^#smrgSAHAF Hıristiyanlık ve Dünya Dinleri -

Toynbee'ye göre yüksek dinlerin dışında bir üçüncü din daha vardır ki bu da “insanın kendine tapınması” olan dindir. Bu, “kollektif insanlığın gücüne tapınmadır.” Bu tapınma tarihte, komünizm ve faşizm şeklinde tezahür etmiştir. Bu iki tapınmada bir tek şeyin varyasyonlarından başka bir şey değildir. Bu kötü din, insanın kendi kendine tapmasıdır. Toynbee, büyük dinlerin tek bir vücut halinde bu dine karşı çıkmaları gerektiğini belirtmektedir. Ona göre yüksek dinlerin tamamı, insanın, kainatın en yüksek manevi varlık olmadığına inanmaktadırlar. Bu ise insanın gücüne tapmamak demektir. Toynbee'ye göre, sadece bu inanç savunmaya değer. Yine ona göre, bu inancı kaybetseydik, kendimizi kaybederdik, çünkü, sadece tevazuu, insanlığın kendisini helaktan koruyabilir. (Önsözden)