Rusya eski başbakanı ve 1990'lardaki ekonomik reformların mimarı Yegor Gaydar Sovyetler Birliği'nin çöküşünün neden mukadder olduğunu imparatorluklar tarihi, Sovyet tecrübesi ve iktisadi analiz ekseninde irdeliyor. Ona göre bu çöküşün sebebi dış kaynaklı entrikalar değil bizzat Sovyet sisteminin yapısıydı. SSCB çöküşe, büyük ölçüde, petrol gelirlerine bağımlılığın tetiklediği ekonomik bir krizle sürüklenmiştir. Günümüz Rusya'sının, imparatorluğun ihtişamlı günlerine dönme özlemiyle, Sovyetlerin sonunu getiren hataları tekrarlama eğiliminde olduğunu ima eden Gaydar, Rus yöneticileri enerji kaynakları gelirlerine bel bağlama ve otoriter çözümlere meyletme riskine karşı uyarıyor. Dahası siyasi eliti etkisi altına alan "post-emperyal nostalji" tehlikesine dikkat çekiyor. Ona göre bu sadece Rusya için değil, dünya için de bir tehlikedir.
"Çağdaş Rusya'da post-emperyal sendromun siyaseten ne kadar tehlikeli olduğunu görmeseydim; ülkemizde post-emperyal nostaljiyi kullananların retorikleri ile Weimar Almanya'sında nasyonal-sosyalistlerin propagandası arasındaki somut benzerlikleri bilmemiş olsaydım, bu çalışmayı yapmaya kalkışmazdım."
"Başka bir çağa geri dönme hayalleri aldatıcıdır. Bunu denemek hezimetle sonuçlanacaktır."
İÇİNDEKİLER
Kısaltmalar
Türkçe Baskıya Sunuş
Giriş
1. İmparatorlukların Azameti ve Düşüşleri
Modern Ekonomik Gelişme ve İmparatorluklar ÇağıDenizaşırı İmparatorlukların Krizi ve Dağılmaları
Kara İmparatorluklarının İlgası Sorunları
Yugoslav Trajedisi
2. Otoriter Rejimlerde İstikrarsızlığın Sebepleri
Modern Ekonomik Gelişmenin Erken Dönemlerindeki Meydan Okumalar ve Otoriterizm
Otoriter Rejimlerin İstikrarsız Oluşu
Otoriterizmin Çöküş Mekanizması
3. "Petrol Laneti"
İspanyol Prologu
Kaynak Zenginliği ve Ekonomik Gelişme
Petrol Piyasasının Özellikleri
20. Yüzyılda Petrol Piyasalarının Düzenlenmesi Hammadde Fiyatlarının Dalgalanmasından Kaynaklanan Meydan Okumalar: Meksika ve Venezuela
Hammadde Fiyatlarının İstikrarsızlığından Doğan Tehditlere Karşı Çözüm Arayışları
4. Tabanda Çatlamalar: 1980'lerin Başında Sovyetler Birliği
İstikrar Zemininde Verimsizlik
Artan Problemler ve Yanlış Kararlar
Ülkede Gıda Tedariki Sorunları
Erzak Kıtlığı: Stratejik Bir Meydan Okuma
SSCB: En Büyük Gıda İthalatçısı
Batı Sibirya Petrolü: Kurtuluş İllüzyonu
Petrol Fiyatlarının Düşüşü: Son Darbe
SSCB'nin Çöküşü: Beklenilmeyenin Gerçekleşmesi
5. Dış Şokların Ekonomi-Politiği
Dış Ticaret Koşullarının Kötüleşmesi: Siyasi Alternatifler
SSCB ve Petrol Fiyatlarının Düşüşü: Bir Tercih Yapmanın Mantığı
Hatalar Silsilesi
Sovyet Ekonomisinin Büyüyen Sorunları
Döviz Krizi
Döviz ve Mali Sorunlar Zemininde İktisadi ve Siyasi Liberalleşme
6. Sosyalist İktisadi-Siyasi Sistemde Krizin Gelişmesi
Petrol Endüstrisinin Sorunları
Politik Krediler
Uzlaşmaların Bedeli
İmparatorluğun Krizi ve Milletler Meselesi
İktisadi-Siyasi Durum Üzerindeki Kontrolün Kaybedilmesi
Döviz Krizi
Krizden Felakete
Reformlar Yerine "Olağanüstü Çabalar"
Mali İflasın Eşiğinde
7. Devletin İflas Süreci
Döviz Krizi: 1991 Yılı
Tahıl Sorunu
Fiyatların Tırmanışı
Para ve İmparatorluğun Kaderi
8. Çöküş
Başarısız Darbenin Ekonomi-Politiği
Politik Can Çekişme
Siyasal Parçalanmanın Ekonomik Sonuçları
"Medeni Boşanma"
Sonsöz
Kaynakça
Dizin
