^{#smrgKİTABEVİ} İklim Değişikliğinin İnsan Hakları Üzerindeki Etkisi - 2023

İklim değişikliğinden kaynaklanan ya da onun etkisiyle şiddeti artan afetler ve salgın hastalıklar, milyonlarca insanı temel insan haklarından mahrum bırakmaktadır. Bu durum, iklim değişikliğini ekolojik bir sorun olmanın ötesine taşıyarak insan hakları sorunu olarak gündeme getirmekte ve onunla mücadelede hak temelli yaklaşımı gerekli kılmaktadır.

Bu çalışmada, iklim değişikliğinin insan hakları sorunu olduğunun altı çizilerek onunla mücadelede hak temelli yaklaşımın önemi ve nitelikleri ortaya konulmuştur. Bu çerçevede, Birleşmiş Milletler bünyesinde oluşturulan iklim değişikliği rejimine ait mevzuat incelenmiş ve mevzuatın hak temelli yaklaşımdan uzak olduğu tespit edilmiştir. Daha sonra iklim değişikliğinin bireysel, kolektif ve usuli haklar ile toplumsal açıdan dezavantajlı gruplar üzerindeki etkisi ortaya konulmuştur. Son olarak Birleşmiş Milletler bünyesindeki insan haklarını koruma mekanizmalarının, bölgesel insan hakları mahkemelerinin ve ulusal insan hakları kurumlarının konuya dair çalışmaları ele alınmış ve bu yapıların iklim değişikliğinin insan hakları üzerindeki etkisine ilişkin farkındalıklarının son yıllarda arttığı tespit edilmiştir.

İklim değişikliğinin olumsuz etkileri her geçen yıl ağırlaşıp yaşamsal bir krize dönüşürken milyonlarca insan en temel insan haklarından mahrum kalmaktadır. Bu duruma ilişkin farkındalığın artmasının, sorunun çözümüne yönelik radikal adımlar atmak konusunda isteksiz olan devletlere karşı kamuoyunun oluşmasına yardımcı olabileceği düşünülmektedir.