmaları 758
Kâmil Büyüker/Romanda Konu, Mesajın Belirleyicisi midir ya da
Küçük Ağa'nın İslamcılığı 762
Bedia Koçakoğlu/İçimizdeki Şeytan'a Doğru Yürümek:
Beş Adımda Ali-Atsız Davası 767
Hatice Bildirici/Tutunamayanlar Polemiği 789
Macit Balık - Seyit Battal Uğurlu/Bir Sahtekârlık Suçlaması:
Bir Düğün Gecesi Huxley'den Aşırma mı? 802
İrfan Çevik /Benzer Romanlar Benzemez İhtiraslar 829
Ülkü Eliuz/Yaratıcı Yıkıcılığa Eleştiri: Dücane Cündioğlu'nun
Aşk Romanı Değerlendirmeleri 839
Kaan Eminoğlu /İdeolojik Motivasyonlu Bir Kara Kitap Okuması:
"Görünmez Adam", Orhan Pamuk'a Karşı 846
BİBLİYOGRAFYA
Yusuf Turan Günaydın/Türk Edebiyatında Polemik Bibliyografyası 857
DİZİN 877
Türk edebiyatı her zaman tartışmalarla gelişmiştir. Bu tartışmaları tek çatı altında toplama fikri elbette çok cazipti ancak ne kadar zor olduğunu da bu çalışma sayesinde anladık. Bu sayıda bir kez daha tanık olduğumuz gibi edebiyat tarihinin seyri şairler tarafından belirleniyor. Türk edebiyatında eleştiri ve teori de kalem kavgalarıyla biçimlenmiş. Şiirden sonra gelen tür ise romandır. Bu sayıda bir kısmını mercek altına aldığımız roman tartışmaları, roman eleştirisinin de geliştirilmesi gerektiğine dair bir işarettir. Öykü türü ise ne yazık ki, çok seyrek ve dar alanda polemik üretmiş.
Belki ileride türlere özel çalışmalar da yapılacaktır. Gönül ister ki elinizde tuttuğunuz bu sayı bu türden çalışmalara ışık tutsun, esin versin. Sayının amaçlarından biri buysa diğeri genç edebiyatçıya ve akademi dışındaki ilgiliye geçmişte edebiyatın dergilerdeki canlılığını hatırlatmaktır. Türk Edebiyatında Polemikler sayısı Hece'nin önceki 35 özel sayısı gibi eksilmeyen bir özenle hazırlandı.
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ 7
I. BÖLÜM:
KAVRAMSAL ÇERÇEVE
Rasim Özdenören/Polemik Üzerine 11
Turan Karataş/Fikirlerin Çarpışması Yahut Kalem Kavgası 17
Şaban Sağlık/İnsanın İçine Kaçan Şeytan'ın Şeytan'ın İçine Kaçan İnsanla Savaşı:
Polemik 23
Umay Türkeş-Günay/Polemiklere Eleştirel Bir Bakış 29
Burak Çavuş/Sosyolojik Bir Hareket Tarzı: Edebî Kavga Yoluyla Kimlik İnşası 33
II. BÖLÜM:
EDEBİYAT-SİYASET ARA KESİTİNDE DİL VE KÜLTÜREL DÖNÜŞÜM
A. TANZİMAT'TAN CUMHURİYET'E KALEM KAVGALARI
Mehmet Doruk Kandemir/Edebiyatımızda İlk Kalem Münakaşası:
Mes'ele-i Mebhûsetün Anhâ 39
Yaşar Can /Münazaradan Münakaşaya Uzanan Bir Polemik:
Hayaliyyun Hakikiyyun 44
Senem Gezeroğlu /Recaizade Mahmut Ekrem ve Muallim Naci Etrafında Oluşan
Zemzeme-Demdeme Abes-Muktebes Tartışmaları 51
Mustafa Uçurum/Mektuplar Arasında Muallim Naci ve Beşir Fuad 55
Hünkâr Karaca/Hayaliyyun ve Hakikiyyun Cephelerinde Menemenlizade
Mehmed Tahir ve Beşir Fuad 59
Semih Diri /Türk Edebiyatında "Dekadanlar" Tartışması 68
Yasemin Mumcu/Çocuk Bahçesi Etrafında Rıza Tevfik [Bölükbaşı]- Ömer Naci
Tartışması 85
Özge Şahin/Eleştiri "Gürültüsü" Hüseyin Cahit Yalçın ve Kavgalarım 109
Abide Doğan /Hüseyin Cahit'in Fikir Hareketleri Dergisindeki Polemikleri 121
Halil İlteriş Kutlu /Süleyman Nazif'in Entelektüel Siciline Dair 127
M. Yücel Öztürk /Süleyman Nazif'in Hadisat Gazetesindeki Kalem Kavgaları 139
Serhat Demirel/Genç Kalemler Etrafında Süren Dil ve Edebiyat Tartışmaları 146
Mehmet Sümer/Ömer Seyfeddin'in Polemikleri 153
Emin Gürdamur /Klasiklerin Tercümesi Üzerine İlk Tartışmalar 168
Hilâl Akman /Servet-i Fünun Döneminde Klasikler Tartışması (1897) 181
Canan Sevinç/Polemik Doğuran Bir Polemik: Tevfik Fikret-Mehmed Âkif
Polemiğinden Rıza Tevfik-Babanzâde Ahmet Naim Polemiğine 189
EDEBİYAT-SİYASET ARA KESİTİNDE DİL VE KÜLTÜREL DÖNÜŞÜM
B. CUMHURİYET DÖNEMİ KALEM KAVGALARI
Yusuf Turan Günaydın /Ölümünden Birkaç Ay Sonra Âkif Tartışılıyor 203
Mücahit Gündoğdu /Refik Halit ve Ali Kemal ile Kuvayımilliyecilerin Kavgaları 207
İbrahim Halil Aslantürk /Polemiğin Gölgesinde, Kanıtın Berisinde
Bir Tarih Kongresi 214
Ali Sali/"Lisân Dilenciliği"nden "Cumurluk Başkanlığı"na Türkçe Tartışmaları 221
Mehmet Aycı/"Gül Dikensiz Bitmez İmiş" 255
Gülhan Tuba Çelik /Yan Yana Akan Ters Sular:
Peyami Safa-Nâzım Hikmet Kavgası 258
Şükriye Demir /Bir "Baba" Polemiği: Peyami-Halit Ziya 267
Sema Bayar /Poetikadan Politikaya Nâzım Hikmet'in Yakup Kadri
ile Kalem Kavgası 273
Selma Günaydın /Necip Hikmet Nâzım Fazıl: Karşıt İki Ruhun
Birbirini Besleyen Polemiği 285
Arif Ay/Polemik Bağlamında "Edebiyat Mahkemeleri" 291
Ramazan Kaplan /Necip Fazıl-Bediî Faik "Kırmızı" Polemiği 298
Atakan Yavuz /Tek Taraflı Bir Kalem Münakaşası/Asaf Hâlet Çelebi - Necip Fazıl 306
D. Mehmet Doğan /Aksiyon-Hareket Polemiği, Yahut
Necip Fâzıl'la Nureddin Topçu 313
Hayrettin Durmuş /Peyami Safa-Aziz Nesin Kavgası 320
Hale Sert/Bay Nurullah Ataç'ın Çatmaları 326
Âtıf Bedir/Rasim Özdenören-İsmet Özel: Edebiyatta Evrensellik
ve Yerellik Üzerine Bir Tartışma 333
Özgür Gedikli /Cevapsız Kalan Bir Polemik Yazısı: Ücük Devrimi Üzerine 339
İbrahim Demirci/Nuri Pakdil - Ne Polemik Ne Tartışma, Konuşma 343
Âtıf Bedir/Halkın Dostları Dergisi Çıkış Bildirisi Üzerinden
İsmet Özel-Ahmed Arif Polemiği 374
Metin Acıpayam/Lütfi Bergen-İsmet Özel-Hilmi Yavuz
Arasında Bir Medeniyet Tartışması 379
Hünkâr Karaca/Arif Ay'ın Edebî Polemikleri/ Eleştirileri ve
İdeolojinin Kıskacındaki "Şiir" 390
Fikri Aydemir/Muhafazakâr Sanat Tartışması 400
Mehmet Kahraman/Hiç Bitmeyen Tartışma: Edebiyat Ödülleri 408
Selmani Karadoğan/Tenkit Sahasında Bir Zaptiye: Polemik 415
III. BÖLÜM:
ŞİİR EKSENİNDE KALEM KAVGALARI
Dursun Ali Tökel/Divan Edebiyatında Polemik 437
Şevkiye Kazan Nas/XVI. Yüzyıl Tezkirelerinin Işığında Şairler Arasında
Polemik ya da Söz Dalaşı 451
Şahin Köktürk /Halk Edebiyatının Polemik Neresinde? 480
Yâsemin Akkuş Yavuz/Cesârî'nin Meydan Kavgası 488
Mehmet Kahraman/Yunus Etrafında Bir Polemik: Burhan Toprak ve
Abdülbaki Gölpınarlı 494
Sema Noyan /Ziya Paşa ve Namık Kemal'in Dil ve
Edebiyat Görüşleri Çerçevesinde Yaşanan Polemikler 500
Orhan Güdek/"Dostluğumuzun Cinsi Onların Anlayacağı Neviden Değildir"
Ahmet Haşim ve Yahya Kemal Dargınlığı Üzerine 519
Nedim Uzsoy /Cumhuriyet Döneminin ilk Modernist Çıkışı "Putları Yıkıyoruz" 527
Mehmet Can Doğan/Ahmet Haşim ile Yakup Kadri'nin Nâzım Hikmet'i 537
Hürdünya Şahan/Cumhuriyet Dönemi'nin İlk Karşı Çıkışı:
Yedi Meşaleciler Etrafında Gelişen Tartışmalar 544
Yalçın Armağan/Başlamadan Biten İmge Kavgası 552
Zeynep Arkan/Attilâ İlhan'ın İkinci Yeni ile Savaşı 562
Şule Erge/Attilâ İlhan'ın Garip Şiirine Karşı Yürüttüğü Mücadele 568
Şeyma Kitapçı /Mavi'nin Gizli Çekmecesi: Ahmet Oktay'ın Polemikleri 576
Aziz Kağan Güneş/Perçemli Sokak'a Dair Tartışmalar 586
Halil Ünal /İkinci Yeni Şiirinin Yol Açtığı Tartışmalar 588
Seda Öztürk/Muzaffer Erdost ve Fikret Şahoğlu Çatışması 604
Osman Özbahçe/Büyük Tartışma 608
Mine Nihan Doğan/Üzerine Bahis Oynanan Bir Şair: Turgut Uyar 636
Ertan Örgen/Turgut Uyar'ın Divan'ı Etrafında Tartışmalar 643
Kadir Korkut /Yerçekimli Polemik 649
Meral Yüksel/Tartışma Yazıları Odağında Çağının Eleştirisi 656
Ahmet Menteş /Roni Margulies - Haydar Ergülen 665
Ali K. Metin /Eleştiride Kişilik ve Ahlak Temelli Bir Polemiğe Dair 672
Hasan Bozdaş /80 Şiirinin Tasfiyesi Polemiği 675
Mehmet Solak /Yücel Kayıran'ın "Parçalı Ham." Eleştirisi
Yahut Mecrasını Yitiren Bir Tartışma 686
Mert Özden/Mehmet Aycı Polemikleri 699
Bâki Ayhan T./"Soylu Yenilikçi Şiir" Tartışmaları 706
Yunus Emre Altuntaş/Modern Zaman Kavgaları
(2000 Sonrası Elektronik Ortamdaki Tartışmalar) 723
IV. BÖLÜM:
ROMAN EKSENİNDE KALEM KAVGALARI
Uğur Yıkan/Cadı Aslında Kimi Çarpıyor? 737
Mehmet Narlı /Orhan Kemal ve Tarık Buğra Arasında
"Romanda Şive" Tartışmaları 758
Kâmil Büyüker/Romanda Konu, Mesajın Belirleyicisi midir ya da
Küçük Ağa'nın İslamcılığı 762
Bedia Koçakoğlu/İçimizdeki Şeytan'a Doğru Yürümek:
Beş Adımda Ali-Atsız Davası 767
Hatice Bildirici/Tutunamayanlar Polemiği 789
Macit Balık - Seyit Battal Uğurlu/Bir Sahtekârlık Suçlaması:
Bir Düğün Gecesi Huxley'den Aşırma mı? 802
İrfan Çevik /Benzer Romanlar Benzemez İhtiraslar 829
Ülkü Eliuz/Yaratıcı Yıkıcılığa Eleştiri: Dücane Cündioğlu'nun
Aşk Romanı Değerlendirmeleri 839
Kaan Eminoğlu /İdeolojik Motivasyonlu Bir Kara Kitap Okuması:
"Görünmez Adam", Orhan Pamuk'a Karşı 846
BİBLİYOGRAFYA
Yusuf Turan Günaydın/Türk Edebiyatında Polemik Bibliyografyası 857
DİZİN 877
