#smrgKİTABEVİ İktisâdî ve Malî Yönleriyle Istabl-ı Âmire 1500 - 1900 -
Osmanlı kurumsal tarihinde bir boşluğu doldurmayı hedefleyen bu çalışmanın ortaya çıkması büyük bir emek sarfıyla gerçekleşti. Çalışmanın kapsamı ve niteliği gereği çok sayıda belge görmem gerekti ve bu durum doğal olarak yardım ihtiyacını da ortaya çıkardı. Diğer bir ifadeyle çalışmanın bu haliyle nihayete ermesinde değerli hocalarımın ve meslektaşlarımın önemli katkıları oldu. Hocam Prof. Dr. Tevfik Güran her zamanki gibi sınırsız desteğini esirgemedi, ayrıca çok faydalı yönlendirmelerde bulundu. Değerli hocama her zaman büyük bir şükran borcu hissederken, onun ilminden daha fazla yararlanamadığım için de derin bir üzüntü duyuyorum.
Bu çalışmada en büyük katkıyı sağlayan isim Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Yüksel olmuştur. Kendisiyle mesai içinde ve dışında birlikte uzun bir çalışma faaliyetimiz oldu. Bitmek bilmeyen bir merakla bir taraftan belgeler üzerinde incelemeler ve değerlendirmeler yaparken, diğer taraftan da faydalı sohbetlerde bulunduk; kendisinin birikiminden bir hayli istifade ettim. Değerli hocama sadece teşekkür edebildiğim için üzgünüm, çünkü kendisinin bundan çok daha fazlasını hak ettiğine şüphe yoktur. - Ahmet Uzun
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ
KISALTMALAR
TABLOLAR
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM : ISTABL-I ÂMİRE: MENŞEİ, KURUMSAL YAPISI, İŞLEYİŞİ VE YÖNETİMİ
A. Istabl-ı Âmire'nin Menşei
B. Istabl-ı Âmire'nin İşlevleri
C. Istabl-ı Âmire'nin Kurumsal Yapısı ve İşleyişi
D. Istabl-ı Âmire'nin Yönetimi
E. Istabl-ı Âmire Çalışanlarının Maaş, Tayinât ve Emeklilikleri
F. Arpa Eminliği
G. Kurumda Ortaya Çıkan Usulsüzlükler
H. Istabl-ı Âmire Müdürlüğünün Kurulması
I. Istabl-ı Âmire'de Reform Çabaları
İKİNCİ BÖLÜM : ISTABL-I ÂMİRE'YE AİT HAYVANLAR ve AHIRLAR
A. Istabl-ı Âmire'de Mevcut Hayvan Miktarları ve Hayvan Tedâriki
B. Istabl-ı Âmire Hayvanları için Yiyecek ve Mühimmât Temini ve Yapılan Harcamalar
C. Edirne, Hayrabolu ve Yanbolu'daki Hayvanların Beslenme Giderleri
D. Istabl-ı Âmire'ye Ait Ahırlar ve Ambarlar
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : ISTABL-I ÂMİRE'NİN GELİR ve GİDERLERİ
A. Gelir Kalemleri
B. Gider Kalemleri
C. Miri Hayvanlara Yapılan Harcamaların Finansmanı: Avârız Uygulamaları
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : ISTABL-I ÂMİRE'YE BAĞLI EMLÂK-I HÜMÂYUN: KORULAR, KIŞLAKLAR ÇAYIRLAR ve DİĞER MÜLKLER
A. Koru ve Kışlakların İşlevleri
B. Koru ve Kışlakların İşletim Sistemi
C. Korulardaki Hayvan Sayıları
D. Başlıca Korular ve Hâsılatları
E. Çayırlar, Ormanlar, Tarlalar ve Diğer Yerler
F. Istabl-ı Âmire Hizmetlerinde Voynuklar ve Koru-yı Hümâyun Reayası
G. Gılmânan-ı Madyân, Hergele-i Hâssa, Ser-bölük-i Madyân ve Gılmânân-ı Hâssa Tımarları
BEŞİNCİ BÖLÜM : ISTABL-I ÂMİRE HAZİNESİ
A. Hazine Yönetimi
B. Hazinede Mevcut Eşyalar
C. Hazinenin İcra Ettiği Faaliyetler
SONUÇ
SÖZLÜK
KAYNAKÇA
DIZIN
EKLER
Osmanlı kurumsal tarihinde bir boşluğu doldurmayı hedefleyen bu çalışmanın ortaya çıkması büyük bir emek sarfıyla gerçekleşti. Çalışmanın kapsamı ve niteliği gereği çok sayıda belge görmem gerekti ve bu durum doğal olarak yardım ihtiyacını da ortaya çıkardı. Diğer bir ifadeyle çalışmanın bu haliyle nihayete ermesinde değerli hocalarımın ve meslektaşlarımın önemli katkıları oldu. Hocam Prof. Dr. Tevfik Güran her zamanki gibi sınırsız desteğini esirgemedi, ayrıca çok faydalı yönlendirmelerde bulundu. Değerli hocama her zaman büyük bir şükran borcu hissederken, onun ilminden daha fazla yararlanamadığım için de derin bir üzüntü duyuyorum.
Bu çalışmada en büyük katkıyı sağlayan isim Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Yüksel olmuştur. Kendisiyle mesai içinde ve dışında birlikte uzun bir çalışma faaliyetimiz oldu. Bitmek bilmeyen bir merakla bir taraftan belgeler üzerinde incelemeler ve değerlendirmeler yaparken, diğer taraftan da faydalı sohbetlerde bulunduk; kendisinin birikiminden bir hayli istifade ettim. Değerli hocama sadece teşekkür edebildiğim için üzgünüm, çünkü kendisinin bundan çok daha fazlasını hak ettiğine şüphe yoktur. - Ahmet Uzun
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ
KISALTMALAR
TABLOLAR
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM : ISTABL-I ÂMİRE: MENŞEİ, KURUMSAL YAPISI, İŞLEYİŞİ VE YÖNETİMİ
A. Istabl-ı Âmire'nin Menşei
B. Istabl-ı Âmire'nin İşlevleri
C. Istabl-ı Âmire'nin Kurumsal Yapısı ve İşleyişi
D. Istabl-ı Âmire'nin Yönetimi
E. Istabl-ı Âmire Çalışanlarının Maaş, Tayinât ve Emeklilikleri
F. Arpa Eminliği
G. Kurumda Ortaya Çıkan Usulsüzlükler
H. Istabl-ı Âmire Müdürlüğünün Kurulması
I. Istabl-ı Âmire'de Reform Çabaları
İKİNCİ BÖLÜM : ISTABL-I ÂMİRE'YE AİT HAYVANLAR ve AHIRLAR
A. Istabl-ı Âmire'de Mevcut Hayvan Miktarları ve Hayvan Tedâriki
B. Istabl-ı Âmire Hayvanları için Yiyecek ve Mühimmât Temini ve Yapılan Harcamalar
C. Edirne, Hayrabolu ve Yanbolu'daki Hayvanların Beslenme Giderleri
D. Istabl-ı Âmire'ye Ait Ahırlar ve Ambarlar
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : ISTABL-I ÂMİRE'NİN GELİR ve GİDERLERİ
A. Gelir Kalemleri
B. Gider Kalemleri
C. Miri Hayvanlara Yapılan Harcamaların Finansmanı: Avârız Uygulamaları
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : ISTABL-I ÂMİRE'YE BAĞLI EMLÂK-I HÜMÂYUN: KORULAR, KIŞLAKLAR ÇAYIRLAR ve DİĞER MÜLKLER
A. Koru ve Kışlakların İşlevleri
B. Koru ve Kışlakların İşletim Sistemi
C. Korulardaki Hayvan Sayıları
D. Başlıca Korular ve Hâsılatları
E. Çayırlar, Ormanlar, Tarlalar ve Diğer Yerler
F. Istabl-ı Âmire Hizmetlerinde Voynuklar ve Koru-yı Hümâyun Reayası
G. Gılmânan-ı Madyân, Hergele-i Hâssa, Ser-bölük-i Madyân ve Gılmânân-ı Hâssa Tımarları
BEŞİNCİ BÖLÜM : ISTABL-I ÂMİRE HAZİNESİ
A. Hazine Yönetimi
B. Hazinede Mevcut Eşyalar
C. Hazinenin İcra Ettiği Faaliyetler
SONUÇ
SÖZLÜK
KAYNAKÇA
DIZIN
EKLER