^#smrgSAHAF İnsancıl Müdahale: İnsan Haklarının Yeni Boyutu -

Bugün geriye baktığımızda, insan haklarının evrenselleşmesi açısından son derece önemli bir aşama teşkil eden bu olgunun önce insani müdahale, sonra insancıl müdahale ve 11 Eylül 2001 tarihindeki terör saldırılarının ardından da önleyici müdahale şeklîni aldığını görüyoruz. Dikkat edilmesi gereken nokta, bu son evrenin insancıl müdahalenin amaç ve algılanmasını değişime uğratabilecek nitelikte olduğudur. 11 Eylül öncesine kadar müdahaleci aktör devletlerden oluşan uluslararası toplum ve hedef kitle insancıl yardıma muhtaç topluluklar iken, bu tarihten sonra müdahaleci aktör tek bir devlet ve hedef yıkılması gereken otoriter rejimler hâline gelmiştir. Küresel terör her ne kadar insancıl müdahaleye yol açan nedenler içersindeki başarısız devlet sendromunun bir uzantısı olsa ve müdahale uzun vadede insancıl amaçlara hizmet etme gayesini gütse bile, ABD'nin Irak operasyonu insancıl müdahaleyi tek taraflı siyasallaşma ve bundan kaynaklanan olumsuz tepkilerin tehdidiyle karşı karşıya bırakmıştır. Hâlbuki insancıl müdahalenin, giderek uluslararası bir meşruiyet kazanmakta olduğu ve küresel terörün patlak vermesinden önce, insancıl müdahaleyi gerektirebilecek evrensel kriterler üzerinde çalışılmaya başlanmış olduğu unutulmamalıdır. Diğer bir deyişle, insan haklarının korunması, büyük zorluklarla varabildiği bir noktadan terörle mücadele uğruna geriletilmemelidir.

İnsan hakları konusunun ülkemizin gündemini her yönden işgal ettiği bir dönemde bu çalışmanın amacı, çeşitli boyutları olan insancıl müdahale konusunun her şeyden önce bir insan haklan meselesi olduğunu vurgulamak ve bu konuda yürütülen uluslararası tartışmaları biraz olsun literatürümüzde yansıtabilmektir. (Önsözden)